آیا پایان دوران مکرون نزدیک است؟

محمود فاضلی-تحلیلگر امور بین‌الملل: پس از پیروزی راست‌های افراطی در انتخابات پارلمان اروپا، مکرون در 9 ژوئن 2024 پارلمان فرانسه را منحل و انتخابات زودهنگام اعلام کرد. دور نخست انتخابات پارلمان فرانسه 30 ژوئن (10 تیر) و دور دوم هفتم جولای (17 تیر) برگزار می‌شود. پیش‌بینی می‌شود در این دور از انتخابات میزان مشارکت مردم در حدود 18 درصد بیش از میزان مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی ژوئن 2022 باشد. در انتخابات پیشین تنها 47.5 درصد رأی‌دهندگان شرکت کرده بودند.

از زمان اعلام برگزاری انتخابات زودرس پارلمانی فرانسه رقابت جناح‌‎های‌ مختلف سیاسی وارد مرحله جدیدی شده است. نتایج دو نظرسنجی جدید نشان می‌دهد ‌حزب راست افراطی اجتماع ملی 35 تا 36 درصد آرا، ائتلاف چپ‌گرایان 27 تا 29.5 درصد و میانه‌روهای وابسته به مکرون، 19.5 تا 22 درصد را به ‎دست‌ خواهند آورد.

با نزدیک‌شدن زمان برگزاری انتخابات مجلس ملی، احزاب رقیب برنامه‌های خود را با جزئیات بیشتر به اطلاع عموم می‌‎رسانند‌. با وجود آنکه «اریک سیوتی» رئیس حزب جمهوری‌خواهان (راست سنتی) از ائتلاف حزبی با اجتماع ملی (راست افراطی) خبر داده، جمهوری‌خواهان برنامه‌های انتخاباتی خود را مستقل معرفی می‌‎کنند‌. در زمینه نهادهای اداری کشوری، جمهوری‌خواهان به بازگشت به نظام «چند‌پیشگی» علاقه‌مند هستند. جمهوری‌خواهان مخالف افزایش قیمت انرژی هستند و هزینه‌های آن را آن‌طور که دولت توجیه می‌کند، نمی‌پذیرند.

با وجود توافق احزاب چپ فرانسه برای تشکیل ائتلاف سیاسی متمرکز در چشم‌انداز انتخابات آتی مجلس ملی فرانسه، جدل‌‎های‌ سیاسی در احزاب همچنان ادامه دارد. احتمال پیروزی «اجتماع ملی» در انتخابات آینده بسیاری از سیاست‌مداران فرانسه را نگران کرده است؛ زیرا زمام امور کشور برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم به دست این جریان افراطی خواهد افتاد. سال‌هاست راست افراطی خود را برای چنین روزی آماده می‌کند. این گروه وعده داد نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده بسیاری از کالاهای اساسی مردم از‌جمله سوخت و انرژی را از 20 درصد به 5.5 درصد کاهش دهد. راست افراطی «بیگانه‌ستیزی» و «مهاجرستیزی» و مبارزه با مهاجرت‌‌ها را محور کارزارهای انتخاباتی خود قرار داده‌ است.

مطرح‌شدن نام «فرانسوا اولاند» به‌‎عنوان‌ «نخست‎‌وزیر احتمالی چپ‌‎ها‌» در صورت پیروزی در انتخابات مجلس ملی باعث شده جنگ لفظی بین «ژان لوک ملانشون» و «فرانسوا اولاند» نیز تشدید شود. احزاب تشکیل‌دهنده جبهه جدید مردمی هنوز درباره اینکه چه کسی نخست‌‎وزیر‌ معرفی شود به توافق نرسیده‌‎اند‌. «اولاند» که از زمان اعلام نامزدی‎‌اش فعالیت‌‎های‌ میدانی و ارتباط مستقیم مردمی را آغاز کرده، اخیرا بنیان‌گذار حزب فرانسه نافرمان را به «خفه‌شدن» (سکوت) ترغیب کرد. اولاند تأکید دارد «اگر پیامی داشته باشم این است که اگر ملانشون قصد خدمت به جبهه جدید مردمی را دارد، باید کنار برود».

