افزایش ابتلا به «اچآیوی» از طریق تماس جنسی
پویش «من هم تست اچآیوی می‌دهم» از ۲۰ آبان در سراسر کشور به مدت یک ماه آغاز شده است. در این پویش آزمایش اچآیوی پس از مشاوره و تنها با رضایت فرد، به صورت رایگان و محرمانه انجام می‌شود. اما ویروس اچآیوی که عامل ایجاد بیماری ایدز است، چیست و چرا هنوز با گذشت ۴۳ سال از کشف و حتی یافتن راه‌هایی برای کنترل و درمان آن، هنوز انگاره‌های ذهنی افراد جامعه درباره این بیماری عفونی اشتباه است؟
ایرنا: پویش «من هم تست اچآیوی می‌دهم» از ۲۰ آبان در سراسر کشور به مدت یک ماه آغاز شده است. در این پویش آزمایش اچآیوی پس از مشاوره و تنها با رضایت فرد، به صورت رایگان و محرمانه انجام می‌شود. اما ویروس اچآیوی که عامل ایجاد بیماری ایدز است، چیست و چرا هنوز با گذشت ۴۳ سال از کشف و حتی یافتن راه‌هایی برای کنترل و درمان آن، هنوز انگاره‌های ذهنی افراد جامعه درباره این بیماری عفونی اشتباه است؟ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره تکثیر اچآیوی از طریق تماس جنسی در جامعه هشدار می‌دهد و درعین‌حال اچآیوی و ایدز را بیماری‌هایی قابل درمان می‌داند و می‌گوید مبتلایان به این دو بیماری در صورت درمان می‌توانند زندگی طبیعی داشته باشند، ازدواج کنند و بچه‌دار شوند.
لاله عباسیان، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران می‌گوید: اچآیوی ویروسی است که به سلول‌های دفاعی بدن حمله می‌کند و باعث تخریب آنها می‌شود. ممکن است این فرایند، طولانی باشد و حتی ۱۰ سال طول بکشد؛ یعنی ویروس وارد هسته سلول‌های دفاعی بدن انسان شود و شروع به تکثیر و تخریب این سلول‌ها کند. اگر اچآیوی تشخیص داده شود و درمان شروع شود، بیماری کشنده‌ای نیست. اچآیوی یک بیماری مزمن است، ولی در عمل نمی‌توانیم بگوییم اچآیوی یک بیماری کشنده است؛ مگر اینکه بیماری فرد تشخیص داده نشود و تعداد سلول‌های دفاعی بدن به حداقل خود برسد و جسم مستعد دریافت انواع عفونت‌های فرصت‌طلب و سرطان شود. در این مرحله اگر باز هم اچآیوی تشخیص داده نشود، این بیماری می‌تواند کشنده باشد. در مجموع می‌توان گفت اگر اچآیوی تشخیص داده شود و درمان شروع شود، بیماری کشنده‌ای نیست.
او ادامه می‌دهد: زمانی که اچآیوی به مرحله‌ای می‌رسد که سلول‌های دفاعی بدن انسان بسیار تخریب شده‌اند و بار ویروسی آن از حد مشخصی بگذرد، می‌گوییم بیمار وارد مرحله ایدز شده است، یعنی اگر اچآیوی درمان نشود، تبدیل به ایدز می‌شود. این متخصص درباره نشانه‌های ابتلا به ویروس اچآیوی توضیح می‌دهد: در اوایل بیماری در بسیاری از موارد ممکن است علائم همان علامت‌های بیماری سرماخوردگی باشد. اما در سال‌های بعد، علامت‌های کبدی، کلیوی و حتی پوستی هم می‌تواند بروز کند. ولی نمی‌توان علامت مشخصی برای ابتلا به آن ذکر کرد. او به تصورات و شایعات نادرستی که درباره اچآیوی وجود دارد هم اشاره می‌کند: اینکه اچآیوی درمان ندارد و مرگ‌آور است، در‌حالی‌که این بیماری مانند خیلی از بیماری‌ها قابل درمان و کنترل است؛ یعنی به کمک دارو تکثیر این ویروس متوقف و تعداد ویروس‌های اچآیوی در خون بیمار به صفر می‌رسد و شخص می‌تواند به زندگی طبیعی خود برگردد و عمر طبیعی کند و حتی انتقال اچآیوی از او به دیگران منتفی شود.
حتی اگر مادری اچآیوی داشته باشد و بار ویروسی خونش به صفر رسیده باشد، احتمال انتقال بیماری‌اش به جنین یا نوزادش منتفی می‌شود؛ حتی آقا یا خانمی که اچآیوی دارد، در‌صورتی‌که بار ویروسی او صفر باشد، می‌تواند ازدواج کند و ارتباطش با فردی دیگر بی‌خطر است.
او ادامه می‌دهد: یکی از نظریه‌ها این است که ویروسی که قبلا در نوعی شامپانزه بوده، تغییر یافته و با بدن انسان تطابق پیدا کرده است. طبق این تئوری، انسان از طریق خوردن این شامپانزه ویروس را وارد بدن خود کرده است. خیلی دیگر از ویروس‌ها هم همین‌طور هستند؛ البته این فقط یکی از نظریه‌هاست.
او به طرد مبتلایان از جامعه هم اشاره می‌کند. البته وضع در مقایسه با دهه‌های گذشته بهتر شده و آگاهی‌های مردم بالا رفته است، ولی این مشکل همچنان وجود دارد. هنوز دغدغه بیماران ما این است که اگر در محیط کارشان بفهمند که او اچآیوی دارد، چه اتفاقی می‌افتد یا همین‌طور در خانواده‌شان. این طردشدن‌ها بسیار شدید است. هنوز مشکل طردشدن مبتلایان از جامعه وجود دارد. پدر و مادرهایی را داریم که فرزندشان مبتلا به اچآیوی است. ترس آنها این است که اگر مدرسه و دانش‌آموزان موضوع را بفهمند، چه رفتاری با او می‌کنند. یا برخی افراد مبتلا در محیط کار از خوردن دارو وحشت دارند. حتی پزشکان ما نیز اسیر این باورهای اشتباه درباره بیماران اچآیوی هستند؛ ممکن است اگر جراح بفهمد بیمارش اچآیوی دارد، او را عمل نکند. یا زنی مبتلا به اچآیوی برای زایمان به پزشک مراجعه کند و پزشک زایمان او را نپذیرد.
این متخصص معتقد است اگر بیمار تحت درمان قرار گرفته و بار ویروسی او صفر شده باشد، خطری متوجه دیگران نیست. اگر بار ویروسی بیمار صفر شده باشد، انتقال اچآیوی حتی از طریق خون نیز منتفی است. این نوع طرد فقط مخصوص پزشکان نیست، بلکه تیم اتاق عمل را هم در بر می‌گیرد. متخصص بیهوشی، پرستار و... هم ممکن است قبول نکنند در اتاق عملی حاضر شوند که یک بیمار اچآیوی دارد در آن جراحی می‌شود.
