ارتش روسیه بر دروازه‌های «پوکروفسک»

نزدیک به دو هفته از ورود اوکراین به خاک روسیه و پیشروی تا کورسک می‌گذرد. روسیه در این مدت بارها عقب‌نشینی کرده است اما خبر می‌رسد که ارتش روسیه با وجود عقب‌نشینی از کورسک، به‌سرعت به منطقه لجستیکی پوکروفسک در شرق اوکراین نزدیک می‌شود.

این خبر را یک مقام محلی در اوکراین به سی‌ان‌ان گفت. این مقام که نامش منتشر نشده، تأکید کرد که روسیه به‌سرعت در حال نزدیک‌شدن به پوکروفسک و مرکز نظامی کلیدی اوکراین در شرق این کشور است. بر‌‌اساس‌این مسکو با وجود دستاوردهای غافلگیرکننده کی‌یف در منطقه کورسک، به پیشروی‌هایش علیه اوکراین ادامه می‌دهد. در‌حالی‌که پوکروفسک شهر بزرگی نیست، اما به‌ دلیل اینکه راه دسترسی به کوستیانتینیوکا و پایگاه‌های نظامی دیگر اوکراین است، مرکزی کلیدی برای ارتش اوکراین به شمار می‌آید.

تا پیش از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، حدود ۶۰ هزار نفر در پوکروفسک زندگی می‌کردند که بسیاری از آنان در دو سال اخیر مجبور شدند خانه‌های‌شان را ترک کنند. نیروهای اوکراینی در ماه‌های اخیر از جاده‌ای که پوکروفسک و کوستیانتینیوکا را به هم وصل می‌کند، برای تأمین نیازهای خطوط مقدم و تخلیه مجروحان به سمت دنیپرو استفاده می‌کنند.

سرهی دوبریاک، رئیس اداره نظامی شهر پوکروفسک، از ساکنان این شهر خواست تا بی‌معطلی خانه‌های‌شان را تخلیه کنند. او در تلگرام نوشت: «دشمن به‌سرعت در حال نزدیک‌شدن به حومه پوکروفسک است».

هشدار او حاکی از این است که مسکو با وجود تهاجم موفقیت‌آمیز کی‌یف به خاک روسیه در هفته گذشته، از حملاتش به دیگر بخش‌های اوکراین منصرف نشده است. دولت زلنسکی اعلام کرد که از زمان شروع حمله غافلگیرانه‌اش به خاک روسیه، بیش از هزار کیلومتر مربع از خاک این کشور را تصرف کرده است و به‌همین‌دلیل ده‌ها هزار روس مجبور به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند. از سوی دیگر، روسیه نیز در بیانیه‌ای هشدارآمیز اعلام کرد که «اوکراین برای تخریب پل منطقه کورسک از موشک‌های کشورهای غربی استفاده کرده است».

به گزارش رویترز، وزارت امور خارجه روسیه می‌گوید اوکراینی‌ها از راکت‌های غربی که «احتمالا مدل هیمارس و ساخت آمریکا هستند» برای تخریب پل روی رودخانه سیم در منطقه کورسک استفاده کرده‌اند. روسیه همچنین مدعی شد «داوطلبانی که می‌کوشیدند غیرنظامیان را از این منطقه تخلیه کنند» با راکت‌های آمریکایی ارتش اوکراین کشته شده‌اند.

سی‌ان‌ان می‌نویسد که هیمارس یا سیستم موشکی توپخانه با تحرک بالا، تاکنون مخوف‌ترین سلاح ارتش اوکراین در این جنگ بوده است و از زمان ورود این سیستم موشکی به اوکراین سبب شده دولت زلنسکی بخش‌های درخورتوجهی از خاک روسیه را اشغال کند.

الکساندر سیرسکی، فرمانده ارتش اوکراین، خبر داد که نیروهای کی‌یف با گذشت 12 روز از آغاز تهاجم‌شان به خاک روسیه، همچنان در حال پیشروی یک تا سه ‌کیلومتری در برخی مناطق کورسک هستند. کی‌یف مدعی شد که از ششم آگوست تاکنون ۸۲ شهرک را در مساحتی به وسعت هزار‌و ۱۵۰ کیلومتر مربع در این منطقه به دست گرفته است.

