شورای ائتلاف اصولگرایان دو تکه شد

 با نزدیک‌‌شدن به فضای انتخاباتی، تحرک در جریان اصولگرایان روز به روز بیشتر می‌شود. رفته‌رفته خط‌کشی‌های مشخصی در میان اصولگرایان دیده می‌شود که فاصله آنها را با یکدیگر روشن کرده و نشان می‌دهد قالیباف از محوریت جریان اصولگرا خارج شده و دیگر بخش‌های اصولگرایی او را به عنوان محور انتخابات نپذیرفتند. از همین رو، «مبنا» در واقع دیگر تشکیلات اصولگرایان نیست، بلکه آن را باید تشکیلات خاص قالیباف در انتخابات دانست.

این خط‌کشی‌ها با برگزاری دو همایش روشن شد. روز پنجشنبه 25 آبان 1402 از این حیث اهمیت داشت که دو جریان در میان اصولگرایان نشستی را برگزار کردند. نشست‌هایی که رقابتی را در آن چهار جریان اصلی و یک جریان فرعی به دنبال خواهد داشتند. این جریان‌ها عبارت‌اند از: 1- جار (متشکل از سه حزب جانبازان، ایثارگران و رهپویان انقلاب اسلامی)، 2‌– مبنا (مجمع بیداری نیروهای انقلاب که در واقع همان شورای ائتلاف اصولگرایان است)، 3‌– گروهی (متشکل از احزاب پایداری، شریان و جریان سایبری مصاف) و 4‌– شورای وحدت (متشکل از برخی احزاب سنتی اصولگرایان به رهبری جامعه روحانیت مبارز).

جار یا جبهه تحول‌خواهان

صبح پنجشنبه دبیران استانی احزاب جبهه تحول‌خواهان نشستی را با حضور 200 نفر از اعضای جبهه تحول‌خواهان در سالن همایش‌های مسجد جامع بقیه‌الله تهران برگزار کردند. نشستی که در آن دو میهمان مهم حضور داشتند؛ حدادعادل و علیرضا زاکانی. جبهه تحول‌خواهان انقلاب اسلامی سال 1400 آغاز به کار کرد؛ آن‌هم با محوریت احزاب دوقلوی اصولگرایان که قدرت بسیار زیادی در میان رأس این جریان دارد. حزب ایثارگران که پیش‌تر رهبری آن را حسین فدایی بر عهده داشت و رهپویان انقلاب اسلامی که زاکانی اداره می‌کرد، اما هر دو آنها به مناصب حکومتی نقل مکان کردند. این دو حزب به عنوان احزاب دوقلوی اصولگرایان در دهه‌های 80 و 90 مهم‌ترین نقش را در تأثیرگذاری تصمیم‌گیری اصولگرایان بر عهده داشتند.

حضور حدادعادل در نشست از آنجایی اهمیت داشت که نشان می‌داد این نشست و اعضای حاضر در آن در واقع رقیبی برای شورای ائتلاف یا «مبنا» نیستند؛ چراکه ریاست شورای ائتلاف را حدادعادل بر عهده دارد که حالا با تغییر نام به «مجمع بیداری نیروهای انقلاب» قالیباف در آن نقش محوری‌تری پیدا کرده است. به عبارت روشن‌تر اساسا نشست ماه گذشته مبنا در حرم امام خمینی از این جهت با عنوان جریان «مبنا» معرفی شد تا نشان دهد میان احزاب دوقلوی پشت صحنه اصولگرایان و قالیباف فاصله‌ای معنادار وجود دارد. از همین جهت، تشکیلاتی که جلسه حرم امام خمینی را برگزار کردند، با محوریت قالیباف و محسن رضایی فعالیت می‌کند و اتفاقا یکی از مهم‌ترین غایبان آن نشست علیرضا زاکانی بود؛ کسی که پیش‌تر عضو مهم شورای ائتلاف بود.

حالا اما زاکانی به همراه احزاب همسو «جار» (جانبازان، ایثارگران و رهپویان) ذیل نام جبهه تحول‌خواهان نشست جداگانه خود را برگزار کردند. این را از اظهارات صریح زاکانی در این نشست هم می‌توان دریافت که بر نفی وحدت بر پایه افراد تأکید داشت: «در ابتدا شورای هماهنگی نیروهای انقلاب ایجاد شد، اما بعد کم‌کم به سمتی رفتیم که وحدتی بر محور اصول و ارزش‌ها صورت دهیم، نه بر محور افراد».

در عین حال جریان تحول‌خواه تأکید داشتند که این جریان «ذیل شورای ائتلاف» در انتخابات فعالیت خواهد کرد. حضور حدادعادل در این نشست برای این بود که نشان دهد زاکانی از این جریان جدا نشده است و آنها با حفظ یک فاصله اندک با جریان قالیباف رقابتی درونی دارند که از طریق واسطه‌ها و توصیه‌ها در نهایت می‌توانند به یک نقطه واحد و ائتلاف دست پیدا کنند. مگر آنکه در روزهای آخر اصرار طرفین بر سهم‌خواهی بیشتر، مانع از این توافق شود.

