مصایب اولین زن سخنگوی دولت در تاریخ ایران/ «فاطمه مهاجرانی» در اولین سخنرانی خود چه گفت؟
«فاطمه مهاجرانی»، پنجمین زن کابینه مسعود پزشکیان و سخنگوی دولت چهاردهم است؛ او را می‌توان اولین زن سخنگوی دولت در تاریخ ایران دانست.
به گزارش شبکه شرق، «فاطمه مهاجرانی» با اشاره به اینکه همه مسئولیت‌ها زودگذر هستند گفت: «سمت‌هایی همچون سخنگوی دولت و سایر آن‌ها ماندنی نیست و یک مقام اعتباری است. به همین دلیل ترجیح می‌دهم در اینجا از دولت عشق، دولت وفاق و دولت مهر بگویم.»
به نقل از روابط عمومی موزه سینما، «فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت چهاردهم در اولین برنامه رسمی به عنوان سخنگو در مراسم نکوداشت زنده‌یاد «امین تارخ» در موزه سینما، حضور پیدا کرد.
«فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت چهاردهم در مراسم نکوداشت «امین تارخ» در موزه سینما گفت: «شما هنرمندان پیوستگی را به ما ارایه می‌کنید که از جنس عشق است و خوشا به حال کسانی که با عشق زندگی می‌کنند و خوش بحال کسانی که می‌دانند به جز هنر دوران هبچ منزلتی جاودانه نیست. سمت‌هایی همچون سخنگوی دولت و سایر آن‌ها ماندنی نیست و یک مقام اعتباری است. به همین دلیل ترجیح می‌دهم در اینجا از دولت عشق، دولت وفاق و دولت مهر بگویم.»
مهاجرانی طی سخنانی گفت: «درد فراق برخی‌ها همیشه تازه است و فراق مصداق بریدن یک اندام از بدن است، اما نکته مهم این است که رسم خلق دنیا همین فراق و از دست دادن است. همه ما از یک در وارد و از یک در دیگر خارج می‌شویم و در این میان خوشا آن‌هایی که از خود نقش عشق برجای می‌گذارند، زیرا ان چیزی که نمی‌میرد عشق و محبت و هنرمندانه زیستن است.»
سخنگوی دولت چهاردهم با اشاره به خاطرات خوبی که امین تارخ از خود بر جای گذاشته است بیان داشت: «ما در دنیا بازیگران زیادی داشتبم که آمدند و رفتند، اما همه آن‌ها نقشی جاودان و نقشی از عشق و مهر نداشتند. اینکه ما فرصت داشته باشیم هنرمندانه زندگی کنیم خود به تنهایی یک توفیق بزدگ است.»
مهاجرانی با اشاره به اهمیت حضور هنرمندان در جامعه گفت: «هنری که شما از طریق خلق آثار هنری در سینما، تئاتر و تلویزیون به ما مردم ارایه می‌کنید نقش پر رنگی در زندگی ما دارد حتی شاید خود شما به این امر واقف نباشید.»
او ادامه داد: «شما هنرمندان پیوستگی را به ما ارایه می‌کنید که از جنس عشق است و خوشا به حال کسانی که با عشق زندگی می‌کنند و خوش بحال کسانی که می‌دانند به جز هنر دوران هبچ منزلتی جاودانه نیست.»
مهاجرانی با اشاره به اینکه همه مسئولیت‌ها زودگذر هستند، گفت: «سمت‌هایی همچون سخنگوی دولت و سایر آن‌ها ماندنی نیست و یک مقام اعتباری است. به همین دلیل ترجیح می‌دهم در اینجا از دولت عشق، دولت وفاق و دولت مهر بگویم.»
او با بیان اینکه من سر سفره هنر لقمه خوردم و دست‌بوس شما هنرمندان هستم، بیان داشت: «هنرمندانی همچون امین تارخ، نقش‌های جاودانی به یادگار گذاشتند که هرگز فراموش نمی‌شوند، زیرا رشته محبت را گسترش دادند و توانستند انسان تاثیرگذاری باشند و معلمی کنند. امین تارخ معلمی کرد به این معنا که به شاگردان و دیگران راه و رسم محبت و بزرگی کردن را آموزش داد و در این راه خست به خرج نداد، زیرا معلم نمی‌تواند خسیس باشد.»
