فرمان‌هایی علیه میراث بایدن

چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، پس از ادای سوگند بلافاصله دست‌به‌کار شد و اولین سری از فرمان‌های اجرائی خود را امضا کرد. دونالد ترامپ در جمع تعداد زیادی از هوادارانش به آنها قول داد اقدام‌های رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، جو بایدن را لغو کند. او میان سخنرانی پرشورش در جشن سالن «کپیتال‌وان» در حضور جمعیتی حدود ۲۰ هزار نفر، گفت: «ما بهترین روز اول، بزرگ‌ترین هفته اول و خارق‌العاده‌ترین ۱۰۰ روز اول دوران ریاست‌جمهوری در تاریخ آمریکا را رقم می‌زنیم».

او بلافاصله ده‌ها دستورالعملی را که جو بایدن صادر کرده بود، از جمله دستورالعمل‌های مربوط به مبارزه با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، ابتکارات مربوط به لزوم رعایت تنوع، برابری و فراگیری و همچنین تحریم شهرک‌نشینان اسرائیلی در کرانه باختری را لغو کرد. صدور این فرمان‌ها به طور موقت، مانع صدور هرگونه مقررات جدید درخصوص موارد یادشده می‌شود تا ترامپ و تیمش بتوانند کنترل فرایندهای دولتی را به طور کامل به دست بگیرند.

ترامپ که وعده داده است نقش کارمندان دولتی را کم کند و مقررات را در تمام بخش‌های اقتصادی کاهش دهد، کاهش مقررات پیچیده و سختگیرانه قبلی را به‌مثابه «یک عصای جادویی برای اقتصاد» می‌داند. او متعهد شده است که با ازبین‌بردن موانع تولید سوخت‌های فسیلی، از جمله بازکردن تمامی اراضی فدرال برای اکتشاف نفت و گاز، هزینه خدمات عمومی و مبلغ قبوض آب و برق خانگی را کاهش دهد.

او وعده داده است که با کاهش مقررات مسکن، ساخت‌وساز را رونق دهد؛ اگرچه بیشتر قوانین ساخت‌و‌ساز در آمریکا ایالتی و محلی‌اند نه فدرال. همچنین می‌گوید به «دعاوی بیهوده تندروهای محیط‌زیستی» پایان خواهد داد.

در یکی از اولین فرمان‌های اجرائی که دونالد ترامپ امضا کرد، به نهادهای مختلف فدرال دستور شده است طی یک بازبینی ۳۰روزه، برای کاهش هزینه‌های مسکن، مراقبت‌های درمانی، غذا، انرژی، لوازم خانگی و همچنین افزایش اشتغال و جذب بیشتر نیروی کار راه‌هایی پیدا کنند.

خارج‌کردن آمریکا از پیمان اقلیمی پاریس یکی دیگر از اقدام‌هایی بود که پیش‌بینی می‌شد ترامپ انجام دهد و همین هم شد و رئیس‌جمهوری تازه ایالات متحده اعلام کرد که او دوباره آمریکا را از پیمان پاریس خارج می‌کند؛ اقدامی که مخالفانش می‌گویند به تلاش‌های جهانی برای مبارزه با گرمایش زمین ضربه‌ای جدی وارد و بار دیگر ایالات متحده را از نزدیک‌ترین متحدانش دور می‌کند. با این حال ترامپ که پیش‌تر نیز از این توافق خارج شده بود، می‌گوید با این اقدام بیش از هزار میلیارد دلار صرفه‌جویی می‌کند.

یک دستور دولتی دیگر که در روز نخست کاری ترامپ امضا شد، بازگرداندن آزادی بیان و جلوگیری از سانسور بود. ترامپ این فرمان اجرائی را در حالی امضا کرد که پیش از این نیز بارها گفته بود می‌خواهد از آزادی بیان حفاظت کند.

در یکی دیگر از اقدام‌های جنجالی روز نخست شروع به کار ترامپ، او با امضای یک فرمان اجرائی، آمریکا را از سازمان بهداشت جهانی خارج کرد. ترامپ چنین استدلال کرد که سازمان بهداشت جهانی در مدیریت بحران‌های بین‌المللی از جمله همه‌گیری کرونا عملکرد مناسبی نداشت.

همان‌طورکه انتظار می‌رفت، ترامپ در یکی از نخستین اقدام‌هایش در مقام چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهوری آمریکا، با هدف جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی از طریق مرزهای جنوبی آمریکا، فرمان وضعیت اضطراری در مرزهای جنوبی را امضا کرد. مقابله با مهاجران غیرقانونی یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی ترامپ بود و نظرسنجی‌های پیشین نشان می‌دهد که اقدام‌های دولت بایدن در زمینه مهاجرت یکی از نگرانی‌های اصلی رأی‌دهندگان آمریکایی بود.

دونالد ترامپ در اولین روز کاری خود اعلام کرد که دفتر او فعالانه در حال شناسایی و برکناری بیش از هزار فرد منصوب‌شده در دولت قبلی است که با چشم‌انداز «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» همسو نیستند. او در بیانیه‌ای رسمی، از برکناری چهار نفر از افراد کلیدی دولت قبلی خبر داد و اعلام کرد که این تازه شروع کار است.

در فهرست افراد برکنارشده نام‌هایی چون خوزه آندرس، عضو شورای ریاست‌جمهوری در زمینه ورزش و تغذیه، مارک میلی، از شورای مشاوره زیرساخت‌های ملی، برایان هوک، از مرکز ویلسون برای مطالعات علمی و کیشا لنس باتمز، از شورای صادرات ریاست‌جمهوری، به چشم می‌خورد. ترامپ هزار و ۵۰۰ متهم ماجرای شورش ششم ژانویه ۲۰۲۰ در کنگره آمریکا را هم عفو کرد. او نه‌تنها اتهام تشویق به یورش به کنگره را نمی‌پذیرد که در سخنرانی روز تحلیفش، به نقشی که دموکرات‌ها می‌توانستند در این شورش ایفا کرده باشند، اشاره کرد.

