تمام زنان دولت پزشکیان
زنان ایرانی طی دههها برای رسیدن به مناصب مدیریتی با چالشهای متعدد روبرو بودهاند.
ساختارهای اجتماعی و فرهنگی، همراه با محدودیتهای قانونی و نگرشهای محافظهکارانه، موانعی را برای پیشرفت زنان در فضای عمومی و شغلی ایجاد کردهاند. در این زمینه، مفهوم "سقف شیشهای" به عنوان نمادی از موانع نادیدنی اما واقعی که از پیشرفت زنان در سطوح بالای مدیریتی جلوگیری میکند، مطرح شده است. با این حال، زنان ایرانی توانستهاند در برخی مقاطع تاریخی، این موانع را به چالش کشیده و به نقشهای کلیدی مدیریتی دست یابند.
یکی از نقاط عطف در این مسیر، دولت محمدعلی پزشکیان بود که زنان را در سطح مدیران کل، فرمانداران و مدیران عامل سازمانهای دولتی منصوب کرد. این انتصابات نه تنها نشانهای از توانمندی زنان در عرصه مدیریت بود، بلکه تعهد دولت به افزایش مشارکت زنان در عرصه عمومی را نیز منعکس میکرد.
برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید به چالشهای ساختاری که زنان ایرانی در مسیر دستیابی به موقعیتهای مدیریتی با آن مواجه بودند، نگاهی بیندازیم.
این چالشها شامل تبعیض جنسیتی در قوانین استخدامی، باورهای سنتی درباره نقشهای جنسیتی، کمبود فرصتهای آموزشی و شبکههای حمایتی برای زنان، و گاه نیز نبود الگوهای موفق زن در مناصب مدیریتی بوده است.
در بسیاری از موارد، زنان مجبور بودند برای اثبات تواناییهای خود بیشتر از همتایان مرد تلاش کنند و با نگاههای تردیدآمیز و پیشداوریهای اجتماعی مقابله کنند.
در دولت پزشکیان، زنان فرصت بیشتری برای بروز و ظهور پیدا کردند.. این انتصابات شامل فرمانداران زن در استانهای مختلف و همچنین مدیران عامل در سازمانهای دولتی بود. به عنوان مثال ، افرادی چون [نامهای مدیران زن منصوبشده] در این دوره نشان دادند که زنان میتوانند موفقیت در نقشهای کلیدی رهبری ظاهر شوند. این انتصابات به ویژه از آن جهت مهم بود که در مناطق کمتر توسعهیافته نیز زنان به پستهای مدیریتی رسیدند، جایی که موانع فرهنگی و اجتماعی شدیدتر بودند.
این 27 نفر در دولت چهاردهم به ریاست مسعود پزشکیان، حضور زنان در مناصب عالی مدیریتی بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. بر اساس گزارشها، تاکنون ۲۷ زن در مناصب مدیریتی منصوب شدهاند و برای نخستین بار، ۴ زن در کابینه حضور دارند.
فاطمه مهاجرانی: وزیر آموزشوپرورش. وی پیشتر رئیس مرکز استعدادهای درخشان و رئیس دانشکده فنی و حرفهای دختران شریعتی بوده است.
فرزانه صادق مالواجرد: وزیر راه و شهرسازی. او متولد ۱۳۵۵ و فارغالتحصیل رشته شهرسازی در مقطع کارشناسی ارشد است. پیش از این، معاون شهرسازی و معماری و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بوده است.
زهرا بهروزآذر: معاون امور زنان و خانواده. زادهٔ ۱۳۶۰، پژوهشگر و فعال امور زنان ایرانی است. در زمان مدیریت پیروز حناچی بر شهرداری تهران، سرپرست اداره کل امور زنان شهرداری تهران و پیشتر، رئیس مرکز آمار و رصد شهری تهران بود.
