گزارش لحظه به لحظه از تحولات سوریه | دستور نتانیاهو برای کنترل بلندیهای جولان
تحولات سوریه که از روز جمعه سرعت بیشتری به خود گرفته بود در ساعات پایانی روز گذشته به نقطهی اوج خودش نزدیک و نزدیکتر شد به گونهای که برخی رسانهها از احتمال سقوط دمشق و تسخیر آن به دست مخالفان خبر میدهند. با آخرین تحولات سوریه در روز یکشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۳ با شرق همراه باشید.
به گزارش شرق، مخالفان بشار اسد در حال فتح سنگر به سنگر شهرها تا دمشق هستند و گزارشهای کنونی از این شهر نشان از هرج و مرج کامل در پایتخت را دارد. گزارش لحظه به لحظه تحولات را اینجا دنبال کنید.
دستور نتانیاهو برای کنترل بلندیهای جولان
نخست وزیر اسرائیل در پی سقوط حکومت بشار اسد در سوریه گفت که به ارتش اسرائیل دستور داده است تا منطقه حائل را که بلندیهای جولان را از بقیه مناطق سوریه جدا میکند، تحت «کنترل» قرار دهد.
این اولین باری است که نیروهای اسرائیلی پس از توافق سال 1974 برای ایجاد خط کنترل بین اسرائیل و سوریه در منطقه حائل مستقر میشوند، اگرچه در گذشته برای دورههای کوتاهی وارد این منطقه شدهاند. اسرائیل بلندیهای جولان را در سال 1967 تصرف و در سال 1981 آن ضمیمه کرد. با این حال اکثر قدرتهای بینالمللی به جز ایالات متحده آن را به عنوان منطقه اشغال شده میشناسند.
نتانیاهو ساعاتی قبل در جریان بازدید از بلندیهای جولان گفت: «به همراه وزیر دفاع و با حمایت کامل کابینه، به ارتش اسرائیل دستور دادم که کنترل منطقه حائل و مواضع مسلط در نزدیکی آن را در دست بگیرد. ما به هیچ نیروی متخاصمی اجازه نخواهیم داد در مرز ما مستقر شود.»
نیروهای دفاعی اسرائیل اعلام کردند که این استقرار «برای اطمینان از امنیت جوامع بلندیهای جولان و شهروندان اسرائیلی» پس از اینکه نیروهای سوری پستهای خود را رها کردند، انجام شده است.
نتانیاهو همچنین ادعا کرد که فروپاشی حکومت بشار اسد در سوریه «نتیجه مستقیم» کارزار نظامی اسرائیل علیه ایران و حزبالله لبنان بود. او گفت: «این یک روز تاریخی در تاریخ خاورمیانه است و اسرائیل سیاست حسن همجواری را دنبال می کند.
تونل محفی برادر بشار اسد
تونل مخفی در زیرزمین خانه ماهر اسد، برادر بشار اسد که گفته میشود از طریق آن فرار کرده است. ماهر اسد فرمانده گارد ریاستجمهوری و فرمانده لشکر چهارم زرهی سوریه بود و در سالهای جنگ داخلی سوریه کمک بزرگی به ماندگاری حکومت اسد کرد.
اعلام حکومت نظامی در دمشق
فرماندهی عملیات نظامی شورشیان سوری با صدور بیانیهای اعلام مقررات منع رفت و آمد کرد. بر این اساس، از ساعت 4 بعد از ظهر تا 5 صبح به مدت 13 ساعت، در دمشق پایتخت سوریه مقررات منع رفت و آمد اجرا میشود. ویدئوهای زنده نشان میدهد که پایتخت سوریه شاهد حضور قابل توجه شورشیان مسلح و شلیک تیرهای هوایی در پی شادی از سقوط حکومت اسد است. پیشتر شورشیان سوریه در پیامی از تلویزیون دولتی سوریه از مردم خواسته بودند که با تیراندازی در میادین عمومی، باعث "ترس" غیرنظامیان نشوند. همچنین کاخهای ریاست جمهوری سوریه غارت شده و ترافیک سنگینی در دمشق گزارش شده است.
اخبار ضد و نقیض دربارهی ساقط شدن هواپیمای بشار اسد
ساعاتی پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، گمانهزنیها درباره سرنوشت او شدت گرفته است. دقایقی پیش «هاکان فیدان»، وزیر خارجه ترکیه در یک کنفرانس خبری در دوحه قطر و در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت بشار اسد گفت: «من نمیتوانم در این مورد اظهار نظر کنم، احتمالا او خارج از سوریه باشد». با این حال سیانان به نقل از یک خبرگزاری اروپای شرقی ادعا کرده که او شاید در دژ ساحلی خود در لاذقیه سوریه باشد.