با این حال، رویترز نتوانست گزارش‌های هریک از طرفین در میدان نبرد را جداگانه تأیید کند. روسیه، غرب را به حمایت و تشویق برای اولین حمله زمینی اوکراین به خاک روسیه متهم کرده و گفته است که «تهاجم تروریستی کی‌یف» مسیر جنگ را تغییر نخواهد داد. اما مقامات واشنگتن که پیش‌تر بارها اعلام کرده‌اند نمی‌توانند اجازه دهند ولادیمیر پوتین در این جنگ پیروز شود، تهاجم غافلگیرانه اوکراین به خاک روسیه را «اقدامی پیشگیرانه و حفاظتی» تفسیر کردند و استفاده از سلاح‌ها و جنگ‌افزارهای غربی در این حملات را اقدامی درست دانستند.

به نظر می‌رسد حالا روسیه چندین هزار نیرویش را از نبردهای خط مقدم در مناطق اشغالی اوکراین عقب رانده است تا ازدست‌دادن ارضی در منطقه کورسک را جبران کند. هم‌زمان «سرهی دوبریاک» می‌گوید: «دشمن تقریبا به نزدیکی پوکروفسک»، مرکز لجستیکی و نظامی کلیدی در اوکراین رسیده است و افزود: «آنها تنها حدود ۱۰ کیلومتر با حومه پوکروفسک فاصله دارند و وضعیت در حال وخیم‌تر شدن است».

تصرف پوکروفسک در اوکراین، ولادیمیر پوتین را به هدفش برای تصرف تمام مناطق شرقی اوکراین یعنی لوهانسک و دونتسک نزدیک می‌کند. کوستیانتینیوکا، جنوبی‌ترین قسمت کمربند چهار شهر اوکراین (همراه با دروژکیوکا، کراماتورسک و اسلویانسک) است که ستون فقرات دفاعی اوکراین از منطقه را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین هرگونه پیشرفت نیروهای روسی به سمت این شهر تأثیر بسیار زیاد و پیامدهای خطرناکی برای اوکراین خواهد داشت.

«سرهی تسهوتسکی»، افسر تیپ ۵۹ پیاده‌نظام موتوری اوکراین نیز به تلویزیون ملی اوکراین گفت که تهاجم اوکراین به روسیه به کاهش حملات مسکو در منطقه دونتسک منجر نشده است و «تلاش‌های روسیه برای پیشروی یک دقیقه هم متوقف نمی‌شود و نبردها شبانه‌روزی ادامه دارد». هم‌زمان الکساندر سیرسکی، فرمانده ارتش اوکراین، اذعان کرد که «نبردهایی شدید» در شهرهای پوکروفسک و تورتسک در جریان است.

همچنین مؤسسه مطالعات جنگ، مستقر در ایالات متحده، اعلام کرد که نیروهای روسی در دونتسک‌ «سرعت تهاجمی نسبتا بالایی‌ دارند و این مسئله نشان می‌دهد حتی در شرایطی که اوکراین نیروهای روسی را در داخل خاک این کشور تحت فشار قرار داده است، اولویت فرماندهی نظامی روسیه همچنان پیشروی در شرق اوکراین است».

انتقال منابع به کورسک

از سوی دیگر، یک مقام ارشد کاخ سفید گفت: «به نظر می‌رسد روسیه تعدادی از نیروهای خود را از مناطق اوکراین بیرون کشیده و آنها را برای مقابله با حمله کی‌یف به منطقه کورسک اعزام کرده است».

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی، به سی‌ان‌ان گفت: «از نظر ما محرز است که پوتین و ارتش روسیه برخی از منابع و یگان‌های خود را به سمت استان کورسک گسیل کرده‌اند تا ظاهرا با عملیات اوکراینی‌ها مقابله کنند». او افزود: «با این‌ حال استقرار نیروها در خارج از اوکراین به این معنی نیست که پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، از عملیات نظامی در شمال شرق اوکراین یا مناطق جنوبی مانند زاپوریژیا دست کشیده است». کربی گفت: «در آن جبهه همچنان نبردهای داغی در جریان است».

این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که وزارت دفاع بریتانیا هم در پستی نوشت که روسیه شروع به استقرار نیروهای بیشتر در کورسک کرده تا از پیشروی نیروهای اوکراینی در خاک روسیه جلوگیری کند. وزارت دفاع گفت: «پس از نابسامانی‌ها و بی‌نظمی‌های اولیه، نیروهای روسی با تعداد بیشتری در منطقه مستقر شده‌اند که احتمالا از دیگر نقاط درگیر نیز بیشتر باشد».

