آخرین بودجه

نورا حسینی:‌ هنوز صحن شورای شهر تهران آغاز نشده بود که در صحن مجلس با تمدید یک‌ساله عمر شوراهای ششم مخالفت شد. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، خطاب به خبرنگاران گفت دیگر از شر ما راحت شدید! اما مجلس دقایقی بعد تصویب کرد که زمان فعالیت شوراهای ششم، شش ماه تمدید می‌شود.

موضوعی که با مخالفت اعضای شورای شهر تهران روبه‌رو شد. آنها معتقد بودند تغییر شورای بعدی هم‌زمان می‌شود با زمان تهیه و تصویب لایحه بودجه و این تصمیم مجلس چالش‌های زیادی را برای مدیریت شهری ایجاد می‌کند. برخی از اعضا تأکید کردند که بهتر است مجلس عمر شوراهای ششم را اضافه نکند، زیرا برای بودجه کلان‌شهرها مشکلات اساسی ایجاد خواهد کرد.

در این جلسه علیرضا زاکانی، شهردار تهران که برای ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ به صحن شورای شهر آمده بود، با بیان اینکه اگر مقایسه‌ای بین سه دوره مدیریت شهری از دوره چهارم، پنجم و ششم انجام شود، ۱۰۴ درصد تحقق اعتبار در دوره چهارم داشتیم که در دوره پنجم به ۹۱ درصد رسید، گفت: در مدیریت شهری ششم ۱۳۰ درصد تحقق بودجه تا پیش از امسال داشته‌ایم و اگر امسال هم اضافه شود، شرایط بهتر خواهد شد و تفاوت معنادار خواهد بود.

در شورای چهارم بودجه سالانه ۱۴ درصد اضافه‌تر از سال قبل بوده و تحقق بودجه ۱۲ درصد رشد داشته و تورم ۱۸ درصد بوده است. در این دوره فاصله کمتر از شش درصد با تورم بوده است. در دوره پنجم افزایش سالانه بودجه ۱۵ درصد بوده و تحقق این افزایش ۸.۹ درصد و تورم بیش از ۳۲ درصد بوده است و می‌بینیم فاصله معناداری بین تورم و عملکرد مدیریت شهری وجود داشته، بنابراین بسیاری از طرح‌ها به سمت فراموشی رفت.

زاکانی با بیان اینکه رشد بودجه سالانه در دوره ششم ۵۳ درصد بوده است، یادآور شد: تحقق بودجه ۶۳.۹ درصد رشد کرده، درحالی‌که تورم ۴۳ درصد بوده است. به عبارتی ۱۹ تا ۲۰ درصد جلوتر از تورم هستیم و پروژه‌ها از زیر خاک بیرون کشیده شد و در‌واقع زیرساخت‌ها توسعه یافت. این جهش امکانی را ایجاد کرده که به موضوعات به گونه‌ای نگاه کنیم که مردم در آینده درباره آلودگی هوا و ترافیک دغدغه نداشته باشند.

شهردار تهران گفت: اگر مردم در آلودگی هوا و ترافیک در رنج هستند، برنامه‌های مدیریت شهری دوره ششم برای عبور آنها از این گردنه است. ما در کنار این، بدهی‌های شهر را هم به سمت تعیین تکلیف پیش بردیم. بانک‌ها مدعی نزدیک به ۱۷۰ همت بدهی شهرداری بودند که با استفاده از قانون و حضور کارشناسان خبره، این رقم به ۸۰ همت کاهش پیدا کرد و ۴۶ همت تسویه شد و مابقی آن در حال تسویه است. از سال قبل بدهی‌های ما در جریان است و نکول نداریم.

 8 اولویت بودجه

او ادامه داد: در بودجه سال ۱۴۰۴، ما هشت هدف را در اولویت قرار داده‌ایم که هدف اول این بود که تحقق حداکثری برنامه چهارم را عملیاتی کنیم. اهمیت آن زمانی مشخص می‌شود که می‌بینیم عدد اندکی از برنامه‌های تحولی کشور اجرائی می‌شود. توجه ما این بود که به حداقلی‌ها بسنده نکنیم و اجرای حداکثری را مدنظر قرار دهیم. زاکانی با بیان اینکه هدف دوم حمل‌ونقل عمومی بود، یادآور شد: سرمایه‌گذاری ویژه‌ای در سال گذشته و امسال انجام شد و استمرار آن برای ما موضوعیت دارد. هدف سوم توازن در ایجاد مأموریت‌هاست تا رشد کاریکاتوری نداشته باشیم و بر‌اساس چهار تحول مدنظر مدیریت شهری پیش برویم.

