دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ آغاز شد
فرمانهای ترامپ
دونالد ترامپ دومین دوره ریاستجمهوری خود را از روز گذشته آغاز کرد و در همان ساعات اولیه طبق وعدههایش در کمپین دوساله انتخاباتی، دهها فرمان اجرائی را صادر کرد. تیم انتقالی او حدود صد فرمان اجرائی آماده کرده است تا ترامپ بتواند در نخستین روز کاری خود آنها را امضا کند.
دونالد ترامپ دومین دوره ریاستجمهوری خود را از روز گذشته آغاز کرد و در همان ساعات اولیه طبق وعدههایش در کمپین دوساله انتخاباتی، دهها فرمان اجرائی را صادر کرد. تیم انتقالی او حدود صد فرمان اجرائی آماده کرده است تا ترامپ بتواند در نخستین روز کاری خود آنها را امضا کند.
بر اساس سنت دیرینه، رئیسجمهور منتخب پس از ادای سوگند در روز تحلیف به اتاق بیضیشکل در کاخ سفید میرود؛ جایی که اولین فرمانهای اجرائی را امضا خواهد کرد. این کار معمولا پیش از حضور در رژهای که در خیابانهای اطراف کاخ سفید برگزار میشود، انجام خواهد شد.
این دستورات طیفی از مسائل را شامل خواهند شد؛ از تغییر در قوانین امنیت مرزها و مهاجرت و اخراج مهاجران غیرقانونی گرفته تا بازبینی سیاستهای افراطی چپگرایانه و ضد خانواده مرتبط با جنسیت در مدارس و اعمال تعرفههای تجاری بر کشورهای مختلف. اعمال تحریمهای جدیتر علیه ایران نیز ممکن است در میان فرامین اجرائی ترامپ باشد.
در دوره قبلی حضور او، ترامپ در نخستین روز کاری خود تنها یک دستور اجرائی صادر کرد که هدف آن لغو برنامه درمانی مشهور باراک اوباما موسوم به «اوباما کِر» بود. رسانهها برخی از دستورات کلیدی را که انتظار میرود در نخستین روز بازگشت ترامپ به امضا برسد، مورد توجه قرار دادهاند.
بستن مرزها
بستن مرزها یکی از وعدههای محوری دونالد ترامپ بوده است. او اعلام کرده که در صورت بازگشت به قدرت، مرزهای جنوبی ایالات متحده را مسدود خواهد کرد تا مانع از ورود مجرمان و قاچاقچیان و مهاجران غیرقانونی شود. ممنوعیت سفر برای شهروندان برخی کشورها را مجددا اعمال میکند، مهاجران غیرقانونی را اخراج میکند و مانع ورود گسترده پناهجویان به آمریکا میشود تا از امنیت کشور حفاظت کند.
ترامپ پیشتر تأکید کرده بود که این اقدامات در صدر برنامههای روز نخست کاریاش قرار خواهند گرفت. او همچنین اشاره کرده که ممنوعیت سفر را بازگردانده، پذیرش پناهجویان را به حالت تعلیق درمیآورد و روند اسکان مجدد آنها را متوقف خواهد کرد. به باور او، این روش مؤثری برای حفظ امنیت از تهدیدات احتمالی و جلوگیری از ورود افراد با نیات تروریستی است. او در مصاحبهای با شبکه انبیسی توضیح داد که هرچند چنین تصمیماتی دشوار هستند، اما قانون باید اجرا شود. وی تصریح کرد که ورود این افراد به کشور غیرقانونی بوده و پاسخ مناسبی بر اساس مقررات لازم است.
