برش کوتاهی از همایش خشونت جنسیتی: چالش‌ها و ابعاد نوظهور

همایش خشونت جنسیتی: چالش‌ها و ابعاد نوظهور با هدف بررسی ابعاد مختلف خشونت جنسیتی و راهکارهای مقابله با آن  روز 5 شنبه 8 آذر در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنرانان این همایش در حوزه‌های مختلف پزشکی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، هنر و.. به ابعاد مختلف این موضوع پرداختند. اجازه  نصب دوربین و فیلمبرداری توسط تیم برگزار کننده همایش به شبکه شرق داده نشد. در این همایش که از ساعت 8 صبح تا 8 شب ادامه داشت، پنل های متعددی برگزار شد که بخشی از این پنل ها به صورت خلاصه آمده است.

سیمین کاظمی جامعه‌شناس و پژوهشگر در سخنرانی خود با عنوان پزشکی شدن بدن زنانه در مسیر انقیاد یا رهایی؟ با تمرکز بر نقش پزشکی در خشونت علیه زنان، نشان داد که پزشکی به جای اینکه ابزاری برای رهایی زنان باشد، برخی اوقات به عنوان ابزاری برای کنترل اجتماعی و تحمیل هنجارهای جنسیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

وی با بیان اینکه نمی‌توان گفت که پزشکی همیشه به زنان خدمت کرده یاخیانت ، گفت: پرسش اصلی این است که آیا پزشکی یک علم بی‌طرف است که به زنان برای رهایی کمک می‌کند تا بر بدن خودشان کنترل داشته باشند یا اینکه از آن برای کنترل اجتماعی   زنان استفاده می‌شود؟دستاورد پزشکیبرای زن‌ها منجربه کاهش بیگانگی زن‌ها از بدنشان، باعث شخصیتزدایی از زن ها و باعث تبدیل شدن بدن زنان به ماشین شده است.

کاظمی در جایی دیگر از صحبت هایش با اشاره به اینکه جنسیتزدگی پزشکی فرصتی برای گسترش پزشکی تجاری ایجاد می کند افزود: تعریف  بدن نازیبا از وضعیت‌های عادی زن‌ها بیماری می‌سازد، بعد کالای درمان را به زن‌ها عرضه می‌کند.

او همچنین  با تاکید بر اینکه خشونت علیه زنان یک مسئله سلامت عمومیو مرگ در بین زن‌ها است خاطرنشان کرد: به همین خاطر این مسئلهنیازمند توجه و مداخله پزشکی است اما ما می دانیم که خشونت یکمسئله چند وجهی است و مقابله با آن نیازمند همکاری بین بخشیدارد.نظام سلامت و پزشکی هم باید در برنامه‌های مقابله با خشونت علیهزنان مشارکت داشته باشد. متاسفانه در بیمارستان هیچ پروتکلی برایکمک به زن‌های خشونت دیده وجود ندارد، این نتیجه فقدان رویکرداجتماعی در نظام سلامت است. این باعث می شود که خشونت علیه زنان به عنوان یک مسئله خارج از قلمرو پزشکی و وظایف آن به نظر بیاد.

شمیم شرافت ،  جامعه شناس در سخنرانی خود با عنوان طنین خشونت در تعاملات پزشکان متخصص زنان با مراجعان با بررسی تجربه زنان در مواجهه با متخصصان زنان و زایمان ، به ابعاد مختلف این خشونت از جمله خشونت کلامی، جسمی و جنسی اشاره کرد. وی نشان داد که چگونه این خشونت بر سلامت جسمی و روانی زنان تاثیر می‌گذارد و چه عواملی در بروز آن نقش دارند.

صادق شادمانی، جامعه شناس در سخنرانی خود با عنوان غیر جنسی سازی افراد معلول با تمرکز بر تجربه افراد معلول، به چالش‌های جنسیتی و خشونت علیه افراد معلول پرداخت. وی نشان داد که چگونه افراد معلول به دلیل ناتوانی و وابستگی بیشتر در معرض خشونت قرار دارند و چگونه می‌توان به بهبود شرایط زندگی آن‌ها کمک کرد.

