مقایسه دو انیمیشن برگزیده اسکار

به گزارش شرق؛مهرزاد دانش در متنی با عنوان کشتی شکستگانیم نوشت:در میان برندگان اسکار امسال، که بسیاری‌شان چندان بهره‌ای هم از شایستگی و جذابیت نبرده بودند، دو عنوان برایم دلنشین بود که از قضا هر دو انیمیشن (آن هم انیمیشن‌هایی ساده و بدون زرق‌وبرق) هستند: «جریان» که برنده بهترین انمیشن بلند شد و «در سایه سرو» که جایزه بهترین انیمیشن کوتاه را گرفت. خبر موفقیت این دومی البته برای ما ایرانیان که در تراکمی از اوضاع ناخوشایند پیرامونی به سر می‌بریم، چون نسیمی خنک بر روح‌مان وزید، ولی نکته جذاب‌تر برای من، شباهت‌های متعدد این دو اثر دلنشین است که تنها به قالب ساخت‌شان که انیمیشن است محدود نمی‌شود.

داستان‌های دو اثر ظاهری متفاوت دارند: در «جریان»، سیلی ویرانگر همه دنیا را فراگرفته و چند حیوان سعی در نجات خودشان دارند. داستان «در سایه سرو» هم درباره پدری افسرده و دخترش است که کنار ساحل زندگی می‌کنند و دختر به خاطر پرخاشگری‌های پدرش می‌خواهد ترکش کند. اما این دو داستان متفاوت در عناصری مشترک هستند: نخست بی‌کلام بودن هر دو اثر است. این فیلم‌ها، ‌ایده و روایت خود را با توالی اتفاقات و مکث بر موقعیت‌ها پیش می‌برند و صرفاً با آواهای طبیعت پیرامون و موسیقی متن صداآمیزی شده‌اند. دوم آن که هر دو با موتیف‌های معنایی «رنج» و «نجات» گره خورده‌اند و قهرمانانشان در مسیری مکاشفه‌وار، با عبور از دشواری‌های فراوان، راهی به سوی رستگاری می‌گشایند. سوم آن که هر دو اثر با نمود‌های آب و دریا و ساحل و کشتی و غرق شدگی جلوه‌آرایی شده‌اند و مفاهیم ضمنی و استعاری فراوانی از دل هر یک از این نمود‌ها می‌توان برداشت کرد بی‌آن‌که جنبه تحمیلی و تصنعی به خود گیرند و چهارم آن که در هر دو انیمیشن، نهنگی بزرگ وجود دارد که اگرچه در «جریان»، شخصیتی فرعی است و در «در سایه سرو»، یکی از عناصر اصلی داستان است، اما پایان قصه در هر دو فیلم با حضور رامشگرانه او رقم می‌خورد.

در دنیای متظاهرانه امروز که سایه سنگینش بر صنعت فیلم و سرگرمی هم بدجوری افتاده است، انگار فقط انیمیشن‌هایی ساده و بی‌آلایش باقی مانده‌اند که آرام‌مان کنند...