اخراج گسترده مهاجران
دونالد ترامپ قبل از انتخابات ریاستجمهوری، در ایالت نیویورک که تحت تسلط مقامات دموکرات و اکثریت رأیدهندگان همسو با این حزب است، اعلام کرد که در نخستین روز کاری خود «بزرگترین طرح اخراج جنایتکاران در تاریخ ایالات متحده» را به اجرا خواهد گذاشت. طبق گزارشهای دولت فدرال، تعداد مهاجران غیرقانونی مقیم آمریکا تا سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱ میلیون نفر برآورد شده بود. این ارزیابی همچنین نشان میدهد این رقم در دو سال گذشته افزایش قابلتوجهی داشته است. بر اساس گزارشی که اداره مهاجرت و گمرک تا دو سال پیش به کنگره ارائه کرده بود، حدود نیممیلیون نفر از مهاجران غیرقانونی سابقه کیفری داشتند.
دولت جو بایدن در سال ۲۰۲۳ اجرای قانونی که در آغاز شیوع همهگیری کووید۱۹ تصویب شده بود و به دولت فدرال این امکان را میداد تا به سرعت افراد را اخراج کند، متوقف کرد. دونالد ترامپ تأکید کرده که حضور مهاجران غیرقانونی خطرناک، ایالات متحده را در حالت بحرانی قرار داده و اعلام کرده است حتی از نیروهای نظامی برای اجرای سیاستهای اخراج استفاده خواهد کرد.
پایان «جنون ترنس»
مسئله دیگری که ترامپ بر آن تأکید کرده، ایجاد محدودیتهای جدید برای افراد تراجنسیتی در نیروهای مسلح و رشتههای ورزشی است. او در سخنرانیهای خود وعده داده است با یک فرمان اجرائی، آنچه را او «جنون ترنس» نامیده است، متوقف کند. ترامپ موضع صریحی در قبال عدم پذیرش زنان تراجنسیتی در تیمهای ورزشی زنان اتخاذ کرده و آنان را مردانی خطاب کرده که نباید اجازه حضور در رقابتهای ورزشی مخصوص زنان را داشته باشند. او همچنین بر اقدام جدی برای خارجکردن افراد تراجنسیتی از نیروهای مسلح آمریکا تأکید کرده است.
این مواضع و تصمیمات پیشنهادی ترامپ بر دو موضوع چالشبرانگیز عفو شورشیان ژانویه و محدودیت حقوق تراجنسیتیها سایه افکنده و بحثها و واکنشهای گسترده سیاسی و اجتماعی را برانگیخته است.
او اعلام کرده است دستورات اجرائی جدیدش شامل ممنوعیت حضور تراجنسیتیها در ارتش خواهد بود؛ اقدامی که بهوضوح با تصمیم پیشین دولت باراک اوباما در سال ۲۰۱۶، مبنی بر قانونیکردن حضور این افراد در نیروهای نظامی، در تضاد است. حضور تراجنسیتیها در ارتش نهتنها باعث برهمخوردن نظم و عملکرد نظامی میشود، بلکه همچنین میتواند هزینههای سنگین پزشکی را به دنبال داشته باشد. این اظهارات در میان بخش بزرگی از محافظهکاران آمریکا طرفداران قابلتوجهی دارد؛ چراکه آنها دیدگاههای او در این زمینه را بازتابدهنده ارزشها و باورهای سنتی خود میدانند.
علاوه بر این، ترامپ تأکید کرده است مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستانها نباید ملزم به حمایت یا تأمین نیازهای تراجنسیتیها باشند. او در ادامه اشاره کرده که فرمانهای اجرائی لازم برای پیشبرد این سیاستها را نیز بهزودی امضا خواهد کرد. دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی خود تعهد کرده است تا تغییرات قابلتوجهی در نظام آموزشی، سیاستهای اجتماعی و روابط تجاری ایالات متحده ایجاد کند.
او بهطور خاص اعلام کرده بودجه فدرال اختصاصیافته به مدارسی که موضوعاتی نظیر تئوری نژادی انتقادی، مسائل مرتبط با تراجنسیتیها یا دیگر محتوایی را که به زعم وی نامناسب و جهتدار از لحاظ نژادی، جنسی یا سیاسی است، آموزش میدهند، کاهش خواهد یافت. ترامپ این مدل از آموزشها را تهدیدی جدی برای وحدت و انسجام ملی خوانده و آنها را بهعنوان تلاشهایی از سوی جناح چپ برای تخریب ارزشهای بنیادین آمریکایی معرفی کرده است.
