چگونه مدیران متفاوت را به زانو در‌آوریم؟

نظام رایج در گزینش مدیران،‌ تبعیض‌آمیز است. با وجود کلیشه‌های رایج گزینش در ادارات و سازمان‌ها، روابط قدرت و پله‌های ترقی پیچیده در ساختارهای به‌هم‌پیوسته و استعلام‌های چندگانه، از همان آغاز ۷۰-۸۰ درصد شهروندان معمولی امکان رقابت برای مناصب ارشد در دیوان‌سالاری دولتی و حکومتی را ندارند. به بیانی دیگر، مقررات و رویه‌های گزینش به گونه‌ای است که لباس مناصب اغلب مناسب تن اقلیتی محدود از شهروندان است که در تشکل‌های اصولگرا و ارزشی عضویت دارند یا به دلخواه آنان دوخته شده است. البته در گزینش‌های ظاهرگرایانه همیشه باب ریا باز است و افرادی به‌راحتی با بازی‌کردن در نقش چهره‌های مطلوب، هزارتوی گزینش را دور می‌زنند. گفته‌اند که در بسیاری از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرائی تعداد بسیاری در انتظار رسیدن پاسخ مثبت استعلامات چندگانه‌اند و کماکان مدیران دولت قبل بر سر کارند. مردم به یک دولت رأی می‌دهند، اما دولت منتخب در چیدن مدیرانش باید به سلیقه مخالفان خودش تن بدهد و تازه برای شنیدن جواب‌ها هفته‌ها معطل بماند. حال اگر به هر دلیلی کسی یا کسانی از این شهروندان ۷۰-۸۰‌ درصدی از هفت‌ خان بگذرند، تازه اول ماجراست. آنان در میان گروه‌های همسو و آن‌سو و اداری رقیبانی دارند که از آغاز منتظرند تا کی کله‌پا می‌شوند که نوبت به آنان برسد. تازه اگر فقط تماشاگر باشند که چیزی نیست، گاهی این نیروهای معارض دست به دست هم می‌دهند و با انواع سناریوها از جمله خبرسازی‌های دروغ و پرونده‌سازی‌ها و مراجعه مکرر به مقامات بالاتر فشار می‌آورند تا این اتفاق زودتر بیفتد. با فرسوده‌کردن، مشغول‌کردن به دعواهای روزمره و بازماندن از کارهای اصلی کارنامه‌ساز، شرط می‌بندند که تا عید دوام نیاورند. وقتی چنین فضایی شکل می‌گیرد، همکاران آن مدیر هم مدیریت او را برنمی‌تابند و به انتظار می‌نشینند و کارها پیش نمی‌رود. از رقیبان سیاسی که انتظاری نیست. بارها ثابت کرده‌اند که در دیگی که برای آنان نمی‌جوشد، ترجیح می‌دهند سر سگ بجوشد. اما از رقیبان همسو و مدیران ارشد و دستگاه‌های فلان و بهمان انتظار می‌رود به منافع کلان‌تر ملی فکر کنند. رقیبان همسو خیال می‌کنند فضایی برای آنان باز می‌شود، اما اگر نیک نظر کنند بی‌پاسخ ماندن استعلامات چندماهه هیچ شانسی برایشان نگذاشته و درواقع به بازگشت مدیران چهارفصل کمک می‌کنند. در حذف این مدیران هیچ حسنی نیست. جایشان را مدیران چهارفصل می‌گیرند که هرچه داریم از ابتکارات و کوشش‌های آنان است و باقی همه آفات. بگذارید دست‌کم چند مدیر شبیه عموم مردم باشند!