فساد چای دبش و سکوت فراگیر نهادهای دولتی

با سپری‌شدن چند هفته از افشای پرونده چای دبش همچنان بخش بزرگی از شهروندان ایرانی چشم‌انتظار اطلاع‌رسانی دقیق و پی‌درپی نهادهای دولتی و قضائی درباره این پرونده بزرگ هستند. پیگیری اخبار مربوط به این پرونده به بخشی از پیگیری روزانه شهروندان زیادی در شبکه‌های اجتماعی مبدل شده؛ چون در صداوسیما نیز درباره این پرونده اطلاع‌رسانی ویژه‌ای روی نداده است. بنا بر آنچه تاکنون رسانه‌ای شده است، حجم تخلفات مرتبط با پرونده چای دبش موجب شده تا این پرونده به‌عنوان بزرگ‌ترین پرونده فساد در تاریخ کشور حساسیت‌های درخورتوجهی در افکار عمومی ایجاد کند. با وجود عطش فراوان افکار عمومی و بزرگی ارقام مرتبط با این پرونده که رسانه‌ای شده و نیز شرایط ویژه کشور؛ اما متأسفانه همچنان اطلاع‌رسانی انجام‌شده درباره این پرونده نازل و محدود و قطره‌چکانی و کم‌اثر است.

1- فساد و تخلف بزرگ چای دبش به هر علت و عاملی بروز کرده باشد، در درون دولت روی داده است؛ یعنی اختصاص ارز درخور‌توجه و غیرضرور به چای دبش نتیجه سیاست‌ها و اقدمات و دستورهایی است که در اجزای دولت و از‌جمله بانک مرکزی و وزارت جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه‌های دولتی روی داده و دولت به‌عنوان مسئول اداره کشور تاکنون به افکار عمومی توضیح نداده و دست‌کم در اطلاعیه‌هایی درباره ابعاد مختلف فساد روی‌داده، افراد و مسئولان و سازمان‌های دخیل در پرونده، ارقام دقیق تخلف روی‌داده، فرایند تخلف و آمارهای مربوطه به موضوع، تاکنون اطلاعات درخوری به افکار عمومی ارائه نداده است. هیچ‌یک از مسئولان بلندپایه اجرائی کشور از‌جمله رئیس دولت و معاون اول نیز هیچ‌گونه اطلاعات روشن و قابل اعتنایی درباره ابعاد فساد چای دبش منتشر نکرده‌اند و البته توضیحات روشنگر یا موضع‌گیری صریحی نداشته‌اند. بانک مرکزی نیز هیچ اطلاعات درخور و روشنی درباره ابعاد فساد روی‌داده منتشر نکرده و حتی نهادهای امنیتی و انتظامی نیز اطلاعیه‌ای صادر نکرده و به افکار عمومی درباره ابعاد فساد روی‌داده، مسئولان دخیل در پرونده، روند بروز فساد و اقدامات نهادهای امنیتی و انتظامی درباره فعالیت‌های‌شان در شناسایی و برخورد با فساد افشا‌شده منتشر نکرده‌اند! قاعدتا پرونده چای دبش از نظر منافع ملی و امنیت ملی و حساسیت‌های ملی نسبت به آن قابل مقایسه با پرونده دو روزنامه‌نگاری نیست که در پی حوادث سال قبل بازداشت شده و اطلاعیه مفصلی درباره آنان صادر شد! صداوسیمای دولتی که در گذشته در‌باره فساد موضع‌گیری‌های جناحی مشهودی داشت، درباره روشن‌کردن ابعاد موضوع اقدام حرفه‌ای و آگاهی‌بخش اثرگذاری نداشته است. در این شرایط مشخص نیست چرا نهادهای مسئول دولتی درباره این فساد سکوت پیشه کرده و به روشنگری در‌این‌باره نپرداخته‌اند؟ همچنین خبری از نهادهای عریض و طویل نظارتی درون نهاد دولت نیست. مشخص نیست چنین نهادهای نظارتی دورن دولت که فلسفه وجودی‌شان و بودجه‌های گزافی که دریافت می‌کنند تا دولت را پایش کنند و مانع بروز فساد شوند و در صورت وقوع فساد به‌سرعت در برابر آن اقدام کنند، چه فعالیتی درباره اختصاص ارز نجومی به چای دبش و شرکت‌های مرتبط داشته‌اند و نتیجه اقدامات احتمالی آنان چه بوده است؟ یا اگر اقدامی نکرده‌اند، چرا؟ ادامه سکوت و بی‌توجهی به افکار عمومی و حقوق عمومی درباره این پرونده نه‌تنها گرهی از کار دولت باز نمی‌کند؛ بلکه بر حجم پرسش‌ها و ابهام می‌افزاید.

