محافظ ارزشمند

برای پیشگیری از بیماری‌های چشمی، راهکار‌های گوناگونی وجود دارد و چنانچه اهمیت این موضوع در بین مردم جا بیفتد، تقید به این راهکار‌ها هزینه چندانی نخواهد داشت. در بین این راهکار‌های محافظتی ساده و کم‌هزینه، می‌توان به «استراحت‌دادن به چشم‌ها» و «استفاده از عینک‌های آفتابی» اشاره کرد. همان‌طور ه می‌بینید، استفاده از قطره‌های شست‌وشوی چشمی یا همان اشک مصنوعی هرگز به عنوان یک راهکار دم‌دستی برای محافظت از چشم‌ها توصیه نمی‌شود و تجویز آن بر عهده پزشک است. علت هم مشخص است، اولا طیف گسترده‌ای از قطره‌ها با نام مرسوم شست‌وشوی چشمی در داروخانه‌ها آزادانه فروخته می‌شود، در حالی که اگر محتویات دارو را بررسی کنید، گاهی ردپای قوی‌ترین و پرعارضه‌‌ترین ترکیبات را در آنها می‌بینید. حتی اگر قطره‌های شست‌وشوی چشم به درستی تهیه شوند، مواد نگهدارنده موجود در این قطره‌ها در صورت تجویز غیراصولی، طولانی‌مدت و با تواتر نادرست می‌تواند اثرات بلندمدت و گاهی جبران‌ناپذیر به همراه داشته باشد. ازاین‌رو مصرف قطره‌های شست‌وشوی چشمی با توصیه داروخانه و بدون تجویز پزشک را از راهکار‌های خود برای محافظت از چشم‌هایتان کنار بگذارید. در مورد استراحت‌دادن به چشم‌ها، نظرات متفاوتی وجود دارد. پایه علمی موضوع از آنجایی آب می‌خورد که نگاه طولانی‌مدت به اهداف نزدیک مثل مطالعه طولانی کتب درسی در دانش‌آموزان و کار با کامپیوتر در کارمندان، به دو روش می‌تواند چشم شما را اذیت کند. اولا در حین مطالعه و تمرکز ناخودآگاه تعداد دفعات پلک‌زدن کم می‌شود، و این فرصت بیشتری به اشک می‌دهد تا از سطح چشم تبخیر شود و چشم‌ها خشک بمانند. از طرفی تطابق طولانی‌مدت برای دیدن اشیای نزدیک، می‌تواند در کوتاه‌مدت سردرد و در طولانی‌مدت افزایش نمره چشم را به دست بدهد. نظر به این تأثیرات بالقوه مخرب کار طولانی با نگاه به اشیا نزدیک، برخی معتقدند انجام پروتکل‌های استراحت چشمی می‌تواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. گفته می‌شود چنانچه به ازای هر یک یا دو ساعت کار نزدیک پیوسته حدود ۱۵ دقیقه چشم‌ها را آرام ببندید، هم بحث تبخیر اشک منتفی می‌شود و هم تطابق چشم در پشت پلک‌های بسته برطرف می‌شود. هنوز پروتکل قطعی با استناد به مطالعات علمی به دست نیامده، ولی از آنجا که این مدل استراحت‌های چشمی هزینه زیادی ندارد، به نظر استفاده از آنها ضرری نداشته باشد، حتی اگر سودی نداشته باشد. در کنار بحث استراحت‌دادن به چشم‌ها، لزوم استفاده از عینک‌های آفتابی هم موضوع بسیار مهمی است. آثار مفید استفاده از عینک‌های آفتابی، در هر فصلی و در هر شرایط جوی، بارها در مطالعات اثبات شده و دیگر کسی در مورد مفیدبودن آن شکی ندارد. انتخاب عینک آفتابی را باید با تعیین تکلیف سه موضوع آغاز کرد. ابتدا خصوصا در شهرستان‌های کوچک‌تر باید با سد فرهنگی و عرفی استفاده از عینک آفتابی کنار آمد. متأسفانه دیده می‌شود که هرچه یک منطقه گرم‌تر، آفتابی‌تر و خشک‌تر می‌شود، بعضی نگاه‌های فرهنگی و عرفی و سنتی، افراد را از استفاده از عینک آفتابی بازمی‌دارد. پس از عبور از سد فرهنگی، نوبت انتخاب رنگ و طرح مناسب عینک آفتابی است. در این زمینه پیچیدگی‌ای وجود ندارد، هرچه تیره‌تر بهتر، هر چه بزرگ‌تر بهتر. رنگ‌های خاکستری تیره، سبز تیره و رنگ‌های مشابه در یک فریم بزرگ که راه ورود نور از اطراف شیشه عینک را بگیرد گزینه معقول و منطقی‌ای است. نکته مهم دیگری که در بحث تهیه عینک آفتابی افراد را سردرگم می‌کند، تنوع قیمت است. باید گفت بخشی از تفاوت قیمت موجود در بازار صرفا براساس برندینگ است، یعنی شرکت‌های بزرگ از یک وسیله طبی به عنوان یک ابزار تزیینی و لاکچری استفاده می‌کنند و بعد از مدتی همان‌طورکه برند کفش از خودش مهم‌‌تر است، برند عینک آفتابی هم از خودش مهم‌تر می‌شود و به علت قرارگیری آن روی صورت، تبدیل به بهترین روش برای خودنمایی و ابراز وجود می‌شود. اگر از هزینه اضافه ناشی از برندینگ بگذریم، واقعیت این است که تفاوت قیمتی عینک‌های آفتابی بیشتر در اضافه‌کردن گزینه‌های غیرضروری است، شامل آنتی‌رفلکس کردن یا استفاده از پوشش‌های بسیار مقاوم ضدخش. نظر به اینکه این موارد قیمت محصول را خیلی بالا می‌برند ولی در بیشتر مصرف‌کنندگان ارزش‌افزوده درمانی و مراقبتی ندارند، می‌توان به شرط رعایت اصل «هرچه بزرگ‌تر و تیره‌تر بهتر» با هزینه کم عینک آفتابی مناسبی خرید و قدم بزرگی به سمت مراقبت از چشم‌ها برداشت.