در این میان، عضو کمیته سیاسی مخالفان سوریه به خبرگزاری روسی «تاس» گفت که بشار اسد از چندین کشور درخواست پناهندگی کرده، اما درخواست او رد شده است و ممکن است به آفریقا برود. به نوشته این خبرگزاری، وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که بشار اسد تصمیم به کنارهگیری از قدرت و ترک کشور گرفته و دستوراتی برای انتقال مسالمتآمیز قدرت صادر کرده است.
از طرف دیگر رویترز و برخی رسانههای عربی گزارش دادند که این احتمال وجود دارد که هواپیمای بشار اسد ساقط شده باشد. سایت بغداد الیوم به نقل از منابع روس خود خبر داده که در هنگام بلند شدن هواپیمای بشار اسد از فرودگاه بینالمللی دمشق، هواپیماهای اسرائیلی بر فراز پایتخت سوریه و مناطق دیگر این کشور در حال پرواز بودند و احتمالا هواپیمای او ساقط شده باشد. برخی منابع نیز احتمال دادهاند با توجه به سابقه رفتار روسیه با تعدادی از همپیمانان و افراد تحت فرمان خود، احتمال اینکه روسیه به جای اسرائیل اسد را حذف کرده باشد را نمیتوان نادیده گرفت.
این گمانهزنیها درباره بشار اسد در حالی مطرح میشود که از سرنوشت اسما اسد همسر و دو فرزندشان و همچنان ماهر اسد برادر بشار اسد هم اطلاعات دقیقی در دست نیست. برخی منابع میگویند اسما اسد و دو فرزندش در روزهای گذشته به روسیه گریختهاند و ماهر اسد هم در تلاش برای فرار از سوریه است.
زمان نقش آفرینی ترکیه و قطر در سوریه
با ساقط شدن رژیم بشار اسد، حکومت بر کشوری با ویژگیهای سوریه یکی از مهمترین چالشها برای هیات تحریر الشام به شمار میآید.
«ژروم دروون»، تحلیلگر ارشد گروههای تروریستی در درگیریهای مدرن در اندیشکده گروه بحران بینالمللی مستقر در بروکسل، در گفت و گو با سیانان میگوید: «ایجاد یک سیستم حکومتی جدید در سوریه برای شورشیانی که رژیم بشار اسد را سرنگون کردهاند، بسیار چالشبرانگیز خواهد بود. این برای کل ائتلاف گروههای شورشی بسیار چالشبرانگیز خواهد بود، زیرا این ائتلاف یک ائتلاف متنوع است و جریانها با خواستههای متفاوتی در آن حضور دارند».
او در ادامه میگوید: «برخی از گروهها از جمله هیات تحریر الشام و برخی از متحدانش ساختارمندتر، سازماندهیشدهتر هستند، در حالی که برخی دیگر گروههای قومی و محلی هستند. در چنین شرایطی کشورهایی مانند ترکیه و قطر به همراه برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین کشورهای اروپایی احتمالاً حداقل برای حفظ منافع خود به ثبات در این کشور کمک خواهند کرد».
مقصد احتمالی بشار اسد کجاست؟
راوید به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که «ما اسد را دیشب در حال خروج از دمشق ردیابی کردیم و معتقدیم قصد سفر به مسکو را داشت. او نیمهشب دمشق را ترک کرد و به پایگاه روسیه در سوریه رفت تا از آنجا به مقصد مسکو سفر کند. خبرنگار شبکه اسرائیلی کان و خبرنگار امور بینالملل پایگاه خبری آمریکایی آکسیوس باراک راوید در پیامی در ایکس (توییتر سابق) به نقل از یک مقام اسرائیلی گزارش داد که «بشار اسد حوالی نیمهشب دمشق را ترک کرد و در پروازی به پایگاه روسیه در سوریه رفت، با این قصد که از آنجا به مسکو برود».
تانکهای اسرائیلی در خاک سوریه!
در پی سقوط دمشق در بامداد امروز (یکشنبه)، رسانههای اسرائیلی از ورود تانکهای ارتش اشغالگر به بلندهای جولان خبر دادند. رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که تانکهای «ارتش اسرائیل» از دیوار مرزی در بلندیهای جولان عبور کردند. رادیو ارتش رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرد که این ارتش عملیات نظامی خود را در منطقه حائل در القنیطره سوریه در نزدیکی مرز آغاز کرد.
سوریه در دست مخالفان اسد: مجسمهها و تصاویر پدر و پسر پایین کشیده شد
با سقوط دولت بشار اسد تصاویر فراوانی از تخریب نمادهای دولت ۵۳ ساله خانواده اسد در سوریه در رسانههای منتشر میشود. تصاویری مانند تخریب مجسمه حافظ اسد در عرنوس یا ورود مخالفان به کاخ بشار اسد در دمشق.
