نگاهی به حضور بیلگه جیلان در ایران

روشنک عباسی

در نیم‌روز یکی از پاییزی‌ترین روزهای تهران، در رویدادی کم‌نظیر و سینمایی، جمعی از علاقه‌مندان سینما در رویدادی با عنوان «شکوه سینما» شرکت کردند که می‌توان آن را اتفاقی متفاوت در این روزها دانست. اسم «نوری بیلگه جیلان» در کنار «پارسا پیروزفر»، «پرویز شهبازی» و دیگر کارگردان ترکیه یعنی «سلیم اوجی» توانسته بود علاقه‌مندان را به این گوشه شهر تهران بکشاند و در‌نهایت خاطره‌ای خوش بر‌جای ماند.

سلیم اوجی

از روز اول شروع می‌کنیم. بخش اول برنامه در روز اول دیدار با «سلیم اوجی» بود. کارگردان جوان و مشهور ترک درحالی سخنان خود را با عنوان سینمای مستقل ترکیه و مختصات آن آغاز کرد که از استقبال پرشور جمعیت حاضر در سالن به شگفت آمده بود. سلیم درحالی بیش از یک ساعت از سینمای ترکیه، سینمای مستقل و سینمای خودش سخن گفت که پیش ‌از آن درباره سینمای ایران گفت: «سینمای ایران بسیار عمیق است و ما مردم ترکیه همیشه سینمای کشور شما را دیده‌ایم و باید بگویم ایران در تاریخ سینما تغییر ایجاد کرده است».

او یکی از دلایل حضورش در این رویداد را «تلاش برای ایجاد پلی میان سینمای ایران و ترکیه» دانست.

سلیم، سینمای «کیارستمی» را باعث تغییر در سینمای جهان و شناساندن سینمای ایران به علاقه‌مندان سینما در دنیا دانست.

با توجه به برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران، سلیم گفت: «فیلم کوتاه به معنای تجربه و یادگیری سینمای بلند نیست، بلکه خود گونه‌ای مستقل و تأمل‌برانگیز است و عمیق‌تر از این حرف‌هاست».

او در بخشی از سخنانش افزود: «وقتی سینما را یاد می‌گرفتم، دنیای فیلم‌های کوتاه برایم جالب شد و زمان فیلم‌سازی، سینمای بلند را هم مانند فیلم کوتاه می‌بینم، بدون اینکه کسی بالای 

سرم باشد».

در بخش دوم نشست، سلیم اوجی به سؤالات حضار و به‌ویژه کارگردانان جوان، با حوصله و اشتیاق پاسخ داد.

پرویز شهبازی

دومین برنامه ایونت شکوه سینما، مسترکلاس پرویز شهبازی درباره اهمیت «فضا‌سازی در ساخت فیلم» بود. این کارگردان مؤلف در دو بخش به ارائه نظرات کارشناسی خود پرداخت. ابتدا در 50 دقیقه، تیتروار به طرح اهم مسائل در حوزه فضاسازی پرداخت و در بخش دوم برنامه خود با همراهی کیوان کثیریان به سؤالات اختصاصی مخاطبان در یک فضای صمیمی و تخصصی پاسخ داد. پایان‌بخش برنامه‌های روز اول رویداد باشکوه شکوه سینما، نمایش فیلم «در گذر زمان» سلیم اوجی بود.

پارسا پیروز‌فر 

نشست آغازین روز دوم مسترکلاس «شکوه سینما» با عنوان «ورود بازیگر به دنیای نقش» با حضور پارسا پیروزفر برگزار شد.

حضور بی‌حاشیه و مستمر پیروزفر در خلال برنامه و اجرای متفاوت و تأثیرگذار او از دیگر نقاط قوت این رویداد بود. از ویژگی‌های این بخش رویداد می‌توان به استقبال خوب بازیگران جوان، چهره‌های مشهور و مطرح بازیگری اشاره کرد.

وزن نشست پارسا پیروزفر و سؤالات فنی و تکنیکی مخاطبان و جواب‌های درخور که بیان شد، نشاط درخور توجهی در جمع ایجاد کرد که زمینه‌ساز مناسبی برای ورود به بخش اصلی رویداد شد.

نوری بیلگه جیلان

دومین و شاید جذاب‌ترین نشست روز دوم، مسترکلاس «شکوه سینما» با عنوان خاستگاه، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های سینمای جیلان با حضور «نوری بیلگه جیلان»، کارگردان شهیر سینمای ترکیه و جهان و برنده نخل طلای کن، برگزار شد.

جیلان شخصیتی آرام، صمیمی و به دور از شوآف‌های رایج سینمایی، همانند فیلم‌هایش دلچسب و دوست‌داشتنی ظاهر شد و در بدو ورود، از حضورش در ایران و تشابهات زیاد فرهنگی ایران و ترکیه ابراز خشنودی کرد.

جیلان در صحبت‌هایش که عمدتا پاسخ به سؤالات حضار بود، عنوان کرد‌ به سینمای کیارستمی علاقه‌مند است و از او بسیار آموخته و فیلم‌های او را دنبال می‌کرده است. او اضافه کرد بعد از دیدن فیلم «خانه دوست کجاست» او را شناخته و دریافته است که فیلم‌سازی کیارستمی مثل هیچ فیلم‌ساز دیگری نیست و دارای خصوصیات ویژه‌ای است که باعث هم‌ذات‌پنداری او شده است. جیلان در ادامه گفت: «به نظر من عباس کیارستمی‌ در سینما نفس و روح جدید خلق کرده است. او روش فیلم‌ساختن را هم دگرگون کرد و راه‌های جدید فیلم‌ساختن را به کارگردانان یاد داده است».

جیلان در ادامه در پاسخ به سؤالات از روش‌های فیلم‌سازی خود گفت و خود را «کارگردانی فرمال» و در جایگاه «فیلم‌ساز مستقل و با هزینه کم» معرفی کرد. او فیلم‌سازی را «کاری سخت در هر‌جای جهان» معرفی کرد.

پس از دو ساعت گپ‌وگفت صمیمی و ‌گاه تکنیکال با جیلان، مراسم یادبودی برای عباس کیارستمی به همت مستانه مهاجر و همراهی یدالله صمدیان و با حضور ابراهیم حقیقی برگزار شد.

در این راستا، صمدیان حضار را به دیدن عکس‌های نوری بیلگه جیلان ترغیب کرد و ابراهیم حقیقی گفت: «آن‌طور‌که کیارستمی فیلم می‌ساخت و نوری فیلم می‌سازد، با قلب‌شان است! به سینمای تجاری جهان کار ندارند».

دو فیلم کوتاه که یکی از آنها بخش‌های کوتاهی از مستند «۷۶ دقیقه و ۱۵ ثانیه با عباس کیارستمی» ساخته سیف‌الله صمدیان بود، نمایش داده شد و مورد توجه حضار قرار گرفت.

«روی علف‌های خشک» آخرین بخش رویداد بود که در پاییز امسال در تهران با همت و مدیریت بی‌نقص «مستانه مهاجر» اجرا شد.