«کیومرث» و کرامت آدمی

دیروز صبح دو خبر سپید و سیاه اعلام شد؛ اول اینکه «هوای تهران همچنان مقبول است و درجه کیفیت هوا روی عدد ۶۰ قرار دارد»؛ یعنی هنوز آلودگی غلیظ همیشگی از راه نرسیده. پس می‌توان دمی بیرون رفت و در خیابان نفس عمیقی کشید؛ اما عنوان خبر دوم بسی ناراحت‌کننده و شوک‌آور بود: «کیومرث پوراحمد درگذشت». این فیلم‌ساز محبوب، در سال ۱۳۲۸ خورشیدی‌ زاده شده و انصافا زود بود که این انسان مهرانگیز از دست برود. زود بود که مخاطبان انبوهش او را وداع کنند. در‌باره مرگ این هنرمند روایت‌های تکان‌دهنده‌ای نقل می‌شود؛ اما خبرگزاری فارس گفته که او دچار عارضه عصبی بوده و اواخر عمرش نیز برای این عارضه به مصرف دارو روی آورده بود. اکنون پرسش اینجاست که چرا این کارگردان شفیق که مجموعه آثاری مانند قصه‌های مجید ساخته و به جامعه، مهر و امید و ایمان هدیه کرده، باید چنین غصه‌دار و عصبی بمیرد. حتما سینما دوستان، برخی گلایه‌های این خدابیامرز را در ‌سال‌های اخیر شنیده‌اند که از ناملایمات ریز و درشت روزگار برای سینماگران شکوه می‌کرد و از خدشه‌دارشدن کرامت انسانی خبرهای تلخ می‌داد؛ اما کسی نیامد تا پاسخی اقناعی به او بدهد و به‌ نحوی او را آرام کند... . حرف‌های خرد و کلان از این جنس در تهدید کرامت آدمی بسیار است. یک نمونه کلان آن، همین موضوع کهنه‌شده آلودگی چندلایه هواست که در طول سال روزهای بسیار اندکی باقی می‌گذارد تا برای تنفس پاک، مردم پایتخت از خانه بیرون بزنند. شاید ٢٨ روز در سال یا کمتر برای‌شان می‌ماند. پرسش این است که چرا درباره این مسئله سنگین تصمیم جدی گرفته نمی‌شود تا آمار پرشمار حاکی از مرگ بیماران قلبی و ریوی روی دست شهر سوگوار نماند. و نمونه‌ای خرد از تهدید کرامت آدمی هم قابل ذکر است. نمونه‌ای که برای صاحبان خودرو بسیار روی می‌دهد. و نگارنده هم اول سال آن را تجربه کرد و بسیار هم تر و تازه و بهاری است! اقدامی شد تا از سایت راهور پلیس برای ورود خودروی شخصی به مرکز شهر طرح ترافیک خریداری شود، اولا رقم خرید طرح، خیلی بالاست و کسی پاسخ‌گو نیست و چرا باید کیف پول سایت برابر با رقم جریمه باشد که این خود توهین به کرامت شهروندی است. به هر روی دو بار در این هفته برای این خرید اقدام شد؛ در‌حالی‌که تسویه حساب کامل خلافی سال قبل به طور کامل انجام شده بود؛ اما عجیب آنکه روز بعد پیامک هشداری از پلیس می‌رسد که بدهی طرح ترافیک خود را پرداخت کنید! و طرفه آنکه رقم بدهی بالاتر از رقم طرح‌های خریداری‌شده و ذخیره‌شده با عنوان کیف پول در سایت است. از پیشخوان دولت می‌پرسم که در سایت راهور این مسئله را بررسی کند که چه اشتباهی رخ داده، پاسخ می‌شنوم که هزینه بازدید آن برابر با ۵۷ هزار تومان است که باید صاحب خودرو پرداخت کند! پرسش این است که آیا نقل همین روایت‌های خرد کافی نیست تا حال یک شهروند در این روزهای شکوفایی گل خراب شود؟ با این دست ناملایمات، فکر می‌کنم دیگر حاجتی به نقل نمونه‌های کلان شهری نیست.