او آموزشهای مرتبط با مقابله با نژادپرستی و تشویق به برابری را نیز با الفاظی همچون «خودکشی ملی» و عامل افزایش نفرتپراکنی نسبت به آمریکا محکوم کرده است. ترامپ در نظر دارد فرمان اجرائی جو بایدن مبنی بر تخصیص بودجه فدرال برای برنامههایی را که هدفشان ارتقای برابری نژادی و حمایت از جوامع محروم است، لغو کند؛ زیرا این سیاستها را بیهوده و هزینهآفرین میداند.
در حوزه مراقبتهای بهداشتی و جنسیتی، ترامپ با صراحت اعلام کرده است که شیوههایی مانند هورموندرمانی مرتبط با تعیین جنسیت را متوقف خواهد کرد. او سیاست فعلی دولت بایدن در مورد خدمات درمانی مبتنی بر تأیید هویت جنسیتی افراد را بیرحمانه توصیف کرده و بر لزوم کنارگذاشتن چنین اقداماتی تأکید کرده است.
تغییر در حق شهروندی
رئیسجمهور منتخب اظهار کرده که قصد دارد به اعطای تابعیت خودکار به کودکانی که در خاک آمریکا متولد میشوند، پایان دهد. او تأکید کرده است که تابعیت باید بر اساس وضعیت والدین کودک تعیین شود. ماه گذشته ترامپ در مصاحبهای با شبکه انبیسی نیوز تصریح کرد که همچنان کاملا به وعده خود برای مقابله با اعطای تابعیت بر پایه تولد پایبند است. پیشبینی میشود این دستور ترامپ چالشهای حقوقی متعددی را در دادگاههای ایالات متحده به دنبال داشته باشد.
عفو محکومین شورش 6 ژانویه
عفو محکومین شورش ششم ژانویه در کنگره ایالات متحده همچنان به یکی از موضوعات مطرح در فضای سیاسی آمریکا تبدیل شده است. این شورش در پی انتخابات ریاستجمهوری نوامبر ۲۰۲۰ که در آن دونالد ترامپ به جو بایدن باخت، رخ داد. جمعی از هواداران ترامپ در تاریخ ششم ژانویه ۲۰۲۱، تنها دو هفته پیش از مراسم تحلیف بایدن، به کنگره حمله کردند.
این اقدام که با هدف جلوگیری از تأیید نتایج انتخابات انجام شد، به دستگیری و محاکمه گروهی از عاملان منجر شد. بر اساس گزارشها، تاکنون بیش از هزارو ۵۸۰ نفر به دلیل ارتباط با این رویداد تحت تعقیب قرار گرفتهاند و بیش از هزارو ۲۷۰ نفر از آنها محکوم شدهاند. در میان محکومان، بیش از ۷۰۰ نفر احکامی دریافت کردهاند که یا شامل حبس نمیشود یا دوران محکومیت آنان به پایان رسیده است. با این حال، تعداد محدودی از متهمان کلیدی به دلیل شدت اتهامات وارده، همچنان در بازداشت موقت نگهداری میشوند و منتظر محاکمه رسمی هستند؛ این تصمیم نیز طبق حکم قاضی فدرال اعمال شده است.
دونالد ترامپ در واکنش به برخوردهای قضائی صورتگرفته علیه متهمان این شورش اعلام کرده است در صورت بازگشت به قدرت، در همان ساعات ابتدایی -چه در ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست و چه حتی ظرف ۹ دقیقه پس از آغاز دوران ریاستجمهوریاش-اقدام به بخشش این افراد خواهد کرد. او تأکید کرده است این تصمیم شامل کسانی خواهد شد که رفتارشان «غیرخشونتآمیز» بوده و معتقد است این گروه پیشتر تاوان کافی برای کارهای خود را پرداختهاند.