شهردار تهران گفت: اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام و تکمیل آن از دیگر اولویت‌ها و هدف چهارم ماست. هدف پنجم عدالت توزیعی بود تا سرانه مناطق کم‌برخوردار را افزایش دهیم و سعی کردیم بی‌عدالتی از خیابان انقلاب به پایین را جبران کنیم. هدف ششم توجه به رفاه کارکنان و بازنشستگان است تا اقدام شایسته‌ای را در بودجه لحاظ کنیم.

شهردار پایتخت تأکید کرد: هدف دیگر این بود که با انضباط مالی بتوانیم در نظام بودجه‌ریزی توجه به بودجه عملیاتی داشته باشیم که کلید آن را امسال زدیم و چارچوب بودجه‌ریزی عملیاتی در شهرداری تنظیم شد و برای سال آینده تکمیل می‌شود. او ادامه داد: برآورد ما برای سال ۱۴۰۴ واقع‌بینانه و مبتنی بر نیاز کلان‌شهر تهران است، به گونه‌ای که ۱۸۵.۹ همت امسال را به ۲۳۷ همت برسانیم. برای تحقق آن نیز تمهیدات لازم را در نظر گرفتیم. در هزینه‌ای، تملک دارایی مالی و سرمایه‌ای نیز قدرالسهمی پیش‌بینی شده است.

به‌طوری‌که ۳۵ درصد آن هزینه‌ای، ۵۹ درصد تملک دارایی سرمایه‌ای و شش درصد تملک دارایی مالی است که در مقایسه با سال قبل تنها تغییری که داشته، ۶۱ درصد تملک دارایی سرمایه‌ای به ۵۹ درصد رسیده است. زاکانی با بیان اینکه از ۹۴ همت که برای بخش هزینه‌ای در نظر گرفته شده، ۳۰ همت خدمات است، خاطرنشان کرد: این ۳۰ همت برای نگهداشت شهر است. با توجه به ارتقای خدمات در این بخش و مبتنی بر آنچه در سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی شده بود، هزینه‌ها افزایش یافت. منطق درستی در توازن بین بخش‌های بودجه در نظر گرفته شده است.

در بخش هزینه‌ای ۴۴ درصد، تملک دارایی سرمایه‌ای ۳۲ درصد، تملک دارایی مالی ۲۰ درصد و در مجموع بودجه سال آینده در مقایسه با امسال ۳۵ درصد افزایش یافته است. شهردار تهران با بیان اینکه ۴۹ درصد از بودجه به حمل‌ونقل و ترافیک اختصاص دارد، گفت: سهم بخش اجتماعی و فرهنگی ۱۱ درصد، خدمات شهری و محیط زیست ۱۵ درصد، ایمنی و مدیریت بحران چهار درصد، شهرسازی و معماری سه درصد و توسعه مدیریت و هوشمندسازی ۱۸ درصد است. او ادامه داد: بدون تبصره ۲۷ درصد رشد بودجه را در سال آینده در مقایسه با امسال شاهد هستیم و با احتساب تبصره‌ها ۳۵ درصد افزایش است. سهم مناطق نیز ۱۷ درصد است که در مقایسه با سال قبل میزان اعتبارات ۵۲ درصد افزایش پیدا می‌کند.

 بودجه عمرانی تهران چقدر رشد کرد؟

زاکانی با بیان اینکه در معاونت فنی و عمرانی بودجه از ۱۲ به ۱۵ همت رسیده‌ایم که با تبصره‌ها از ۱۶.۲ به ۱۶.۶ همت افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: در حوزه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک در مقایسه با سال قبل قدرالسهم تبصره‌ها افزایش یافته است. ۱۰ همت اوراق مشارکت در تبصره‌ها داریم، اما اساسا پیش‌بینی‌پذیر و تأمین‌شدنی است و می‌توان آن را در بودجه این حوزه مدنظر قرار داد. او افزود: قدرالسهم ۹ همتی حوزه خدمات شهری باقی مانده و در بخش غیرتبصره‌ای ۳۴ درصد رشد را شاهد هستیم. در معاونت فرهنگی و اجتماعی به ۱۶.۱ همت رسیده‌ایم و ۱.۶ همت نیز در تبصره‌ها لحاظ شده است. معاونت شهرسازی از ۴.۳ همت به ۶.۱ همت رسیده که ۳۹ درصد رشد دارد و تبصره‌ای برای آن نداریم.