مهاجراتی تاکید کرد: «وقتی عشق را به دیگران می‌دهیم ان عشق تکثیر می‌شوند و به ما برمی‌گردد. امین تارخ آن عشق و آن این مردم و کشور بود لذا در دل تک تک ما جای دارد.»
مصایب فاطمه مهاجرانی
نکته جالب درباره «فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت دکتر پزشکیان این است که در سال ۷۴، او یکی از دو دانشجوی دختر پذیرفته‌شده در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه کرمان بوده که به خاطر موفقیت‌های تحصیلی بورس دکتری دانشگاهی در لندن نیز به او تعلق گرفته، ولی نرفته و بعدتر روانه اسکاتلند شده و از دانشگاهی درآن سامان دکتری مدیریت دریافت کرده است.
هم‌میهن نوشت: «با رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی به وزارت فرزانه صادق، راه برای انتصاب زنان دیگر گشوده شد؛ چراکه بر سر معاونان رئیس‌جمهوری و مناصب مشابه حساسیت کمتر است تا وزارت؛ چندان‌که حسن روحانی رئیس‌جمهوری پیشین نتوانست دومین وزیر زن را به کرسی بنشاند. سخن‌گویی دولت، اما از جمله مناصب پرسروصداست که معمولاً ناتمام می‌ماند، چون بعد از یک دوره پرفروغ، سخن‌گویان به محاق می‌روند و امید داریم این تجربه در دولت جدید تکرار نشود.
شگفت اینکه سخن‌گویان سه دولت جمهوری اسلامی به زندان هم افتاده‌اند و هر یک چند سال و در یک فقره سال‌های طولانی در حبس بوده‌اند و از این حیث پذیرش سخن‌گویی دل شیر می‌خواهد! آن سه اینهایند: عباس امیرانتظام، سخنگوی دولت وقت، بهزاد نبوی، سخنگوی دولت شهید رجایی و عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت خاتمی و البته دو فقره اخیر مربوط به حوادث بعد از ۸۸ است.
مصایب سخن‌گویی، اما محدود به این فقره‌ها و زندانی شدن سه سخنگوی مشهور سه دولت در سال‌های ۵۸ و ۸۸ نیست بلکه سخن‌گویان گاه در بیان ملاحظه‌کارانه که از برآیند نظرات دولت فراتر نرود و با بخش‌های دیگر نظام اصطکاک پیدا نکند دچار مشکل می‌شوند. از جمله می‌توان به موضع صریح عطاءالله مهاجرانی سخنگوی دولت اصلاحات بعد از بازداشت غلامحسین کرباسچی شهردار وقت تهران در فروردین ۱۳۷۷ اشاره کرد که گفت: «این عیدی خوبی از جانب قوه قضائیه به دولت نبود.»
بعدتر برخی گفتند بهتر آن بود بیشتر خویشتن‌داری می‌کرد تا موضوع در سطح رئیس‌جمهوری و رئیس قوه قضائیه دنبال می‌شد. پیش از دولت اصلاحات و در دولت سازندگی، سخن‌گویی دولت با دکتر حسن حبیبی، معاون اول رئیس‌جمهوری بود، اما او نیز پس از چندی بیآنکه از این مسئولیت رسماً استعفا کند دیگر مصاحبه‌ای ترتیب نداد و احتمالاً حوصله چالش با سوالات خبرنگار روزنامه «سلام» را نداشت.
مرحوم حسن حبیبی در دولت شورای انقلاب (نیمه دوم سال ۵۸) هم یک چند سخنگوی دولت بود، اما آن را نیز به خاطر کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری نیمه‌تمام رها کرد و بعد از ناکامی انتخابات به این عرصه بازنگشت و ترجیح داد به عنوان وزیر آموزش عالی به کار خود ادامه دهد. در آغاز دولت مهندس موسوی در نخستین سال‌های دهه ۶۰ هم سخن‌گویی دولت را مدتی احمد توکلی وزیر جوان و ۳۰ ساله آن روز انجام می‌داد که با اورکت آلمانی از اورکت آمریکایی‌پوش‌ها متفاوت بود.
سخن‌گویی دولت در درون دولت احمدی‌نژاد هم داستان‌های خاص خود را داشت؛ خاصه اینکه غلامحسین الهام چند شغل و منصب مهم دیگر را نیز در اختیار گرفته بود و جدای آن همسر او– خانم فاطمه رجبی– دیدگاه‌هایی مطرح می‌کرد که پرسروصدا می‌شد و هم او بود که به محمود احمدی‌نژاد لقب «معجزه هزاره سوم» داد.