هواپیمای بشار اسد از رادار خارج شد!
به گزارش شرق، در ساعت شش صبح یکشنبه هجدهم آذرماه شورشیان مسلح در دمشق اعلام کردند که بشار اسد از سوریه خارج شده است. این خبر در حالی اعلام شد که سوریهای مخالف اسد وارد دمشق شده بودند و هواپیمای رییس جمهور دمشق را به مقصدی نامعلوم ترک کرده بود. این هواپیما دقایقی بعد از رادار خارج شد یا رادار خود را خاموش کرد.
حکومت خاندان اسد بر سوریه نزدیک به ۵۳ سال طول کشید و حالا نخستوزیر اعلام کرده آماده همکاری با منتخب مردم سوریه است. جولانی رهبر تحریرالشام اعلام کرده: به تمامی نیروهای نظامی در شهر دمشق اکیداً ممنوع است که به نهادهای دولتی نزدیک شوند. این نهادها تحت نظارت نخستوزیر پیشین باقی خواهند ماند تا زمانی که بهصورت رسمی تحویل داده شوند.
همه در سوریه برای انتقال قدرت آماده هستند
رئیس ائتلاف ملی سوریه: روند انتقال قدرت در کشور با هماهنگی سازمان ملل متحد انجام میشود رئیس ائتلاف ملی سوریه، اصلیترین شاخه اپوزیسیون خارج نشین دولت بشار اسد گفت: روند انتقال قدرت در این کشور با هماهنگی سازمان ملل متحد انجام خواهد شد./ایرنا
شبکه خبر ایران خروج اسد از سوریه را اعلام کرد
دقایقی پیش شبکه خبر ایران در زیرنویسی اعلام کرد بشار اسد سوریه را به مقصدی نامعلوم ترک کرده است.
فرماندهی ارتش سوریه سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کرد
ایرنا نوشت: بیانیه فرماندهی ارتش سوریه بامداد یکشنبه و پس از تصرف دمشق توسط گروه های مسلح و نیز خبر خروج بشار اسد از سوریه انتشار یافت.
نخستوزیر سوریه: آماده انتقال قدرت هستم
خبرگزاری فارس نوشت: «محمد غازی الجلالی» نخستوزیر سوریه به خبرگزاری فرانسه گفت: «صبح یکشنبه در ساختمان نخستوزیری حاضر میشوم و آماده هرگونه اقدامی برای انتقال قدرت و تسلیم هستم. او گفت که آماده است با هر رهبری که مردم سوریه انتخاب کنند، همکاری کند.
بشار اسد دمشق را ترک کرد
منابع مختلفی از دقایقی پیش خبرهایی مبنی بر خروج بشار اسد از دمشق را مخابره کردهاند. در این خبرها آمده که با در آستانهی سقوط قرار گرفتن دمشق پایتخت سوریه اثری از رئیسجمهور این کشور نیست و به احتمال زیاد بشار اسد به طور کلی از سوریه خارج شده است. برخی منابع هم مدعی شدهاند که احتمالا بشار اسد به شهرهای علوینشین سوریه پناه برده است.
ایرنا، خبرگزاری دولتی ایران در کانال تلگرامیاش نوشت: رسانههای مختلف خارجی با انتشار گزارشهایی، از خروج بشار اسد از دمشق و نیز ورود گروههای مسلح به پایتخت این کشور مطرح کردند. شبکه المیادین نیز به نقل از رویترز گزارش داد که گروههای مسلح بدون وجود هیچ نشانهای از ارتش سوریه وارد دمشق شدند. گفته می شود بشار اسد از دمشق به مقصد نامعلومی که میتواند خارج سوریه باشد و یا داخل سوریه (شهرهای علوی نشین ساحل مدیترانه: لاذقیه و طرطوس) خارج شده است.
وضعیت غیر عادی زندگی در دمشق
در پی ورود نیروهای مخالف بشار اسد به دمشق وضعیت در این شهر غیر عادی توصیف شده است. برخی منابع خبری از قطع برق و ضعیف شدن اینترنت و تردد غیرعادی در کوچه و خیابانهای پایتخت خبر می دهند
سیانان: مراکز نظامی دمشق سقوط کرد
سیانان عربی خبر داده که مناطق حساس و مهم نظامی دمشق سقوط کرده و به دست مخالفان بشار اسد افتاده است و این را باید نقطهی مهم تسخیر این شهر دانست. همچنین سیانان خبر داده که بشار اسد هم در پایتخت سوریه حضور ندارد.