روسیه همچنین در تلاش برای جلوگیری از ادامه پیشروی نیروهای کی‌یف به سمت کورسک، در امتداد مرز اوکراین و روسیه، نیروهای دفاعی خود را تقویت کرده است. نیروهای اوکراینی برای اولین‌ بار در اوایل ماه آگوست به این منطقه حمله کرده و ظاهرا مسکو را غافلگیر کردند.

آخر هفته گذشته بود که مقامات اوکراینی تأیید کردند نیروهای این کشور در منطقه دست به حمله متقابل زده‌اند و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، ابتدا به‌ طور غیرمستقیم این حمله را تأیید کرد.

زلنسکی در اطلاعیه‌ای گفت که اوکراین کنترل شهر سوژای روسیه را به دست گرفته است؛ بزرگ‌ترین شهری که از زمان تهاجم مرزی به دست نیروهای کی‌یف افتاده است. سوژا که حدود پنج هزار نفر جمعیت دارد، مرکز اداری کورسک محسوب می‌شود.

به گزارش اندیشکده مطالعات جنگ در واشنگتن، مقامات اوکراینی در حال انجام اقدامات لازم برای تحکیم و هماهنگی مدیریت عملیات جاری در استان کورسک و به رخ کشیدن پیشرفت اوکراین هستند. براساس گزارش اندیشکده مطالعات جنگ، اوکراین یک دفتر فرماندهی نظامی در استان کورسک راه‌اندازی کرده تا «نظم و قانون را برقرار و نیازهای اصلی مردم را برطرف کند». این اندیشکده افزود «به ارزیابی این موضوع ادامه می‌دهد که نیروهای اوکراینی به لحاظ اعتقادی کل قلمرویی را که ادعا می‌کنند به تصرف درآورده‌اند، کنترل نمی‌کنند. با این‌ حال راه‌اندازی دفتر فرماندهی احتمالا به نیروهای اوکراینی اجازه می‌دهد که عملیات نظامی خود را در مناطق اشغالی ادعایی هماهنگ کرده و از غیرنظامیان محافظت کنند».

زلنسکی گفت یکی از دلایل اصلی این حمله، حفاظت از مناطق هم‌جوار اوکراین است. او در اوایل هفته گفته بود: «هرچه حضور نظامی روسیه در مناطق مرزی کم‌رنگ‌تر شود، رسیدن به صلح و امنیت واقعی برای اوکراین محتمل‌تر می‌شود. دولت روسیه باید در قبال اقداماتی که انجام داده، پاسخ‌گو باشد».

روسیه پیش‌تر حملات دیگری را نیز به خاک خود دیده بود، اما عملیات کورسک از نظر وسعت، سرعت، حضور تیپ‌های رزمی اوکراینی و مد‌ت‌زمانی که آنها در خاک روسیه مانده‌اند، چشمگیر است. به گفته تحلیلگران نظامی غربی، حدود ۱۰ هزار سرباز اوکراینی درگیر این عملیات هستند.

ژنرال الکساندر سیرسکی، افسر ارشد ارتش اوکراین، اوایل هفته جاری گفت که نیروهای اوکراینی حدود ۶۳۰ کیلومتر مربع از منطقه کورسک را به تصرف خود درآورده‌اند؛ اگرچه ادعای او به‌ طور مستقل تأییدکردنی نیست. خطوط تماس در کورسک سیال هستند و هر دو طرف می‌توانند به‌راحتی مانور بدهند؛ برخلاف خط مقدم شرق اوکراین که ماه‌ها طول کشید تا نیروهای روسی به دستاورد درخورتوجهی برسند.

مقامات روسیه ادعای ارضی سیرسکی را رد کرده‌اند. دیمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل، در گفت‌وگو با خبرنگاران این حمله را «عملیاتی کاملا بی‌پروا و دیوانه‌کننده» خواند و افزود که هدف اوکراین برای عقب‌راندن روسیه از شرق اوکراین محقق نمی‌شود؛ چراکه «ما در آنجا نیروهای کافی داریم». نیکولای پاتروشف، مشاور پوتین، در مصاحبه با روزنامه ایزوستیا در هفته جاری ادعای دخالت‌نکردن آمریکا در این حملات را رد کرد. نیکولای پاتروشف، دبیر سابق شورای امنیت روسیه، به ایزوستیا گفت: «ادعای رهبران آمریکا مبنی بر دخالت‌نداشتن در عملیات کی‌یف در منطقه کورسک با واقعیت مطابقت ندارد... . اگر مشارکت و حمایت مستقیم آنها نبود، کی‌یف هرگز وارد خاک روسیه نمی‌شد».