۱۳۰ میلیون کودک در دنیا درگیر سوتغذیه هستند

شرق نوشت: ناامنی غذایی و سوءتغذیه، یک نسل با جمعیتی بیش از ۱۳۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است.

ناامنی غذایی به‌عنوان بحران ناشی از جنگ و بلایای طبیعی در سراسر جهان، تشدید می‌شود و قربانی می‌گیرد و در این میان کودکان با نرخ بالاتری از این بحران رنج برده و آسیب می‌بینند.

قحطی و دیگر بحران‌های غذایی حاد، طی یک سال گذشته جمعیت قابل توجهی را در سراسر جهان از هائیتی گرفته تا افغانستان، سودان و بسیاری از کشور‌های آفریقایی دیگر و همچنین غزه، هدف قرار داده است.

براساس برآورد‌های برنامه جهانی غذای سازمان ملل، حدود ۱۳۱ میلیون کودک که حدود ۴۰ میلیون نفر از آن‌ها زیر ۵ سال هستند، در مناطقی زندگی می‌کنند که با بحران‌های حاد غذایی در سراسر جهان مواجه هستند.

صندوق جمعیت سازمان ملل اعلام کرد که نزدیک به ۴.۷ میلیون زن باردار در این مناطق زندگی می‌کنند؛ تخمین‌های سازمان ملل براساس جدیدترین داده‌های کشور‌هایی است که در آن‌ها امکان ارزیابی وجود داشت.

به گفته دانشمندان، کارشناسان تغذیه و مسئولان سازمان‌های بشردوستانه، آسیب پایدار گرسنگی دوران کودکی گسترده است و می‌تواند عمیق باشد.

مطالعات متعدد انجام‌شده درباره بازماندگان کمبود مواد غذایی در گذشته نشان می‌دهد، کودکانی که سوءتغذیه شدید را تجربه می‌کنند، ممکن است هرگز به پتانسیل شناختی یا فیزیکی کامل خود نرسند.

برخی مطالعات هم نشان داده‌اند که سوءتغذیه در دوران کودکی و حتی در رحم مادر می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ و دیگر بیماری‌های غیرواگیر در سنین بالاتر مرتبط باشد.

در عین حال، مطالعات نشان داده‌اند که اگر کودک متحمل رنج سوءتغذیه بعدا به تغذیه خوب دسترسی پیدا کند، برخی از اثر‌های گرسنگی شدید کاهش می‌یابد، اما این یک اگر بزرگ است؛ چراکه در بسیاری از کشور‌هایی که بحران غذایی رخ می‌دهد، فقر، جنگ و درگیری‌های داخلی مدت‌ها پس از پایان بحران ادامه می‌یابد و دسترسی کودکان به غذا و مراقبت‌های بهداشتی کافی را محدود می‌کند.

رئیس بخش تغذیه سازمان نجات کودکان گفت که این امر به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد تعداد افرادی که در کوتاه‌مدت و بلندمدت تحت تاثیر قرار می‌گیرند، دشوار می‌کند.

وی تاکید کرد: هرچه کودک دچار سوءتغذیه شدیدتر باشد، بهبودی سخت‌تر خواهد بود؛ طول مدت سوءتغذیه نیز یک متغیر مهم است.

رئیس بخش تغذیه سازمان نجات کودکان و دیگر کارشناسان تاکید کردند در حالی که سوءتغذیه هر کودک یک تراژدی است، قحطی و دیگر بحران‌های غذایی می‌تواند آسیب‌های پایداری به کل جامعه وارد کند و یک نسل کامل را با کمبود‌های جسمی و شناختی مواجه کند.

یک محقق تغذیه و سلامت روانی کودک و مادر در دانشگاه جیما در اتیوپی که در اوایل دهه ۱۹۸۰ در قحطی آن کشور به دنیا آمد، گفت: این برای فرد، خانواده، کشور هزینه دارد.

تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات نشان داده‌اند که نوزادانی که از زنان باردار در طول بحران گرسنگی متولد می‌شوند، نیز در معرض آسیب طولانی‌مدت هستند.

انواع آسیب ناشی از سوءتغذیه کودکان

در بحران غذایی، کودکان نسبت به بزرگسالان در برابر سوءتغذیه و مرگ ناشی از گرسنگی یا بیماری‌های عفونی به‌عنوان مشکلاتی که برای کسانی که از گرسنگی ضعیف شده‌اند، کشنده‌تر هستند، آسیب‌پذیرتر هستند.

دانشمندان می‌گویند دلیل این امر، آن است که رشد بدن و مغز در کودکان در جریان است.

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت WHO، چهار نوع مختلف سوءتغذیه وجود دارد؛ همه این انواع می‌توانند در طول قحطی یا دیگر بحران‌های غذایی شدید وجود داشته باشند و آثار ماندگاری از خود به جای بگذارند.

در یک نوع از سوءتغذیه، وزن کودک نسبت به قد او کم است که اغلب نشاندهنده یک دوره اخیر گرسنگی شدید و کاهش وزن است.