ترامپ همچنین در صحبتهای اخیر خود از برنامه گستردهای برای اقدام به «عفوهای بزرگ» خبر داده است. او در گفتوگویی با مجله تایم، نشست خبری اوایل ماه جاری و مصاحبهای با شبکه انبیسی نیوز، به این موضوع پرداخت و تصریح کرد که این نوع بخششها بخشی از رویکرد او برای اصلاح وضعیت خواهد بود.
اعمال تعرفه
علاوه بر مسائل داخلی، ترامپ به حوزه تجارت خارجی نیز توجه نشان داده و وعده داده که در اولین روز کاری خود پس از ریاستجمهوریاش، دستورات لازم را برای اعمال تعرفه 25درصدی بر واردات کالاها از مکزیک و کانادا امضا خواهد کرد. کانادا و مکزیک بهعنوان شرکای اصلی اقتصادی آمریکا هدف اصلی این سیاست جدید قرار خواهند گرفت. ترامپ بهویژه به کسری تجاری آمریکا با کانادا اشاره کرده و تأکید میکند که ادامه این وضعیت که زیانی سالانه بالغ بر ۲۵۰ میلیارد دلار برای آمریکا به همراه دارد، غیرمنطقی است. او همچنین از این نکته انتقاد میکند که چرا ایالات متحده باید علاوه بر تحمل زیان اقتصادی ناشی از چنین مناسبات تجاری، مسئولیت امنیت کانادا را نیز بر عهده بگیرد.
بهطور کلی، این مواضع نشاندهنده اولویتهای کلیدی دونالد ترامپ در بازتعریف سیاستهای داخلی و خارجی آمریکا با تمرکزی ویژه بر ناسیونالیسم اقتصادی، بازگشت به ارزشهای سنتی و کاهش تعهدات بینالمللی کشور است.
تأکیدات دونالد ترامپ پیش از به قدرت رسیدن و ورود به کاخ سفید، فضای سیاسی کانادا را آشفته کرد و به استعفای جاستین ترودو از رهبری حزب لیبرال انجامید. ترامپ تعرفه را بهعنوان «زیباترین واژه در فرهنگ لغات» توصیف کرده و قصد دارد یک نهاد جدید در دولت ایجاد کند که هدف آن کسب درآمد از اعمال تعرفهها بر کشورهای دیگر باشد.
تعرفه پیشنهادی او برای کالاهای وارداتی از چین ۱۰ درصد تعیین شده است. گزارشهای رسانههای آمریکایی نشان میدهد مردم این کشور در آستانه تصویب این تعرفهها، طی دو ماه گذشته به خرید گسترده کالاهای خارجی مورد نیازشان روی آوردهاند؛ ازجمله بخش قابل توجهی از این خریدها به پنلهای خورشیدی اختصاص داشته است.
آزادسازی حفاری نفتی
«حفاری کن عزیزم، حفاری»؛ این جمله معروف از سارا پیلین، یکی از شخصیتهای برجسته جناح تیپارتی در حزب جمهوریخواه، در جریان انتخابات سال ۲۰۰۸ بود. دونالد ترامپ این عبارت را به یکی از شعارهای کلیدی خود در کارزارهای اخیر تبدیل کرده و بارها آن را تکرار کرده است. ترامپ معتقد است افزایش تولید داخلی نفت میتواند بهطور درخور توجهی هزینههای انرژی را کاهش دهد. به همین دلیل، او در سخنرانیهای خود بر گسترش حفاری نفت تأکید ویژهای دارد.
کارولین لویت، سخنگوی دولت آینده ترامپ، اعلام کرده است رئیسجمهور منتخب در نخستین لحظات حضور مجدد در کاخ سفید، مجوزهای حفاری و فرکینگ (فرایندی برای استخراج گاز و نفت شیل) را در سراسر آمریکا صادر خواهد کرد تا بهسرعت هزینههای زندگی کاهش یابد.