۲۰ هزار پزشک عمومی در حوزه پزشکی فعالیت نمی‌کنند

شرق: مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت گفت: آمارها نشان می‌دهد ۲۰ هزار نفر از پزشکان عمومی در حوزه پزشکی فعالیت نمی‌کنند و موضوع مهاجرت نیز مطرح است. علی جعفریان دیروز (یکشنبه) در نشستی خبری با اصحاب رسانه در مورد میزان پرداختی از جیب مردم توضیح داد: آنچه در قانون آمده، این است که پرداخت مردم با وجود بیمه‌های عمومی 10 درصد باشد، اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد بین 30 تا 50 درصد است.

این دلایل مختلفی دارد که مهم‌ترین آن تورم و نرخ ارز است که بخش زیادی از هزینه‌های درمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و گردش مالی سیستم درمانی را مختل می‌کند. یکی از موضوعات تعیین‌کننده سهم سلامت از جی‌دی‌پی است که بالاترین برآوردها آن‌ را زیر چهار درصد نشان می‌دهد. جی‌دی‌پی سایر کشورها عدد متفاوتی با ایران دارد و نمی‌توان از این لحاظ ما را با کشورهای منطقه مقایسه کرد. ما سعی می‌کنیم ‌در بودجه این را ببینیم. طرحی داده شد که در سال آینده حدود ۸۰ همت از واگذاری ‌دارایی‌های دولت در قالب مولدسازی و... به وزارت بهداشت داده شود تا کسری‌ها را جبران کنند. او در مورد انتصاب رؤسای دانشگاه توضیح داد: انتصابات در دانشگاه‌ها زودتر از پایان سال تعیین‌ تکلیف خواهند شد. شاید در بعضی از دانشگاه‌ها تغییر نداشته باشیم؛ زیرا تغییر دانشگاه الزام نیست، بلکه اختیار است.

او افزود: مکانیسم انتخاب رئیس دانشگاه از نظر ما‌ درست‌ نیست؛ زیرا کسی که با دانشگاه آشنا‌ست بهتر می‌تواند برای آن موقعیت، فردی را معرفی کند.‌ هیئت امنا در دانشگاه حکم رئیس‌جمهور را داشت، اما الان تعیین رئیس به وزارتخانه‌های بهداشت و علوم واگذار شده است. پیشنهاد می‌دهم نیمی از هیئت امنا را خود دانشگاه انتخاب کند و الباقی به دولت سپرده شود. این در هر صورت برای جامعه دانشجویی قدمی مثبت است و به ثبات مدیریتی دانشگاه کمک می‌کند و نقش هیئت امنا را هم از حالت تشریفاتی خارج می‌کند.

جعفریان در پاسخ به پرسشی درباره افزایش ظرفیت پذیرش در دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت: ما در سال ۱۳۶۰ یعنی ۴۳ سال پیش 11‌هزارو ۵۱۶ پزشک در کشور داشتیم که در سال ۱۴۰۰ این عدد به 147‌هزارو 144 رسید. یعنی در‌حالی‌که جمعیت ۲.۲ برابر شده، تعداد پزشک ۱۴.۴ برابر شده است. پس گروه پزشکی ظرفیت را به‌‌طور قابل توجهی افزایش داده است. در دهه 60 تا 70، دو برابر و از 70 تا 80 سه برابر شده است. الان آماری که داریم 166‌هزارو ۹۱۲ نفر پزشک و دندان‌پزشک فارغ‌التحصیل شده‌اند. تا سال ۱۴۱۰ تعداد پزشکان به 200 هزار خواهد رسید.

موضوع کمبود از نظر ظرفیت مطرح نیست، اما باید دید چه تعداد از این افراد در حوزه پزشکی شاغل هستند. دندان‌پزشکان اکثرا در همین حوزه می‌مانند. آمارها نشان می‌دهد ۲۰ هزار نفر از پزشکان عمومی در حوزه پزشکی فعالیت نمی‌کنند و موضوع مهاجرت نیز مطرح است. گروه پزشکی، آموزش معطوف به هدف دارد؛ چون آموزشی هزینه‌بر و طولانی دارد. بنابراین حتما باید زمینه کار برای این افراد را در نظر گرفت وگرنه مهاجرت رخ می‌دهد.‌ وزارت بهداشت آموزش را تا جایی که می‌توانسته گسترش داده و از 10، 12 دانشکده پزشکی در سال 60، به 50 دانشکده پزشکی رسانده‌ است.

جعفریان تصریح کرد: در هیچ رشته دانشگاهی تعهدی که فارغ‌التحصیلان پزشکی دارند، نداریم. این‌طور نیست که ما زیرساخت را اصلاح کرده باشیم و بعد به سراغ افزایش ظرفیت رفته باشیم و زیرساخت‌ها نیاز به اصلاح دارند. در این چهار سال به دلایل مختلف مانند تورم چیزی به زیرساخت اضافه نشده است. یکی از دانشگاه‌های بزرگ تماس گرفت که برای 200 نفر ظرفیت نداریم و کلاس را در آمفی‌تئاتر برگزار می‌کنیم. در نظر بگیرید آموزش بالینی که هم تخت بیمارستانی و هم بیمار لازم دارد چگونه پیش خواهد رفت.