شهردار تهران با بیان اینکه از ۱۹.۵ همت در بخش معاونت مالی، به ۱۹ همت رسیدیم و ۱.۵ همت نیز در تبصره‌ها لحاظ شده است، گفت: بودجه معاونت برنامه‌ریزی از ۱۷ همت به ۲۳ همت افزایش یافته که حقوق و دستمزد است که با توجه به پیش‌بینی حقوق و دستمزد از سوی دولت انجام شده است. بودجه در مدیریت بحران هم از ۱.۱ همت به ۱.۷ همت افزایش یافته است.

برای حوزه دفتر شهردار که مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست، ۳.۸ همت با احتساب تبصره‌ها به ۸.۴ همت افزایش یافته که بخش زیادی از آن معطوف به سازمان فاوا برای خرید سرورها و امکانات آن است، زیرا به نوسازی زیرساخت‌های شبکه در این بخش نیاز داریم. زاکانی با بیان اینکه ۲.۳ همت بودجه متمرکز نیز به ۲.۹ همت رسیده است، یادآور شد: در مجموع ۱۸۶ همت بودجه امسال به ۲۳۷ همت در سال آینده رسیده که رشد ۲۷ همتی را نشان می‌دهد.

شیب رشد ما در مقایسه با سال گذشته روندی منطقی دارد و امیدواریم بتوانیم در آینده به‌خوبی مسیر خدمت را ادامه دهیم. شهردار تهران تأکید کرد: تلاش ما این است که بتوانیم امانت‌دار نظام اسلامی و مردم باشیم و کارکردهای اساسی و بزرگ را پیش ببریم و گره‌های بزرگ شهر را باز کنیم. شهردار تهران در واکنش به اظهارات اعضای شورا نیز گفت: اگر انتخابات سال آینده شوراها در دی ماه انجام شود، باید ارائه بودجه را جابه‌جا کنیم که کلان‌شهرها دچار مشکل نشوند.

زاکانی با بیان اینکه اقدامی جدی در مجموعه شهرداری آغاز شده است، یادآور شد: وظایف بخش‌های مختلف مشخص خواهد شد و کار بسیار بزرگی است و جهشی جدی در شهرداری ایجاد خواهد شد.

 مقایسه 3 بودجه

شهردار تهران با اعلام اینکه برداشتی را از دوره چهارم، پنجم و ششم داشتیم، اظهار کرد: وقتی بدون لحاظ اثر تورم، تأمین اعتبار و امکان را از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ و ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ انجام می‌دهند، عملا در مقایسه با سال ۱۳۹۵ که شهرداری ۲۱ همت آورده دارد و پنج همت آن وام است، رشد قیمت‌ها منفی چهار درصد است. رشد سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ نیز منفی ۱۸.۵ درصد است و شاهد سقوط هستیم. سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ نیز با رشد ۱۳.۵‌درصدی روبه‌رو هستیم و عملکرد کار کاملا متفاوت است. وی ادامه داد: دلیل دیرکرد در ارائه لایحه بودجه، تصویب متمم بودجه سال ۱۴۰۳ در شورا در ۳۰ دی‌ماه بود که شورا موشکافانه در آن وارد بحث و بررسی شد. ما ابتدا متمم را آماده کردیم و پس از آن بودجه سال آینده نهایی شد. ما نسبت به سال قبل دو روز زودتر لایحه بودجه را ارائه دادیم.

زاکانی با بیان اینکه تقاضای ما این است که هرجا نیاز به کاهش بودجه باشد همکاری شکل بگیرد، تصریح کرد: بخشی که از شهرسازی است، عوارض پایدار و ماده ۱۷ قانون مصوب مجلس است. باید بدانند که شورای شهر بودجه را بر مبنای تورم ۱۹ درصد تصویب کرد و این کمتر از نیمی از تورم سالانه است؛ در‌حالی‌که دیگر شهرها تورم ۴۵‌درصدی را معیار قرار دادند. درآمدهای ما پایدار و مسائل کاملا شفاف و روشن است.

