خشم معترضان علیه پاشینیان

ارمنستان و جمهوری آذربایجان روند تاریخی تعیین مرزهای خود را آغاز کرده‌اند. براساس‌این قرار است چهار منطقه به باکو بازگردانده شود که همین باعث شروع اعتراضات در ارمنستان شده است. معترضان امیدوار بودند که هنگام ورود به شهر ایروان هزاران نفر به جمع آنها بپیوندند.

از پنج روز قبل، حدود ۵۰۰ ارمنی راهپیمایی‌هایی را در سراسر این کشور به سمت پایتخت آغاز کردند و مخالفت خود را علیه واگذاری قلمرو از طریق دولت ارمنستان به آذربایجان ابراز کردند. این روند امتیازدهی در ۲۳ آوریل آغاز شد و مستلزم تعیین مرزهای تاریخی بین این دو جمهوری شوروی سابق است. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، با واگذاری چهار منطقه اطراف روستاهای مرزی در منطقه تاووچ به همسایه خود، آذربایجان موافقت کرده است. این مناطق پس از جنگ اول قره‌باغ (بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸) از طریق نیروهای جدایی‌طلب ارمنی تصرف شد و ساکنان آذربایجانی آنها مجبور به ترک آنجا شدند.

مهم‌تر آنکه این منطقه مرزی به دلیل ارتباط جاده‌ای با گرجستان و خط لوله گاز روسیه، دارای منافع استراتژیک برای ارمنستان است. بقراط گلستانیان، رهبر این راهپیمایی به روزنامه فرانسوی لوموند گفت: «این روند تعیین خطوط مرزی غیرقانونی است». گلستانیان اسقف اعظم منطقه تاووچ است،‌ منطقه‌ای که تحت تأثیر این تغییرات سرزمینی قرار گرفته است.

گلستانیان گفت: «جنبش ما [تحت عنوان «تاووچ به نام سرزمین مادری»] الان از روستاهای آسیب‌دیده آغاز شده، حال آنکه در درازمدت، کل ارمنستان در معرض تهدید است». او با اشاره به اینکه جنبش آنها «مذهبی نیست» اعطای این امتیازات «یک‌جانبه» را محکوم کرده و با اشاره به اینکه «در قانون اساسی ارمنستان برای تغییر قلمرو همه‌پرسی پیش‌بینی شده است» گفت که «اعطای این امتیازات تحت‌الشعاع تهدید باکو انجام شده است». او تأکید کرد که «وقتی نیکول پاشینیان دو ماه پیش به دیدن روستاییان آمد، خیلی صریح به آنها گفت که اگر این روند تعیین مرزها را طی نکنیم، جنگ دیگری با آذربایجان خواهیم داشت».

الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، در اواخر ماه آوریل اطمینان داد که توافق صلح با ارمنستان «نزدیک‌تر از همیشه» است. با این حال نگرانی‌ها درباره یک درگیری جدید بالقوه وجود دارد که با درگیری‌های مسلحانه مداوم در امتداد مرز تقویت شده است. پاشینیان معتقد است که دادن امتیاز به باکو برای جلوگیری از وقوع مجدد خصومت‌ها ضروری است.

ارمنستان خود را در موقعیتی آسیب‌پذیر می‌بیند و نمی‌تواند به متحد سنتی خود روسیه تکیه کند چرا‌که روسیه در جریان حمله آذربایجان به قره‌باغ در سپتامبر ۲۰۲۳ منفعل عمل کرد و اکنون به «دیده یک خائن» نگریسته می‌شود.

در همین حال، وزرای خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار بود روز گذشته در آلماتی، پایتخت قزاقستان، در مذاکرات صلح شرکت کنند. آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان، گفت این دیدار با جیحون بایراموف، همتایش از جمهوری آذربایجان، روی مسئله به رسمیت شناختن مشترک تمامیت ارضی و حق حاکمیت است. به نقل از اسپوتنیک، روند مشخص‌کردن حدود و تعیین مرز بین دو کشور از اواخر آوریل ادامه دارد. به‌تازگی نیز الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، به روند مثبت در کار روی روند صلح با ارمنستان اشاره کرده بود. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، هم گفت که قرارداد صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان می‌تواند پیش از نوامبر منعقد شود.