مارکو  روبیو  وزیر خارجه ترامپ

ساعاتی پس از برگزاری مراسم تحلیف دونالد ترامپ و آغاز به کار او به‌عنوان چهل‌وهفتمین ریاست‌جمهوری ایالات متحده، مجلس سنا به اولین گزینه معرفی‌شده برای کابینه دولت جدید آمریکا رأی مثبت داد؛ مارکو روبیو، سناتور فلوریدا، نمایندگان مجلس سنا به اتفاق آرا وزیر خارجه بعدی ایالات متحده را تأیید کردند و به این ترتیب اولین عضو کابینه ترامپ تأیید کنگره را دریافت کرد.

پیش از رأی‌گیری مجلس سنا که دوشنبه‌شب انجام شد، رأی‌گیری جداگانه‌ای در کمیته روابط خارجی سنا انجام شد و نمایندگان به اتفاق آرا، به نامزدی روبیو رأی مثبت دادند. به این ترتیب مارکو روبیو که از سال ۲۰۱۱ سناتور است، به جای آنتونی بلینکن سیاست‌های خارجی ایالات متحده را احتمالا با شیوه‌هایی بسیار متفاوت از او پی بگیرد. آنتونی بلینکن، هفتادو‌یکمین وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، در آستانه آغاز به کار دولت دونالد ترامپ از وزارت خارجه خداحافظی کرد. او از جمله مقام‌های دولت جو بایدن بود که رویکردی را با ایران دنبال می‌کرد که عملکردش با انتقاد جمهوری‌خواهان مواجه بود.

روبیو ۵۳ساله اهل فلوریدا که در خانواده مهاجری از کوبا متولد شده، از منتقدان جدی تفکر چپ‌گرایانه و سوسیالیستی است. او در سیاست خارجی پیشینه قوی دارد و به‌عنوان یکی از اعضای قدیمی کمیته روابط خارجی و اطلاعات سنا، نقش جدیدش را در وزارت خارجه آمریکا بر عهده می‌گیرد.

روبیو در جلسه تأیید اولیه خود در هفته گذشته اعلام کرد که در زمان ترامپ، «اولویت اصلی» وزارت خارجه این است که آمریکا را در اولویت قرار دهد. او تأکید کرد که می‌خواهد کاری کند «آمریکای قدرتمند در جهان مشارکت داشته باشد، اما منافع ملی اصلی‌ ایالات متحده بار دیگر بر هر چیز دیگری اولویت داشته باشد».

روبیو در حالی سمت وزیر خارجه آمریکا را می‌پذیرد که جهان با چالش‌های بسیاری مواجه است. تهاجم روسیه به اوکراین، جنگ بین اسرائیل و حماس در غزه و همچنین چالش‌های پیش‌‌روی ایران از جمله مهم‌ترین مسائل وزیر خارجه جدید آمریکاست.

او در سخنان هفته گذشته‌اش درگیری بین اوکراین و روسیه را «بن‌بست» توصیف کرد و گفت این شرایط «باید به پایان برسد». روبیو همچنین افزود که براساس توافق صلح پیشنهادی ترامپ، هر دو کشور باید امتیازهایی بدهند تا از این بن‌بست نجات پیدا کنند. در همین حال، با وجود انتقادهای قبلی ترامپ از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، روبیو این اتحاد را «بسیار مهم» خواند و تأکید کرد که ترامپ نیز از حامیان ناتو است.

روبیو در مورد غزه، از اقدام‌های اسرائیل برای دفاع از خود در برابر حماس حمایت کرد، اما در عین حال گفت: «ایده ما این است که در آن منطقه درگیری وجود نداشته باشد و مردم بتوانند در کنار یکدیگر و بدون هرگونه چالشی زندگی کنند. متأسفانه شرایط برای این موضوع تاکنون فراهم نبوده است و باید ببینیم که چه کاری می‌توانیم انجام دهیم».

روبیو طی سخنان هفته گذشته خود مقابل کمیته روابط خارجی سنا، بارها به چین اشاره و بر رقابت میان پکن و واشنگتن، تأکید کرد. او چین را به نپذیرفتن تعهدهای متقابل و زیر پا گذاشتن مسئولیت‌هایش برای رسیدن به جایگاه ابرقدرت جهانی متهم کرد.

مارکو روبیو مدافع فشار حداکثری بر ایران است و فشار و اعمال قدرت در برابر مقام‌های ایران را لازم می‌داند. او معتقد است دولت آمریکا باید از هر توافقی که به تقویت جمهوری اسلامی ایران منجر شود، اجتناب کند.

روبیو مانند دیگر چهره‌هایی که ترامپ برای کابینه خود معرفی کرده، از مخالفان جدی برجام است. او در زمان شکل‌گیری برجام در دولت دموکرات اوباما گفته بود: «ایران به توافق هسته‌ای پایبند نخواهد بود، آنها در گذشته نیز برای رسیدن به اهدافشان غرب را گمراه کردند. آنها درباره موضوع‌های فنی توافق رایزنی خواهند کرد و با گذشت زمان، محدودیت‌های توافق را دچار فرسایش خواهند کرد و ما با گذشت زمان از موارد نقض توافق چشم‌پوشی خواهیم کرد و آنها حقایق میدانی را در جهان تغییر خواهند داد و ما مجبور خواهیم بود که با آنها موافقت کنیم».