مهدی چمران، رئیس شورا نیز در این جلسه با بیان اینکه امیدواریم سال 1404 برای تهران سال گشایش‌ها باشد، در این مدت بسیار تلاش شد و خوشبختانه در پروژه‌های عمرانی پیشرفت‌های خوبی داشتیم، اما در پروژه‌های حمل‌ونقلی نتوانستیم به نقطه مطلوب خود برسیم، گفت‌: هنوز هم در این زمینه عقب هستیم. خریدهای خارجی و داخلی آن‌گونه که باید عملی نشد.

کارخانه‌های داخلی طرف قرارداد کار کردند، اما بهترین‌های آنها نتوانستند بیش از 50 دستگاه تولید کنند و تحویل دهند که به‌طور میانگین سالانه 600 اتوبوس تولید می‌شود و این در حالی است که نیاز تهران طبق برنامه جامع شهر تهران، 9 هزار دستگاه است و ما در حال حاضر حدود دو هزار و اندی اتوبوس فعال در سطح شهر تهران داریم که کافی نیست. او در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر شش تا هفت هزار دستگاه اتوبوس کمبود داریم، تأکید کرد: این کمبود باید با یک حمله ناگهانی و یک خرید بزرگ تأمین شود و سپس با تولیدات داخلی کمبودها را به مرور جبران کنیم.

این طرح در حال اجرا‌شدن است، اما نه آن‌گونه که مدنظر ما‌ست. تزریق 160 تا 170 دستگاه اتوبوس، دردی ‌از ما دوا نمی‌کند؛ مگر اینکه در این روزها ‌تحولی رخ دهد و دو هزار دستگاه وارد ناوگان حمل‌ونقل شده و مردم تهران بتوانند از آنها بهره‌مند شوند.

چمران ادامه داد: این موضوع درباره واگن‌های مترو نیز صادق بوده و موضوع ورود واگن‌ها را با مشکلاتی مواجه کرده است که امیدواریم با همت مسئولان و شخص رئیس‌جمهور، وزیر کشور و وزیر خارجه حل شود و بتوانیم هر‌چه زودتر این واگن‌ها را وارد چرخه حمل‌ونقل کنیم. امیدواریم ‌سال آینده‌ سال گشایش باشد و دیگر با این معضلات دست به گریبان نباشیم. رئیس شورای شهر تهران در‌خصوص تمدید شش‌ماهه ‌زمان شوراهای ششم هم گفت: اصل بحث ما این بود که انتخابات را دو سال به دو سال برگزار کنند تا انتخابات‌‌ها با هم برگزار شود. این تصمیم درست نیست و باید بررسی مجدد شود. عدم مشورت با شوراها این آسیب‌ها را وارد می‌کند و اگر مشورت می‌شد شاید وضعیت فرق می‌کرد.

 رشد زیرساخت‌های شهر با  افزایش بودجه همخوانی داشت‌؟

مهدی اقراریان در ادامه در واکنش به سخنان شهردار تهران گفت: با توجه به مصوبه مجلس، این دوره فعالیت شوراها تا دی‌ماه سال آینده ادامه پیدا خواهد کرد. هر آنچه نمایندگان مردم در مجلس تصمیم بگیرند، حتما توسط شوراها پیگیری خواهد شد، اما در این تمدید، ابهام در مسئله بودجه سال ۱۴۰۵ وجود خواهد داشت که انتظار داشتیم به این موضوع توجه کنند.

زمان بررسی بودجه در دی و بهمن خواهد بود و امیدوارم تا فرصت باقی است، تدبیری در این زمینه اندیشیده شود؛ چرا‌که شوراها را دچار مشکل خواهد کرد. وی با اشاره به برنامه‌ریزی عملیاتی توسط شهرداری تهران گفت: اداره شهر تهران یک کار ترکیبی است که در مسیر نظارت و سیاست‌گذاری شورا قرار دارد، اما مرکز مطالعات امروز تبدیل به مجموعه‌ای شده که پژوهش‌های آن گره‌گشای شهر نیست. نسبت این بودجه با نظام مسائل اصلی شهر تهران باید ارتباط داشته باشد. توقع این است که مجموعه مرکز مطالعات شهرداری، گزارش‌های تکمیلی را در اختیار مردم قرار دهد تا نسبت بودجه با مسائل شهر مشخص شود.