2- قوه قضائیه نیز تاکنون به صورت رسمی و روشن اطلاعات درخوری درباره پرونده چای دبش منتشر نکرده است. اگرچه رئیس قوه قضائیه در سخنانی اشاره‌ای به موضوع داشت و اینکه تاکنون متخلفان مدعایی دولت به قوه قضائیه معرفی نشده‌اند؛ اما دستگاه قضا به صورت رسمی درباره ابعاد و جزئیات فساد روی‌داده، اشخاص بازداشت‌شده، کشفیات دستگاه قضا و ریشه‌های فساد روی‌داده و زمینه‌های بروز چنین فسادی تاکنون اطلاعیه‌ای صادر نکرده و اطلاعات خاصی را منتشر نکرده است. چرا دستگاه قضا در‌باره عملکرد زیر‌مجموعه خود در پیشگیری، نظارت و برخورد با فساد روی‌داده افکار عمومی را در جریان نمی‌گذارد؟ چرا تاکنون قوه قضائیه اطلاعات ویژه‌ای در‌باره این پرونده صادر نکرده است؟

3- مجلس نیز در برابر فساد روی‌داده چندان ورودی نداشته و خبری از استیضاح یا طرح سؤال از مسئولان عالی‌رتبه اجرائی نیست! فردی به مجلس کشیده‌ نشد، شعاری داده نشد، تجمع نمادینی انجام نشد، بیانیه‌ای امضا نشد، در سخنان پیش از دستور مجلس ابعاد فساد روی‌داده و چرایی بروز آن و مسئولان دخیل در پرونده و چرایی استمرار این فساد در ماه‌های متوالی و چند سال، ناتوانی دستگاه نظارتی در کشف یا نظارت بر عملکرد دولت کمتر مورد توجه قرار گرفت و مجلس به صورت یکپارچه درباره موضوع فساد چای دبش وارد عمل نشد!

4- در چنین شرایطی که شرکت چای دبش با اتهامات بزرگی روبه‌رو است، نیز شرکت چای دبش که «بزرگ‌ترین رسالت خود را تأمین و نگهداشت رضایت و اعتماد مشتریان خود» دانسته، تاکنون در‌باره پرونده فساد روی‌داده اطلاعیه‌ای صادر نکرده است.

5- موضوع فساد به‌ویژه فساد‌های بزرگ در سال‌های گذشته به یکی از مهم‌ترین عوامل تضعیف و استهلاک اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی مبدل شده است؛ در‌حالی‌که برای ریشه‌یابی موضوع کمتر کار کارشناسی انجام شده و کمتر افکار عمومی مَحرم دانسته شده است. در این شرایط شهروندان ایرانی حق دارند که پرسش کنند در این روزها که بخش بزرگی از ملت ایران تحت فشار تورم و گرانی ناشی از آن، تحریم‌های کمر‌شکن، ناکارآمدی دولتی، بی‌کاری و فقر و تشدید شکاف‌های درآمدی است، شما مسئولان به چه کار مشغول هستید؟

 در سال‌های 58 و پس از آن گروهی از ایرانیان تحصیل‌کرده در بهترین دانشگاه‌های جهان و ایران با موقعیت عالی شغلی و کاری، از کار و شغل گذشته و گروه زیادی از اینان لباس رزم بر تن کرده یا عازم غرب کشور شدند و در مقابل تجزیه‌طلبان ایستادند یا پس‌از‌آن به جبهه‌های جنگ با عراق رفته و با دادن جان‌شان مانند چمران، راهی دیگر برگزیدند؛ اما امروز گویا به‌دست‌گرفتن موقعیت‌های شغلی فرصتی است که برای رسیدن به آن می‌توان از بسیاری چیزها گذشت! آیا اندیشیده‌ایم که ایران امروز در چه حالی است؟