جهان شبکه‌ای‌شده و مسئله تحریم‌ها
یکی از مهم‌ترین کلمات کلیدی برای درک جهان امروز، شبکه است. شبکه به‌مثابه نوعی ساختار خود را بر همه الگوها و مناسبات بار کرده است و این یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اساسی با جهان قبل از اینترنت است.
امید جهانشاهی: یکی از مهم‌ترین کلمات کلیدی برای درک جهان امروز، شبکه است. شبکه به‌مثابه نوعی ساختار خود را بر همه الگوها و مناسبات بار کرده است و این یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اساسی با جهان قبل از اینترنت است.
در عصر شبکه، اساسا زمین بازی و معادلات تغییر کرده است؛ مناسبات اجتماعی، الگوهای جنبش‌های اجتماعی، ساختارهای سازمانی، کمپین‌های سیاسی، همه در بافت و ریختار «شبکه‌ای» شکل می‌یابند. شبکه‌ای‌شدن، مفهوم اقتصاد جهانی را ایجاد کرده که متفاوت از اقتصاد جهان به معنای معاملات و مبادلات اقتصادی و تجاری در سطح جهان است. به عبارت دیگر، اقتصاد جهانی محصول عصر نوظهوری است که بر مبنای ساختار شبکه‌ای شکل گرفته است. اقتصاد جهانی نشان‌دهنده یک شبکه بزرگ به‌هم‌تنیده است که کشورها از طریق شبکههای تجاری در‌هم‌تنیده و به هم وصل هستند و جایگاه‌شان در شبکه، ملاک تعیین قدرت آنهاست. اساسی‌ترین شکل قدرت در عصر حاضر قدرت حاصل از شبکه‌سازی و تأثیرگذاری در شبکههای روابط است.
ظرفیت شبکه‌سازی این فرصت و امکان را برای اقتصاد آزاد ایجاد کرده است که میل به حداکثرسازی سود با ساختن شبکههای تازه و بزرگ در بازار جهانی و گردش گسترده سرمایه بر مبنای تقسیم کار در سطح جهانی دارد. در واقع در این جهان شبکه‌ای‌شده، آنچه میزان قدرت کشورها را در جهان تعیین می‌کند، سهم و جایگاه‌شان در تقسیم کار واحد جهانی است. این سهم و جایگاه کشورها، درباره جریان‌های داخل شبکه‌‌ها شکل می‌گیرد؛ یعنی جریان‌های سرمایه، جریان‌های تولید و انتقال دانش و فناوری، جریان‌های سیاسی، جریان‌های فرهنگی و تولید محتوا و جریان‌های اقتصادی و تجاری و مسئله این است که یک کشور تا چه حد در درون شبکه‌ای قرار دارد که در آن، این جریان‌ها جاری است. کشورهای در حاشیه محکوم به زوال تدریجی هستند.
در جهان شبکه‌ای‌شده، اعمال قدرت همان ظرفیت ساختاری است که امکان می‌دهد یک عنصر در شبکه، خواسته خود را بر دیگر عناصر تحمیل کند. اینکه برخی کشورها به واسطه تحریمی که آمریکا وضع کرده، تمایل به همکاری و سرمایه‌گذاری در ایران ندارند، به معنای جایگاه آمریکا در شبکه روابط در اقتصاد جهانی است. باید معنای جهان جدید و مختصات جدید قدرت در جهان شبکه‌ای‌شده را درک کنیم تا ببینیم تا چه حد تحریم‌های ظالمانه به کشور آسیب زده است.
تحریم‌ها، امکان بازیگری مؤثر در شبکههای روابط اقتصادی، تجاری، سیاسی، فنی و... را دشوار و پرهزینه کرده است و از همین روست که سالانه بیش از 25 میلیارد دلار هزینه به‌اصطلاح دور‌زدن تحریم‌ها می‌شود. روزآمدسازی و توسعه صنایع حمل‌ونقل، زیرساختی و انرژی، توسعه بندر راهبردی چابهار و... مستلزم کاهش فشار تحریم‌های ظالمانه است.
امید که با همراهی همه ظرفیت‌های کشور، ایران از این «قفس» ظالمانه با این‌همه خسارت مستقیم و غیرمستقیم رها شود و راه ابریشم مدرن از مسیر طبیعی خود یعنی از تمدن ایران عبور کند.