شینا انصاری: معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان محیط زیست. متولد تهران و دارای دکتر رشته مدیریت محیط زیست است. وی دورههای تخصصی متعددی در زمینه آلودگی هوا و پای گازهای گلخانهای در کشورهای مختلف گذرانده است.
فائزه دولتی: دستیار ویژه معاون اول رئیسجمهور. متولد شهر ری، از جوانان اصلاحطلب عضو بنیاد امید ایرانیان و از نامزدهای فهرست اصلاحطلبان برای شورای شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود.
نادره رضایی: نادره رضایی که با حکم سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از محمود سالاری سکان یکی از مهمترین معاونتهای این وزارتخانه را به دست گرفته؛ دارای دکتری
جامعه شناسی و مدیریت کسب و کار است. او مدرک کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، مدیریت
اجرایی (MBA) و کارشناسی روانشناسی بالینی دارد و چندی پیش بعد از رئیس شدن مسعود پزشکیان عضو کارگروه فرهنگی دولت چهاردهم شد.
زهره عالی پور: او معاون وزیر و رئیس کل سازمان خصوصیسازی است و دکتری مدیریت اقتصادی دارد و نخستین فرماندار زن ایران است.
صدیقه ترابی: ترابی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست است. اومدرک دکتری عمران آب خود را از دانشگاه صنعتی امیرکبیردریافت کرده است.
رضوان حکیمزاده: او که سمت معاونت آموزش ابتدایی وزیر آموزشوپرورش را عهده دار است،دارای مدرک دکترای تخصصی برنامه ریزی درسی است.
کوثر یوسفی: رئیس هیات نظارت بانک مرکزی با مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه تگزارش
الهام غلامی: او هم عضو هیات نظارت بانک مرکزی است و دکترای علوم افتصادی دارد.
صدیقه خزائی: معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی صنعت نفت با مدرک کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه علم و صنعت
مریم جمشیدی: مدیر روابط عمومی سازمان محیط زیست که پیشتر مدیر عاملی خبرگزاری آنا و پانا را در کارنامه داشت و هم اکنون دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی است.
مریم جلیلی مقدم: او با کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی هم اکنون مشاورزیر و مدیرکل دفتر هماهنگی امور استانهای وزارت جهاد کشاورزی است.
اطهره نژادی: از زنان با سابقه در سیاست ایران که دکتری برنامهریزی محیط زیست را از دانشگاه تهران گرفته و هم اکنون مشاور عالی وزیر راه و شهرسازی است.
غزال راهب: خانم راهب رپیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است و مدرک پست دکتری خود را از دانشگاه فنی برلین گرفته.
فریده اولاد قباد:این نماینده پیشین مجلس هم اکنون معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد شهید است و مدرک دکتری علوم اجتماعی دارد.
مریم طهماسبی: مشاور وزیر و مدیر کل دفتر توسعه فعالیتهای کشاورزی زنان روستایی و عشایری است و مدرک دکتری آموزش و ترویج کشاورزی دارد.
لیلی اورنگی: خانم اورنگی رئیس دفتر صادرات گمرک ایران است.
سودابه ضرغام نژاد: فرماندار شهرستان دهگلان استان کردستان و معاون مدیرکل امور بانوان
استانداری کردستان است.
بتول معلم: فرماندار سروستان استان فارس به خانم معلم رسیده است.
نسرین وزیری:از روزنامهنگاران با سابقه و دانشجوی دکترای ارتباطات از دانشگاه علامه طباطبایی هم اکنون مدیر مرز ارتباطات و اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی است.
فوزیه رسته: خانم رسته با کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی سرپرست اداره کل توسعه و تجهیز گمرک است.
البته نباید فراموش کرد که سهم زنان از مناصب مدیریتی همچنان پایین است و راه زیادی برای دستیابی به برابری واقعی در این حوزه باقی مانده است. تلاشهای بیشتری برای تغییر نگرشهای فرهنگی، رفع تبعیضهای ساختاری و فراهم کردن فرصتهای برابر برای زنان ضروری است.