برخورد با فیلترشکن‌ها یا فیلترینگ؟

با وجود وعده‌های پیش از انتخاباتی رئیس‌جمهور درباره رفع فیلترینگ، جلسه روز گذشته شورای ‌عالی فضای مجازی ناامیدکننده بود و بحث فیلترینگ و فیلترشکن‌فروشی مورد توجه قرار گرفت. برخلاف انتظارات که ممکن بود درباره رفع فیلترینگ بحث شود، تأکید بیشتر بر مقابله با فروش فیلترشکن‌ها بود. رئیس‌جمهوری گفت برخی افراد از طریق فروش فیلترشکن‌ها سودهای کلان به دست می‌آورند و این وضعیت به نفع کشور نیست. او دستور داد تا برخورد جدی با این موضوع صورت گیرد و راه‌حل‌هایی برای مقابله با این بازار غیرقانونی پیدا شود.

این موضع پزشکیان واکنش‌های متعددی به همراه داشت. برخی از منتقدان به این نکته اشاره کردند که به جای تمرکز بر فیلترشکن‌ها، بهتر است به موضوع اساسی فیلترینگ و نارضایتی مردم از آن پرداخته شود. از دیدگاه منتقدان، مردم به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده ناچار به استفاده از فیلترشکن هستند و برخورد با فروشندگان آن تنها مشکل را عمیق‌تر خواهد کرد، بدون آنکه به رفع ریشه‌ای مشکل بپردازد. همچنین برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که سیاست‌های فضای مجازی باید بر استفاده بهتر از این فضا و افزایش آزادی‌های دیجیتال متمرکز شود، نه بر ایجاد تنگنا برای ابزارهای دسترسی​.

رئیس‌جمهور با اشاره به موضوع فروش فیلترشکن توسط عده‌ای سودجو، با بیان اینکه برخی با فیلترشکن‌فروشی پول‌های میلیاردی کسب می‌کنند که این برای کشور خوب نیست، دستور داد تا این مسئله حتما به شکل دقیق و جدی مورد رسیدگی قرار گرفته و تصمیم مقتضی در این مورد و به طور کلی زمینه‌های رواج چنین کسب‌وکاری  اتخاذ شود.

رئیس‌جمهور در این جلسه با بیان اینکه ابتدا باید یک ارزیابی دقیق داشته باشیم از اینکه در هر لایه‌ای از عرصه فضای مجازی در چه نقطه‌ای قرار داریم، گفت: بعد از اینکه مشخص شد در چه جایگاه و نقطه‌ای قرار داریم، باید مشخص کنیم که چه کسانی چه مسئولیتی بر عهده دارند و سپس مسئولان امر، بر اساس زمان‌بندی قابل ارائه و برنامه‌ریزی اجرائی و مالی انجام‌شده، اقدام به اجرای  مأموریت‌ها کنند.

پزشکیان با تأکید بر لزوم اجرائی‌شدن سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه فضای مجازی، افزود: فضای مجازی فرصت بسیار ارزشمندی برای کشور است و ما می‌توانیم از این بستر بسیار مهم در موارد مهمی مثل ارتقای کمی و کیفی آموزش و افزایش مهارت‌ها استفاده بهینه کنیم.

رئیس‌جمهور تصریح کرد: برای اینکه بتوانیم در حوزه اجرا، موضوعات را درست عملیاتی کنیم، حتما باید بدانیم که در حال حاضر وضعیت موجود ما در حوزه فضای مجازی چیست و سپس سراغ تدوین برنامه و اجرای آن برویم؛ از این رو مرکز ملی فضای مجازی باید گزارشی از وضع موجود و اولویت‌های اجرائی را براساس منابع موجود و با همکاری دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط تهیه و به صحن شورای ‌عالی فضای مجازی ارائه کند.

پزشکیان با بیان اینکه دولت چهاردهم به دنبال اجرای قانون است و حتما قانون را اجرا خواهد کرد، اظهار داشت: باید از ظرفیت فضای مجازی به صورت حداکثری استفاده کنیم و در این راستا، استفاده از توان و نیروی انسانی داخلی، بسیار مهم است.

رئیس‌جمهور تأکید کرد: حفظ نیروی انسانی یکی از موضوعات بسیار مهم کشور است و باید برای حفظ منابع انسانی متخصص و توانمند داخلی که بتواند در رفع مشکلات کشور در حوزه فضای مجازی به ما کمک کند، هزینه‌های لازم را صرف کنیم؛ چرا باید نیروی انسانی ما را در شرکت‌های مهم بین‌المللی با حقوق‌های آنچنانی به کار بگیرند، اما ما نتوانیم از نیروی انسانی دغدغه‌مند و باسواد خودمان در داخل کشور استفاده کنیم.

معتقدم حتما باید دغدغه‌های نیروهای انسانی کشورمان را در زمینه‌های مختلف از جمله تسهیل تردد به کشور مرتفع کنیم و آنها را در کنار نیروهای توانمند داخلی، در مجموعه‌های تخصصی کشور به کار بگیریم و کار را به این عزیزان بسپاریم.

رئیس شورای ‌عالی فضای مجازی همچنین گفت: چرا باید نیروی انسانی نخبه ما را کشورهای دیگر جذب کنند و پروژه‌های مهم را به این عزیزان بسپارند، اما ما نتوانیم از دانش این هم‌وطنان استفاده کنیم. باید از کسانی که نخبه هستند و استعداد دارند، حمایت کنیم. در پرداختی‌ها به این افراد هم رعایت عدالت در پرداخت حقوق منصفانه و متناسب با توانمندی‌های آنان است تا در کشور بمانند و برای حل مشکلات  کمک کنند.

پزشکیان در بخش پایانی سخنانش با اشاره به موضوع فروش فیلترشکن توسط عده‌ای سودجو، با بیان اینکه برخی با فیلترشکن‌فروشی پول‌های میلیاردی کسب می‌کنند که این برای کشورمان خوب نیست، دستور داد تا این مسئله حتما به شکل دقیق و جدی مورد رسیدگی قرار گرفته و تصمیم مقتضی در این مورد و به طور کلی زمینه‌های رواج چنین کسب‌وکاری اتخاذ شود.

حامد بیدی فعال فضای مجازی و مدیرعامل کارزار در واکنش به اولین جلسه شورای‌ عالی فضای مجازی به ریاست مسعود پزشکیان آن را ناامیدکننده خواند و در شبکه ایکس نوشت: اخباری که از مباحث مطرح‌شده در اولین جلسه شورای ‌عالی فضای مجازی در دولت جدید منتشر شده، بسیار بسیار ناامیدکننده و نشان‌دهنده ادامه همان رویکرد سطحی و اشتباه درباره اینترنت، فیلترینگ، مهاجرت و... است.

پزشکیان از مرکز ملی فضای مجازی خواسته برای تدوین و اجرای برنامه‌ها، ابتدا «گزارشی از وضع موجود و اولویت‌های اجرائی را براساس منابع موجود و با همکاری دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط تهیه و به صحن شورای ‌عالی فضای مجازی ارائه کند».