انتقال تجهیزات نظامی روسیه به آفریقا

روسیه در‌حال کاهش حضور نظامی خود در سوریه و انتقال هرچه بیشتر تجهیزات نظامی خود از این کشور به آفریقا‌ست. این نتیجه‌گیری بر‌اساس داده‌های پروازی و تصاویر ماهواره‌ای است که نخستین بار توسط ایتالیا اعلام شد و پس از آن هم نشریه وال‌استریت ژورنال آن را تأیید کرد. بنابر این گزارش، به نظر می‌رسد مسکو از زمان برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و متحد دیرینه روسیه، در تاریخ 8 دسامبر بخش قابل توجهی از تجهیزات نظامی خود را از پایگاه‌هایش در سوریه خارج کرده است.

این بررسی‌ها نشان داده است که روسیه برای جبران احتمال از دست دادن پایگاه هوایی خود در حِمَیمیم و پایگاه دریایی در طرطوس، حضور خود را در کشورهای لیبی، مالی و سودان در قاره آفریقا افزایش داده است. بااین‌حال، کارشناسان معتقدند این کشورهای آفریقایی بعید است به عنوان جایگزین‌های قابل قبول عمل کنند. از دست دادن پایگاه‌های سوریه برای روسیه یک عقب‌نشینی راهبردی بزرگ خواهد بود؛ چراکه این تأسیسات به مسکو امکان می‌داد قدرت خود را در سراسر خاورمیانه و آفریقا به نمایش بگذارد.

مسکو اعلام کرده است که همچنان در‌حال مذاکره با دولت جدید دمشق درباره آینده پایگاه‌های نظامی خود در سوریه است. اما حرکت گسترده تجهیزات نظامی روسیه نشان می‌دهد این کشور ممکن است برای خروج کامل از سوریه آماده شود. روسیه چندین پایگاه در آفریقا دارد و طی سال‌های اخیر حضور نظامی خود را در این قاره افزایش داده است.

این پایگاه‌ها شامل تأسیساتی در لیبی، مالی، جمهوری آفریقای مرکزی و سودان می‌شود. با‌این‌حال، انتقال حجم قابل توجهی از تجهیزات نظامی از روسیه یا سوریه به آفریقا هزینه‌بر خواهد بود. رولاند مارشال، از مؤسسه مطالعات سیاسی پاریس، گفت: «برای اجرای عملیات‌های مهم، روسیه باید هزینه‌های زیادی پرداخت کند؛ هم برای ناوگان هوایی و هم دریایی خود».

همچنین پرواز هواپیماهای باری سنگین از روسیه به آفریقا چالش‌برانگیز خواهد بود، زیرا سوخت‌گیری در میانه مسیر به یکی از مسائل اساسی تبدیل می‌شود. این امر همچنین مشروط به دریافت مجوز عبور از حریم هوایی ترکیه، رقیب منطقه‌ای روسیه، است.

با وجود این هزینه‌ها، روسیه ظاهرا بخشی از تجهیزات نظامی خود را از سوریه به پایگاه‌های خود در مالی و لیبی منتقل کرده است. در آن دو کشور حدود ۱۲۰۰ مزدور روسی مستقر هستند.

تصاویر ماهواره‌ای همچنین افزایش فعالیت‌ها را در پایگاه دریایی روسیه در سودان نشان می‌دهند. مسکو در سال ۲۰۱۹ توافقی برای ایجاد پایگاه در ساحل دریای سرخ این کشور آفریقایی امضا کرد، اما هنوز مشخص نیست که این تأسیسات به‌ طور کامل عملیاتی شده باشد یا خیر.

خبرگزاری بلومبرگ 18 دسامبر گزارش کرده بود که ارسال میلیون‌ها دلار اسلحه، پهپاد و سوخت از سوی روسیه و متحدانش به سودان، توازن قوا را به‌نفع ارتش این کشور تغییر داده است و اینکه آنها اکنون به دنبال کسب توافق برای احداث پایگاه‌های نظامی در بندر شهر پورت سودان هستند.

تحلیل‌های پروازی نشان می‌دهد که مسکو هواپیماهای باری به لیبی ارسال کرده است؛ برخی از این پروازها از سوریه و برخی دیگر از روسیه انجام شده‌اند. در هفته‌های اخیر، تردد هوایی بین روسیه و لیبی بیش‌از‌حد معمول بوده، هرچند هنوز مشخص نیست که این هواپیماها چه چیزی حمل می‌کرده‌اند. هواپیماهای باری که از روسیه به لیبی پرواز می‌کنند از حریم هوایی ترکیه، عضو ناتو، عبور کرده‌اند. مؤسسه مطالعات جنگ مستقر در واشنگتن در تاریخ ۱۲ دسامبر اعلام کرد چالش‌های لجستیکی روسیه برای رسیدن به آفریقا «اهرم سیاسی ترکیه علیه روسیه را افزایش خواهد داد».