در دولت روحانی سخن‌گویی را یک نفر انجام نمی‌داد، چون در مواردی دکتر محمدباقر نوبخت و در مقاطعی علی ربیعی وزیر وقت کار و تعاون و رفاه عهده‌دار آن بود. تلخ‌ترین خاطره سخن‌گویی آقای ربیعی در دولت روحانی در روز‌های پس از سقوط هواپیمای اوکراین رقم خورد که در ۷۲ ساعت اولیه او هم بی‌خبر بود و از اینکه نتوانسته درست و زودتر اطلاع‌رسانی کند، حسرت می‌خورد و می‌خورَد و از اینکه بهای پنهان‌کاری دیگران را او باید می‌پرداخت احساس غبن می‌کرد.
دولت مرحوم رئیسی، سخن‌گویی جوان انتخاب کرد، اما بر کلام او نیز هیجان غلبه داشت و، چون فاقد پختگی لازم بود معمولاً جدی گرفته نمی‌شد و این احساس به مخاطب دست می‌داد که یکی از دانشجویان جوان اصول‌گرا در حال طرح شعار است نه آن‌که پاسخ بدهد. سخن‌گویی دولت در مجموع شغلی پرحاشیه و پردردسر بوده و مصایب آن بر مواهب و امتیازات آن چربیده است و از این رو می‌توان گفت اولین زن سخنگوی دولت کار آسانی پیش رو ندارد؛ هرچند از این بخت برخوردار است که رئیس او خود اهل ملاحظه‌کاری نیست و این مهمترین امکان برای خانم سخن‌گوست.
نکته جالب درباره سخنگوی دولت دکتر پزشکیان این است که در سال ۷۴ او یکی از دو دانشجوی دختر پذیرفته‌شده در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه کرمان بوده که به خاطر موفقیت‌های تحصیلی بورس دکتری دانشگاهی در لندن نیز به او تعلق گرفته، ولی نرفته و بعدتر روانه اسکاتلند شده و از دانشگاهی درآن سامان دکتری مدیریت دریافت کرده است.
در سال ۹۶، وزیر آموزش و پرورش دولت روحانی خانم مهاجرانی را به ریاست مرکز استعداد‌های درخشان منصوب کرد و بعد از انتخابات اخیر نام او در فهرست اعضای شورای راهبری دولت چهاردهم به نسبت چهره‌های مشهور سیاسی ناآشنا می‌نمود و حالا از همان شورا که خروجی‌های آن به گفته آقای ظریف ۷۰ درصد کابینه پزشکیان را تشکیل می‌دهند یک عضو هم به عضویت دولت درآمده است. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان زاده و بالیده شهرستان اراک است.
عطاءالله مهاجرانی، سخنگوی دولت خاتمی هم زاده روستای مهاجران اراک بود. اگر خانم مهاجرانی هم مهاجرانی (اهل مهاجران) باشد از یک جغرافیای کوچک در اراک دو سخنگوی دولت برخاسته‌اند؛ بیآنکه احتمالاً نسبتی با هم داشته باشند و باید دید سخنگوی دولت جدید یا اولین سخنگوی زن در ایران مانند سلف مهاجرانی خود در نیمه دوم دهه ۷۰ سحر کلام دارد یا نه؛ هرچند در تجربه‌های گذشته مسلط نشان داده است. سخن‌گویان دولت‌ها چندگونه‌اند؛ برخی مانند رمضان‌زاده صریح‌اند و گاه آنچه را رئیس‌جمهور نمی‌تواند بر زبان بیاورد با هماهنگی یا گاه بی‌اطلاع او مطرح می‌کنند؛ اتفاقی که در پی تشکیل مجلس هفتم و در سال پایانی دولت اصلاحات شاهد بودیم و به همین خاطر رمضان‌زاده آماج انتقادات کیهان و محافظه‌کاران آن روز‌ها قرار داشت. بعضی مانند محمدباقر نوبخت می‌کوشند برآیند دیدگاه‌ها را بر زبان بیاورند و چالشی ایجاد نکنند.