پایداری و 2 گروه دیگر

اولین بار برخی اکانت‌های اصولگرایان اتحاد سه گروه «پایداری، شریان و مصاف» را با عنوان اختصاری خاص و کمی عجیب معرفی کردند. جریانی که یکی از اصلی‌ترین محورهای گفتمان خود را مخالفت با نمایندگان شورای ائتلاف اصولگرایان مجلس قرار داد‌. برخی از اکانت‌های خاص آنها حتی از این واژه برای تحقیر این گروه‌ها استفاده می‌کنند. با این حال، در میان این سه گروه، مصاف از سازماندهی مناسبی در فضای مجازی برخوردار است که می‌تواند به تقویت صدای این جریان در فضای مجازی منجر شود. آنها اخیرا بار دیگر انتقاد به ریاست مجلس درخصوص عدم تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان را با وجود گذشته چهار سال از عمر مجلس و وعده‌هایی که در این زمینه داده شده بود، آغاز کردند.

جریان پایداری هم روز پنجشنبه همایش خود را برگزار کرد؛ در حالی که سخنران اصلی مراسم از یک سو حجت‌الاسلام صدیقی و از سوی دیگر فرزند آیت‌الله مصباح‌یزدی بود. صادق محصولی به عنوان دبیرکل پایداری در این نشست نشان داد ابایی ندارد از «خالص‌سازی» و برخوردهای «حذفی» دفاع کند. همچنین آقاتهرانی نقطه آخر را در نگاه این تشکل به سیاست با طرح مبحث «اطاعت مطلقه» گذاشت.

به اعتقاد آقاتهرانی تنها ولایت مطلقه فقیه اهمیت ندارد بلکه «اطاعت مطلقه» مهم است. او تصریح کرده است: «در بدو تأسیس جبهه پایداری وقتی خدمت علامه مصباح رفتیم و به ایشان گفتیم در شرایط فعلی چه باید کنیم؟ ایشان فرمودند که تشکلی را سازماندهی کنید که بالای سر آن فقها حضور داشته باشند. وقتی ایشان فرمودند که پرچم پایداری را بلند کنیم، پرسیدیم شعارمان چه باشد؟ گفتند در پایداری اصل اول و آخر، ولایت است. علامه می‌فرمودند که ما حمایت از حضرت آقا و ولایت مطلقه فقیه را قبول داریم، اما ولایت مطلقه کافی نیست،‌ اطاعت مطلقه هم باید در کنار آن باشد. مردم باید به معرکه بیایند. دستورالعمل حضور مردم در معرکه، اطاعت مطلق است. اطاعت مهم است و اولین اصل پایداری، اطاعت مطلقه از ولی فقیه است. بنابراین باید ببینیم مقام ولی از ما چه می‌خواهند و سپس اطاعت صددرصدی داشته باشیم».

صادق محصولی هم در این نشست اظهاراتی داشت که نشان می‌داد سیاست خالص‌سازی را کاملا قبول دارد و خواهان سرعت در حذف دیگران است: «از دولت انتظار داریم و مطالبه می‌کنیم هرچه سریع‌تر نیروهای کارآمد انقلابی را جایگزین چنین افرادی کند و اسیر شانتاژهایی همچون اتهام خالص‌سازی نشود. متأسفانه امروزه تکرار واژه خالص‌‌سازی اسم رمز حمله به شایسته‌سالاری شده همچنان که تکرار صیانت از آرا توسط غرب‌گرایان اسم رمز فتنه ۸۸ بود».

او با تأکید بر اینکه نباید از برچسب‌هایی مثل خالص‌سازی و امثال آن بترسیم، تصریح کرد: «افرادی که این حرف‌ها را می‌زنند، دچار تناقض هستند. گاهی می‌گویند پایداری یک اتوبوس بیشتر نیست و گاهی می‌گویند اینها تمام کشور را گرفته‌اند!». در مجموع هر سه گروه یادشده در جریان فوق (پایداری، شریان و مصاف) در مخالفت و انتقاد به مجلسی که اصولگرایان شورای ائتلاف آن را اداره می‌کنند، هم‌راستا و هم‌صدا هستند. دو جریان اول به دولت نزدیک بوده اما مصاف با واسطه‌هایی با آنها در ارتباط است.

شورای وحدت

جریان دیگری که در میان اصولگرایان مشغول به خط‌کشی و فاصله‌گذاری است، شورای وحدت اصولگرایان به رهبری جامعه روحانیت مبارز است. آنها از یک سو تلاش می‌کنند به دولت نزدیک شوند و از سوی دیگر با مجلس فعلی که اتفاقا در سال 98 با کنارگذاشتن آنها تشکیل شد به مخالفت برخاسته‌اند.

اظهارات اخیر منوچهر متکی به عنوان دبیر اجرائی و سخنگوی این ائتلاف مؤید این موضوع است. او در آخرین اظهاراتش معتقد است که مردم حتی نام «پنج نفر از نمایندگان تهران را هم نمی‌شناسند» او در مصاحبه‌ای دیگر تأکید کرد «مجلس یازدهم عملکرد قابل دفاعی ندارد». در میان جریان‌های اصولگرا به نظر می‌رسد شورای وحدت آن‌قدر از شورای ائتلاف و رفتار حذفی آنها در سال 98 دلخور است که اگر با پایداری هم ائتلاف کند اما به سمت اصولگرایان شورای ائتلاف نمی‌رود.

اصولگرایان در سال 98 حاضر شدند به پایداری در لیست اصولگرایان سهم زیادی بدهند و با آنها ائتلاف کنند، اما از گنجاندن نام مصباحی‌مقدم به عنوان عضو ارشد جامعه روحانیت مبارز و سخنگوی این جامعه در لیست  خودداری کردند.