او با بیان اینکه در آموزش عالی نسبت دانشجو و استادمان وضعیت خوبی ندارد، گفت: اینکه می‌گویند ظرفیت را به‌ خاطر تعارض منافع افزایش نمی‌دهند حرف نابه‌جایی است؛ زیرا زمان فارغ‌التحصیل‌شدن این دانشجویان دوره ما به پایان رسیده و از سمتی دوست داریم که بار سنگین از دوش ما برداشته شود. اما باید بتوانیم امکانات کافی را فراهم کنیم تا دانشجویی که با هزینه مردم تربیت شده امکان ماندن داشته باشد. طبق برآوردی که در سال ۱۴۰۲ انجام شد، ۱۶، ۱۷ همت برای اصلاح زیرساخت‌های لازم نیاز داشتیم که هیچ‌گاه در بودجه وزارت بهداشت دیده نشده است.

جعفریان ظرفیت خالی دستیاری را یک بحران توصیف کرد و گفت: در سال ۱۴۰۲ تعداد چهار‌هزار‌و ۶۲۰ نفر ظرفیت برای دستیاری داشته‌ایم که ۸۶۱ نفر آن خالی بوده است. وضعیت ما در رشته‌هایی مانند اطفال بحرانی است. این رشته‌ها با رقابتی سنگین یک دهه قبل پر بودند. وزارت بهداشت نمی‌تواند برای خالی‌بودن این ظرفیت‌ها کاری کند، ما فقط می‌توانیم ظرفیت ایجاد کنیم. تا از تعرفه صحبت می‌کنیم می‌گویند دنبال منفعت پزشکان هستید. برای پزشکی که از ۳۵‌سالگی از صفر زندگی‌اش را شروع می‌کند چه درآمدی باید در نظر گرفت؟ حدود یک درصد از پزشکان درآمد زیادی دارند و برای جوانان ما وضع هرگز این‌گونه نیست.

او افزود: دو، سه رشته مانند جراحی پلاستیک بیش از ظرفیت فارغ‌التحصیل داریم‌ و برای بعضی از فارغ‌التحصیلان تقاضا وجود ندارد‌. نگرانیم که در آینده نزدیک در شهرهای بزرگ هم متخصص بیهوشی نداشته باشیم. امسال ۷۵ درصد ظرفیت بیهوشی ما خالی بوده است. با حذف دستیار در یک رشته، آن رشته خودبه‌خود حذف خواهد شد. جعفریان تصریح کرد: ما در بخش دولتی پرونده الکترونیک سلامت نداریم و در بخش‌های خصوصی بهتر پیش رفته‌ایم. در سه ماه گذشته وزیر با متخصصان جلسه داشته‌اند. نیازمند کاری ملی در سطح بالا هستیم و باید صبر کرد. ما تعداد قابل توجهی تخت فرسوده داریم.

گاهی گفته می‌شود تخت بستری لازم نداریم و با پیشگیری نیاز به بستری کاهش می‌یابد. باید گفت با افزایش پیشگیری، امید به زندگی افزایش پیدا می‌کند و با افزایش طول عمر بیماری‌های مربوط به کهنسالی بروز می‌کند و نیاز به تخت بستری افزایش می‌یابد. در بیمارستان‌های ارجاعی بیمار برای سرطان دو ماه در نوبت است. ما در ساختارهای موجود فرسودگی مزمن داریم.

ما در ساخت بیمارستان به خیرین وابسته هستیم. همه می‌دانیم بیمارستان ۳۲ و ۶۴ تخت‌خوابی اقتصادی نیست اما گاهی به‌ خاطر مشکل دسترسی ناگزیر از ساخت این بیمارستان‌ها هستیم. جعفریان گفت: در طرح دارویار قرار بوده ۷۰ همت بودجه داشته باشیم تا پرداخت از جیب مردم نداشته باشیم، اما تنها حدود ۲۰ همت آن پرداخته شده است. اگر این مبلغ پرداخت می‌شد دانشگاه‌های ما سال مالی را بدون کسری به پایان می‌بردند. تخصیص بودجه عمرانی بیمارستان صفر است؛

زیرا اولویت با پرداخت حقوق و هزینه دارو و تجهیزات است. همین است که یک بیمارستان خصوصی 20 سال است که ساخته نشده است. ما باید تا جایی که می‌توانیم از کمک خیرین استفاده کنیم و در راه آنها سنگ‌اندازی نکنیم. با اصلاح سیستم پرداخت‌ها دستیار از فارغ‌التحصیل بیشتر حقوق می‌گیرد و به ‌نفع او است که دستیار باقی بماند. باید تعرفه‌ها را اصلاح کنیم تا پرداخت صحیح باشد. جعفریان در مورد پرداخت زیرمیزی در دانشگاه‌ها گفت: ما در دنیایی باز زندگی می‌کنیم، آدم‌ها مقایسه می‌کنند و اگر هزینه‌ها درست نباشد از جای دیگر ورود می‌کنند. با نمایندگان مجلس نیز جلسه داشته‌ایم تا بتوانیم تعرفه را به واقعیت نزدیک کنیم و پرداخت خارج از تعرفه را به صفر برسانیم.

سلامت سرمایه‌گذاری است. از دید بعضی از دوستان اقتصادی هزینه محسوب می‌شود و مدام در تلاش برای کاهش آن هستند. این تعارض نگاه باید حل شود. فعلا کودکان زیر هفت سال رایگان درمان می‌شوند و این بار سنگینی بر مراکز اطفال تحمیل می‌کند و وزارت بهداشت باید مدام سوبسید پرداخت کند.‌ بخش عمده‌ای از درمان سرطان نیز رایگان است. برای تمام اینها باید منابع در نظر گرفته شود.