جعبه ابزار ارتباط

جواد لگزیان

برای یک ارتباط صمیمی، ماندگار و تعالی‌بخش باید رابطه‌ای بدون خشونت با خود و دیگران بنا کرد. الگوی ارتباط بدون ‌خشونت سرمشقی مبتنی بر مهارت‌های کلامی است که به همه ما کمک می‌کند رابطه‌ای همراه با صداقت و همدلی را تجربه کنیم. بیایید با کتاب «جعبه ابزار ارتباط بدون خشونت برای تسهیلگران» الگوی ارتباط بدون‌ خشونت را که با تلاش‌های دکتر مارشال روزنبرگ متأثر از نگرش انسان‌گرایی در روان‌شناسی پدید آمده است، تمرین کنیم. نویسندگان این کتاب مدت‌هاست برای تمرین مؤثر این روش در زندان‌ها تلاش می‌کنند، کتاب به‌ویژه برای تسهیلگرانی مفید است که با زندانیان یا کسانی کار می‌کنند که به‌تازگی از زندان آزاد شده‌اند و تلاش می‌کنند دوباره جایی برای خود در جامعه بیابند. البته که همه‌ تمرین‌های کتاب طوری طراحی شده‌اند که در هر جایی بتوان از آنها بهره گرفت و به‌صورت گروهی الگوی ارتباط بدون‌ خشونت را تمرین کرد. باید توجه داشت هدف ارتباط بدون خشونت ایجاد کیفیتی از ارتباط است که باعث می‌شود نیازهای یکدیگر را درک کنیم، و سپس به‌اتفاق هم معلوم کنیم که چطور می‌توان نیازهای هر دو طرف را برآورده کرد. منظور از واژه‌ «تسهیلگر» هم فردی است که درک اولیه‌ای از مفاهیم و دانش ارتباط بدون خشونت دارد و می‌خواهد با دیگران به‌صورت گروهی تمرین کند. «جعبه ابزار ارتباط بدون خشونت برای تسهیلگران» در حکم پشتوانه‌ای است برای ابداع روش‌های معنادار به منظور آموزش و تمرین مبانی ارتباط بدون خشونت، و شامل 18 فصل است که هر کدام به یکی از مفاهیم بنیادی ارتباط بدون خشونت می‌پردازند. هر فصل شامل این بخش‌هاست: تعریف کوتاهی در مورد مفهوم؛ حداقل یک تمرین ذهن‌آگاهی که قرار است ما را درگیر تمرین و کاربرد آن مفهوم کنند. و نکته‌های کوتاهی برای تسهیلگر. نیت، توجه، ارتباطی که بازدارنده‌ رابطه است، چهار انتخاب برای دریافت پیامی دشوار، مشاهده، احساس، نیاز، تقاضا، ارتباط با خود، صداقت، همدلی، رقص ارتباط بدون خشونت، زندگی همراه با قدرت انتخاب، گفتن و شنیدن «نه»، قدردانی و تجلیل، خشم، سوگواری و بخشش و حل اختلاف، عناوین فصل‌های خواندنی این کتاب‌اند. در فرازی از کتاب درباره همدلی با خود می‌خوانیم: «همدلی با خود فرایندی است برای پذیراشدن کامل زندگی در لحظه. اغلب وقتی احساس‌های ناخوشایند را تجربه می‌کنیم، می‌خواهیم زود موقعیت ناخوشایند مربوط به این احساس را برطرف کنیم تا به احساسی دیگر و خوشایندتر برسیم. همین میل «رسیدن به نقطه‌ای دیگر» ما را از پذیرش کامل لحظه‌‌ کنونی، پذیرش کامل تجربه‌، پذیرش کامل خود بازمی‌دارد. با مقاومت در برابر آنچه تجربه و احساس می‌کنیم، از بخشی از وجود خود می‌بُریم و جدا می‌شویم. جدایی ریشه‌‌ درد است. آیا می‌توانیم نزد همه‌ تجربه‌هایمان حضور داشته باشیم بی‌آنکه بر اثر آن کاری بکنیم. وقتی ارتباط بدون خشونت را با هدف برطرف‌کردن یا فائق‌آمدن بر دردها به‌جای پذیرش هر آنچه در لحظه حاضر است به کار می‌بریم، به ازخودبیگانگی بیشتر دامن می‌زنیم. وقتی همدلی با خود را عمیقا تمرین می‌کنیم و تجربه‌‌ لحظه‌ اکنون را کاملا در آغوش می‌گیریم، درواقع خودمان را در آغوش گرفته‌ایم و عشق و ارتباطی را به خودمان می‌بخشیم که اغلب در دیگران به دنبالش می‌گردیم».