شادمانی با بیان اینکه در آکادمی به حوزه معلولیت پرداخته نشده است گفت: ما تصور می‌کنیم که وقتی یک نفر معلولیت دارد این به بعد جنسی اون فرد هم مربوط می شود و کسی معلولیت دارد حتما مشکل جنسی هم دارد.

شادمانی با نگاهی انتقادی به کمپین معلولان افزود: اساساً در حیطهدولت گرایانه به مشکلات معلولان نگاه می کنند و مسئله های فرهنگی دیدهنمی شود.

او در بخشی از صحبت هایش به آسیب پذیری معلولین در برابر خشونت جنسی تاکید کرد و گفت: در سطح جهانی افرادی که معلولیت دارند در معرض تجاوزهای جنسی زیادی هستند و یکی از دلایلش این است که این افراد خصوصا در بچگی نمی دانند که وقتی یک نفر رفتارهای پر خطری دارد، چطور الارم دهند

نفیسه آزاد، جامعه شناس هم در سخنرانی خود با عنوان تجربه زنان طبقه متوسط شهری از خشونت اقتصادی در دو دهه گذشته با بررسی تجربه زنان طبقه متوسط شهری از خشونت اقتصادی، به ابعاد پنهان خشونت علیه زنان پرداخت. 

او در بخشی از صحبت هایش درباره قانون کار در ایران گفت: قانون کار ما زیاد به جنسیت حساس نیست یعنی تبعیض خیلی آشکاری نسبت به زنان ندارد و حتی در یک موقعیتی، امتیازاتی هم برای بارداری و زایمان و .. در نظر گرفته است. ولی واقعیت این است که ایده تامینشوندگی در کنار سیاست گذاری هایی که انجام شده زنان را از بازار کار کنار می گذارد. بخاطر اینکه تامین کننده و ریاست خانوار مرد در نظر گرفته می شود. سهم زنان از مدیریت حتی در بازار اشتغال رسمی بسیارپایین است در حوزه سیاست گذاری هم بسیار کم تعدادند.

آزاد با تاکید بر اینکه مهریه برای زن در طبقه متوسط شهری تبدیل به ثروت نمی شود، گفت: زن‌ها در طبقه متوسط شهری از مهریه به عنوان ابزاریبرای ترمیم حقوقی استفاده می کنند که در خانواده ندارند به ویژه در موقع طلاق و حضانت فرزندان . یعنی مهریه یک ابزار مالی‌ست که زن برایترمیم دیگر قوانینی که در خانواده با آن روبروست، استفاده می کند و در بسیاری از موارد به سبد اقتصادی زن چیزی اضافه نمی شود.

او با اشاره به سیاست گذاری های اشتغال در ایران هم افزود: در ۴۶ سال گذشته هیچ سیاست گذاری مثبتی در زمینه اشتغال زنان در بازار کار رسمی وجود نداشته است. یعنی همواره اگر هم امتیازی بوده به خانواده داده شده، چون مرد تامین کننده بوده است. در قانون جوانی جمعیت، زن‌ها قرار است که بچه به دنیا بیاورد ولی امتیاز اقتصادی از آن مرداست.

فاطمه علمدار، جامعه شناس هم در سخنرانی خود با عنوان مروری بر تجربه زیسته پسران نوجوان حامی حقوق زنان با بررسی تجربه پسران نوجوان حامی حقوق زنان، به چالش‌های هویت جنسیتی و نقش‌آفرینی اجتماعی پسران در مبارزه با خشونت علیه زنان پرداخت. وی نشان داد که چگونه این پسران با تعارضات هویتی و فشارهای اجتماعی روبرو هستند و چگونه می‌توانند نقش موثری در ایجاد تغییرات اجتماعی ایفا کنند.

در ادامه نشست هم شیما و زوایی با مقایسه دو جنبش روایتگری علیه آزار در مصر و فلسطین، به نقش فرهنگ و سیاست در شکل‌گیری و گسترش این جنبش‌ها پرداختند. وی نشان داد که چگونه جنبش‌های روایتگری می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند برای مبارزه با خشونت جنسیتی مورد استفاده قرار گیرند.المیرا بهمنی با بررسی جنبش روایتگری علیه آزار جنسی در ایران، به اهمیت شنیده شدن صدای قربانیان و نقش روایتگری در مبارزه با خشونت جنسیتی پرداخت.