امانوئل مکرون در نامه‌‌ای خطاب به مردم فرانسه بار دیگر به توجیه تصمیمش برای انحلال مجلس ملی فرانسه پرداخته و تأکید کرده «این تصمیم را با مسئولیت‌پذیری گرفته‌ام. این تصمیم را در راستای منافع کشور و به دور از هرگونه ملاحظه شخصی و ضمن اینکه هیچ مسئله انتخاباتی در آن وجود نداشته، گرفته‌‎ام. کارکرد مجلس ملی و بی‎‌نظمی‌های ماه‌های اخیر، دیگر نمی‌توانست ادامه داشته باشد. اپوزیسیون خود را برای سرنگونی دولت در پاییز (2024) آماده می‌کرد و این کار، کشور را‌ درست در زمان بررسی بودجه توسط مجلس، به بحران فرو‌می‌برد. این تصمیم برای نمایندگان پارلمانی امری دشوار و ناگهانی است و برای مردم هم غافلگیرانه بود.

مکرون با اینکه در بدو امر مسئولیت کمپین‌های انتخاباتی را به «گابریل اتال» نخست‌‎وزیر‌ داده بود، در این کارزار حضوری پررنگ دارد. او هیچ‌گاه تا این اندازه در بین افکار عمومی و همچنین جناح مکرونیست‌‎ها‌ منزوی و نامحبوب نبوده است. حتی برخی از اطرافیان مکرون از «برگشتن ورق و پایان دوران مکرون» سخن می‌گویند. ادوارد فیلیپ، نخست‎‌‌‌وزیر‌ سه سال اول ریاست‌جمهوری مکرون و شهردار فعلی «هاور» در شمال کشور، وی را عامل مرگ «جناح اکثریت» می‎‌داند.

جردن باردلا، رئیس حزب جمهوری‌خواهان، تأکید دارد که در صورت کسب اکثریت پارلمانی و نخست‎‌وزیر‌شدن در برنامه‌های بین‎‌المللی فرانسه و تعهداتی که در این زمینه دارد‌ تغییری ایجاد نمی‌کند. «ملانشون» رهبر حزب چپ‌گرای «جبهه جدید مردمی» در جدیدترین مواضع خود که بیشتر رنگ و بوی تسویه‌حساب سیاسی می‌‎دهد،‌ تأکید کرد از برنامه‌های چپ متحد حمایت می‌کند. به اعتقاد او، طرفداران جناح کنونی ریاست‌جمهوری باید بین ما یا نامزدهای حزب «اجتماع ملی» انتخاب کنند. وی برنامه‌های اقتصادی حزب فرانسه نافرمان را «افزایش حقوق حداقلی به بیش از هزارو ‌600 یورو، برگرداندن سن بازنشستگی به 60 سال، متناسب‌کردن حقوق با میزان تورم و کاهش مالیات‌‎ها‌ برای 92 درصد از عموم مردم و افزایش مالیات‌ها برای ثروتمندان عمده و کسانی که بالای چهار هزار یورو درآمد ماهانه دارند» اعلام کرد.

نظرسنجی مؤسسه «ایفوپ» درباره جایگاه احزاب در انتخابات زودهنگام مجلس ملی فرانسه نشان می‌‎دهد‌ «اجتماع ملی» جایگاه خود را تثبیت کرده، «چپ متحد» تقویت شده و «مکرونیست‌‌‎ها» مقاومت می‌کنند. نظرسنجی مؤسسه «ایفوپ فیدوسیال» نشان می‎‌دهد که ناسیونالیست‌های حزب اجتماع ملی بسیار رشد کرده و به نسبت انتخابات سال 2022 با 15 امتیاز بیشتر وارد عرصه انتخابات شده‌اند. نظرسنجی مؤسسه «اوپنینگ وی» نیز نشان می‌‎دهد‌ حزب اجتماع ملی (باردلا) و متحدین 35 درصد، جبهه جدید مردم 27 درصد و جناح مکرونیست‌‎ها با 20 درصد جایگاه بهتری دارند.