محمدالجولانی رهبر تحریرالشام کیست؟

۹ سال قبل، ابومحمد الجولانی یک صدا و تصویری از پشت سر بود که احمد منصور خبرنگار شناخته شده الجزیره، گفتگویی ۵۰ دقیقه‌ای با او به‌عنوان رهبر جبهه‌النصره ترتیب داد. او صدا و لحنی آرام داشت که تفاوت آن با لحن و صدای رهبران داعش و القاعده به وضوح مشخص بود. کمی بعد، الجولانی در گفتگوی دیگری با الجزیره مقابل دوربین قرار گرفت و از چهره خود رونمایی کرد.

فرزند یک اقتصادددان شناخته شده

الجولانی مدت‌ها به رسم دیگر رهبران گروه‌های مسلح تروریستی، سعی در پنهان کردن چهره و مشخصات خود داشت. اما در نهایت او با اعلام جدایی تحریرالشام از القاعده، تلاش کرد تا چهره تازه‌ای از خود به نمایش گذاشته و همزمان اطلاعات کافی درمورد سبقه خانوادگی‌اش به سوری‌ها و نیروهای غربی و عربی بدهد. 

نام واقعی الجولانی، احمدحسین الشاره است و او نام مستعار خود را از بلندی‌های جولان گرفته. دو روایت در مورد سن و سال جولانی وجود دارد. برخی او را متولد سال ۱۹۸۲ و ۴۲ ساله می‌دانند و برخی دیگر از منابع می‌گویند ابومحمد الجولانی در سال ۱۹۷۴ و ۴۹ سال قبل به‌دنیا آمده است.

پدر الجولانی اقتصاددانی با تسلط بر حوزه نفت است. او کتاب‌هایی در این زمینه منتشر کرده و مادرش معلم جغرافیاست. این خانواده در طول سالها بین سوریه و عربستان سعودی در رفت‌وآمد بوده‌اند. طبق اعلام برخی از منابع الجولانی در جوانی در رشته پزشکی تحصیل می‌کرده است. او سپس درسش را برای رفتن به عراق پس از حمله ایالات متحده به این کشور رها کرد.

ارتباط با القاعده در عراق 

عراق نقطه پرش الجولانی از جوانی جویای نام به یک شورشی تمام‌عیار بود. او در این کشور به الزرقاوی رهبرالقاعده عراق نزدیک شد. در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ القاعده به رهبری الزرقاوی خونبارترین حملات را علیه نیروهای خارجی و شیعیان عراقی ترتیب داد. در این مسیر الجولانی در کنار القاعده حضور داشت.

در سال ۲۰۰۶ الجولانی عراق را ترک کرد و به لبنان رفت و وقتی دوباره سروکله‌اش در عراق پیدا شد، نیروهای آمریکایی دستگیرش کردند و دو سال در زندان بوکا ماند. در این زندان او با البغدادی آشنایی پیدا کرد و بعد تبدیل به رئیس عملیات دولت اسلامی عراق که رهبری‌اش با البغدادی بود، شد.

از تاسیس جبهه‌النصره تا کناره‌گیری

آغاز جنگ داخلی در سوریه، الجولانی را از عراق به سرزمین مادری کشاند. او در سال ۲۰۱۲،‌ اقدام به پایه‌گذاری جبهه‌النصره کرد که خیلی زود تبدیل به گروهی مسلح، تندرو و برپایه تعالیم سلفی شد. جبهه‌النصره پیوندهای انکارنشدنی با القاعده داشت و آن را پنهان نمی‌کرد. در سال ۲۰۱۴ الجولانی در نقش رهبر جبهه‌النصره به جنگ با داعش پرداخت. هر چند که برای سوری‌های ساکن مناطق اشغال شده؛ تفاوت زیادی بین این دو گروه سلفی وجود نداشت.

سال ۲۰۱۶ سال جدایی میان الجولانی و جبهه النصره بود. او در سال ۲۰۱۷ سراغ تاسیس تحریرالشام رفت و بعد از مدتی این گروه عملا جایگزین جبهه‌النصره شد. الجولانی از همان زمان اعلام کرد که دیگر پیوندی میان القاعده با تحریرالشام وجود ندارد. اما این ادعا از سوی غربی‌ها چندان جدی گرفته نشد. تا جایی که ایالات متحده، کماکان الجولانی را در فهرست تروریستی خود نگه داشت و برای زنده یا مرده‌اش ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرد.

الجولانی در میان چهره‌های سلفی به‌عنوان رهبری کاریزماتیک شناخته می شود که در سال‌های پس از جنگ داخلی، توانسته گروه‌های تندرو مسلح مخالف اسد را زیر یک پرچم جمع کند. شبهه‌هایی در مورد همراهی ترکیه با او در سوریه وجود دارد که این روزها با پیش‌روی تروریست‌ها در خاک سوریه جدی‌تر شده‌ است.