عضو شورای شهر تهران همچنین اضافه کرد: باید این امکان فراهم می‌شد که نسبت مسائل شورا با نظام مسائل شهر تهران مورد توجه قرار بگیرد. این آخرین بودجه‌ای است که شورای ششم بررسی خواهد کرد و امیدوارم این بودجه کمک کند مشکلات اصلی شهر تهران حل‌وفصل شود. ضرورت دارد شهرداری تهران به مسئله انتقال پایتخت توجه داشته باشد و امیدوارم این مسئله هم در بودجه لحاظ شده باشد.

در ادامه، ناصر امانی خطاب به زاکانی، شهردار تهران گفت: من فکر می‌کردم آقای زاکانی توضیح دهد چرا این بودجه با تأخیر ارائه شد؟ بودجه باید در کمیسیون‌ها بررسی شود، به صحن برسد و در فرمانداری نیز مورد بررسی قرار بگیرد. با توجه به این موضوع، فرصت رسیدگی برای ما محدود خواهد بود. بودجه مهم‌ترین سندی است که ما در طول سال تصویب می‌کنیم و هم منابع درآمدی و هم نحوه هزینه‌کرد مدیریت شهری را مشخص می‌کند.

این سندی که تصویب می‌کنیم، در آینده معیار قضاوت عملکرد ما خواهد بود. در دوره آینده نیز شهردار ما را قضاوت بودجه‌ای خواهد کرد. وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۰ بودجه مصوب آن دوره ۴۸‌هزارو ۸۰۰ میلیارد تومان بود و به ۳۷‌هزار‌و ۷۰۰ میلیارد کاهش پیدا کرد که آقای زاکانی ۱۱ هزار میلیارد تومان متمم آوردند. در سال ۱۴۰۱ بودجه مصوب ۵۰‌هزار‌و ۳۷۰ هزار میلیارد تومان بود و نسبت به ۱۴۰۰، ۳۴ درصد افزایش داشت.

سال ۱۴۰۲ بودجه ۷۵‌هزار‌و ۹۹۰ میلیارد تومان شد و شهردار تهران ۲۸ هزار میلیارد متمم آورد و ۱۱۸ میلیارد شد. سال ۱۴۰۳ در نهایت ۱۸۵‌ هزار میلیارد و ۹۰۰ میلیارد بودجه داشتیم و در مجموع بودجه این دوره بیش از ۳۸۰ همت بوده که شهردار معتقد است بیش از ۴۰۰ همت بوده است.

امانی با بیان اینکه رشد پنج‌برابری بودجه را نسبت به سال ۱۴۰۰ شاهد هستیم، گفت: ما ۵۰۰ درصد رشد بودجه را در چند سال اخیر شاهد بوده‌ایم. افزایش بودجه چه میزان به بخش معماری و شهرسازی و چه میزان به خدمات تولیدی شهرداری اختصاص دارد؟ کالاها و خدماتی که شهرداری ارائه می‌دهد، در مقایسه با سال‌های قبل، توانسته چهار تا پنج برابر شود یا هزینه‌های شهرداری پنج برابر شده است؟ آیا متناسب با افزایش بودجه، زیرساخت‌ها نیز توسعه پیدا کرده و نگهداشت کیفی صورت گرفته است؟ حتما شهردار بعدی ما را قضاوت خواهد کرد و قضاوت بودجه‌ای می‌کنند؛ همان‌طورکه آقای زاکانی هم شورای قبل را قضاوت کرد.

محمد آقامیری نیز در این جلسه با انتقاد از تمدید شش‌ماهه شورای شهر گفت: شاید نگاهشان در به تعویق افتادن انتخابات، بیشتر به سمت انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس بوده و به شوراها توجه نکرده‌اند. چطور در آن بازه زمانی می‌توان بودجه را بررسی کرد؟ فرصت این کار وجود ندارد. شورای شهر بعدی تا شهردار را انتخاب کند و کمیسیون‌ها را مشخص کند، سال تمام می‌شود. نباید شورای شهر تهران را با دیگر شوراها مشخص کرد؛ چرا‌‌که بودجه شهر تهران به اندازه چند وزارتخانه است. کلان‌شهرهای کشور در این مسئله آسیب خواهند دید و در‌خواست دارم مصوبه پس گرفته شود تا ویرایشی صورت بگیرد.