این یک وضعیت اورژانس پزشکی است، اما ۹۰ درصد از کودکان دارای این شرایط در صورت دریافت درمان که شامل غذا‌های درمانی، آنتی‌بیوتیک‌ها و انگل‌زدایی است، می‌توانند در کوتاه‌مدت بهبود یابند.

آژانس کودکان سازمان ملل (یونیسف) در سال ۲۰۲۳، تخمین زد که ۷۳ درصد از کودکانی که به فوری‌ترین درمان‌ها نیاز دارند، تحت درمان قرار گرفته‌اند.

در نوع دوم، قد کودک نسبت به سنش پایین است که معمولا به‌عنوان یک شاخص گسترده از سوءتغذیه مزمن دیده می‌شود که کودک را در معرض خطر نرسیدن به پتانسیل کامل فیزیکی یا شناختی قرار می‌دهد.

متخصصان تغذیه در این باره به ۲ دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته بر این باور هستند که در صورت دریافت تغذیه کافی، کوتاهی قد این کودکان بهبود می‌یابد و دسته دیگر بر این باور هستند که این نوع سوءتغذیه دارای اثر‌های غیرقابل بازگشت به‌ویژه برای کودکانی است که برای مدت طولانی در دوران رشد خود سوءتغذیه را تجربه می‌کنند.

در نوع سوم که با کمبود وزن شناخته می‌شود، وزن کودک نسبت به سنش کم است؛ یک کودک کم‌وزن ممکن است دچار سوءتغذیه‌های نوع اول و دوم یا هر ۲ باشد.

سازمان جهانی بهداشت کمبود ریزمغذی‌ها را نیز به‌عنوان گرسنگی پنهان توصیف می‌کند؛ این شکل از سوءتغذیه زمانی رخ می‌دهد که ویتامین‌ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی ضروری برای رشد سالم در رژیم غذایی کودک وجود نداشته باشد.

آژانس بهداشت سازمان ملل می‌گوید که کمبود آهن بر رشد مغز تاثیر می‌گذارد و اگر کودک نتواند به‌سرعت به مواد مغذی مورد نیاز دسترسی پیدا کند، آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را متحمل خواهد شد.

تاثیر سوءتغذیه در دوره کودکی بر بروز بیماری‌ها در بزرگسالی

محققان با انجام بررسی‌های دقیق دریافته‌اند که ارتباط قوی بین قرار گرفتن در معرض سوءتغذیه شدید در دوران کودکی و خطر بیشتر برخی بیماری‌های غیرواگیر، ازجمله دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی، در مراحل بعدی زندگی وجود دارد.

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که سوءتغذیه شدید در دوران کودکی و در رحم مادر ممکن است منجر به اثر‌های مادام‌العمر بر سلامت شود.

نسلی در معرض خطر سوءتغذیه؛ سهم قابل توجه کودکان غزه از ۱۳۰ میلیون کودک تحت تاثیر بحران

بحران سوءتغذیه کودکان در غزه

با برقراری آتش‌بس در غزه درپی جنگ ۱۶ ماهه رژیم صهیونیستی، جریان کمک‌ها به این منطقه به راه افتاده و انتظار می‌رود که وضعیت اضطراری غذایی حاد در این سرزمین ویران‌شده از جنگ کاهش پیدا کند.

با وجود این، گرسنگی تحمیل‌شده بر ساکنان غزه به‌ویژه نوزادان و کودکان آن تاثیر‌های بلندمدتی تا سال‌های طولانی خواهند داشت؛ این در حالی است که سوءتغذیه در این منطقه تحت محاصره ۲ دهه‌ای به مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان نیز منجر شد.

براساس برآورد‌های سازمان ملل از ۲۲ ژانویه (۳ بهمن)، بیش از ۶۰ هزار کودک در غزه در سال ۲۰۲۵ به دلیل سوءتغذیه حاد به درمان نیاز خواهند داشت.

با وجود این، حتی بازماندگانی که قادر به بازگشت به سطوح مناسب تغذیه هستند، با تهدید‌های جدی رو‌به‌رو هستند: مشکلات سلامتی متعدد درازمدت مرتبط با سوءتغذیه دوران کودکی.

هشدار یونیسف درباره سوءتغذیه کودکان در غزه

یونیسف، با اعلام هشدار درباره وضعیت کودکان در غزه پس از توقف جنگ ۱۶ ماهه، اعلام کرد که کودکان در این منطقه دچار سوءتغذیه شدید هستند.

براساس گزارش این نهاد سازمان ملل، باید تامین آب آشامیدنی و تجهیزات پزشکی برای کودکان در بیمارستان‌ها و پناهگاه‌ها در اولویت قرار داشته باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهند تقریبا یک میلیون کودک در غزه که معادل نیمی از جمعیت این منطقه است، به غذای فوری نیاز دارند و بسیاری از آن‌ها همچنان با یک وعده غذایی روز خود را سپری می‌کنند.