ذات سخن‌گویی دولت، اما پرچالش است؛ خاصه وقتی از یک طرف بخواهند نظر مردم و رای‌دهندگان را جلب کنند و از جانب دیگر رئیس‌جمهوری از آن‌ها خواسته باشد ملاحظات اندرونی قدرت را فراموش نکنند. دشواری سخن‌گویی دولت در قیاس سخن‌گویی وزارت خارجه در این است که کار به صرف محکوم و تکذیب کردن به سامان نمی‌رسد. حالا به فهرست عباس امیرانتظام، صادق طباطبایی، حسن حبیبی، بهزاد نبوی، احمد توکلی، عطاءالله مهاجرانی، عبدالله رمضان‌زاده، غلامحسین الهام، محمدرضا رحیمی، محمدباقر نوبخت، علی ربیعی و بهادری‌جهرمی نام خانم فاطمه مهاجرانی را باید اضافه کرد.
در سیاهه اسامی سخن‌گویان دولت‌های بعد از انقلاب نام‌های دیگری را هم می‌توان اضافه کرد، اما مشهورتر‌ها و تاثیرگذارتر‌ها همین‌ها بودند و امیدواریم فاطمه مهاجرانی به معنی واقعی کلمه سخنگوی دولت باشد؛ دولتی که مهمترین رسانه رسمی کشور را عملاً در اختیار ندارد و سخنگو باید نقش رسانه را هم ایفا کند.»
«فاطمه مهاجرانی» اولین زن سخنگوی دولت در تاریخ ایران
خراسان نوشت: «فاطمه مهاجرانی»، پنجمین زن کابینه مسعود پزشکیان و سخنگوی دولت چهاردهم است؛ او را می‌توان اولین زن سخنگوی دولت در تاریخ ایران دانست.
انتخاب او پس از ۱۷ مرد سخنگو در ادوار پیشین، انتخابی ساختارشکن است و به نظر می‌رسد به عنوان نماینده زنان کار و وظیفه سنگینی پیش‌رو دارد. پیش از انتصاب وی، علی بهادری جهرمی، سیاستمدار و حقوقدان در دولت سیزدهم از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ به‌عنوان سخنگوی دولت و دبیر هیئت دولت ایران فعالیت می‌کرد. او متولد مردادماه سال ۱۳۴۹ در شهرستان اراک است و می‌توان او را از جمله جوان‌ترین‌های دولت چهاردهم دانست.
ریاست مرکز استعداد‌های درخشان، رئیس دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران شریعتی، عضویت در شورای راهبری در کارنامه سوابق مهاجرانی است. در تاریخ ۲۶ مهرماه ۱۳۹۶، طی حکمی از سوی محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش، به عنوان سرپرست مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان و دانش‌پژوهان جوان منصوب شد؛ وی پیش از این رئیس دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران شریعتی بود.
مهاجرانی در سال ۶۸، با رتبه ۷۰۰، وارد رشته مهندسی مکانیک شد، لیسانس خود را در رشته مکانیک در دانشگاه شهید باهنر کرمان اخذ کرد. سال‌های میانه دهه ۷۰ قبولی در ارشد سخت بود و برای خانم‌ها، مخصوصا در رشته مهندسی، سخت‌تر؛ مهاجرانی سال ۱۳۷۴ یکی از دو زنی بود که در مقطع ارشد رشته مهندسی مکانیک قبول شد. او از همان سال نیز شروع به تدریس کرد.
مهاجرانی در دنیای آکادمیک، یک بورس دکتری از دانشگاه بونل لندن برای رشته رباتیک گرفت، اما به گفته خودش بنا به دلایل خانوادگی نتوانست برای ادامه تحصیلات برود. بعد‌ها مکانیک جواب انگیزه و استعدادش را نداد و تصمیم گرفت در رشته علوم تربیتی تحصیل کند؛ اما مدرکی از این رشته دریافت نکرد.
او در ادامه از دانشگاه «هریوت وات» اسکاتلند فوق لیسانس استراتژی را گرفت و همان جا دکترای مدیریت (Administration Doctor of Business) دریافت کرد. مهاجرانی همچنین عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی ارشاد دماوند و دارای ۱۲ مقاله کنفرانسی و یک مقاله ژورنالی در مجلات داخل کشور است.
او طی این ۱۱ سال کار علمی با ۳ پژوهشگر مختلف همکاری مستقیم داشته است. عمده فعالیت مهاجرانی در سال‌های اخیر، حضور به عنوان عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی-غیرانتفاعی ارشاد است، او استادیار و عضو هیئت علمی این دانشگاه است.
