لبنانیها از سال ۲۰۱۹ تاکنون دولت ندارند؛
شکست دوباره در انتخاب رئیسجمهوری
پارلمان لبنان امروز برای سیزدهمین بار به منظور انتخاب رئیسجمهور در شرایط خلأ ریاستجمهوری که بیش از دو سال به طول انجامیده، تشکیل جلسه داد اما این بار هم در انتخاب رئیسجمهوری شکست خورد.
به گزارش شرق؛ تحلیلگران امیدوار بودند که این بار پارلمان ممکن است موفق شود، چرا که این بار شرایط لبنان کاملا متفاوت از گذشته است. حزبالله لبنان که غرب آن را مانعی بزرگ در تشکیل دولت جدید لینان و پایان بنبست سیاسی در این کشور میداند اکنون دچار مشکلاتی است و توان اثرگذاری این گروه در تحولات سیاسی و نظامی لبنان به حداقل رسیده است.
این جلسه چند هفته پس از توافق آتشبس شکنندهای برگزار شد که جنگ 14 ماهه بین اسرائیل و حزبالله را متوقف کرد و بازسازی را در اولویت سیاستمداران این کشور قرار داد. ارتش لبنان نقش کلیدی در حفظ آتشبس دارد، زیرا نیروهای آن مسئول اطمینان از خروج نیروها و تسلیحات حزبالله از جنوب لبنان هستند.
اصلیترین نامزدهای ریاستجمهوری شامل ژنرال ژوزف عون، فرمانده ارتش لبنان است که به عنوان نامزد مورد حمایت ایالات متحده و عربستان سعودی شناخته میشود. سلیمان فرنجیه، نامزدی که پیشتر مورد حمایت حزبالله بود، روز چهارشنبه اعلام کرد که از رقابت کنارهگیری کرده و از عون حمایت میکند.
با این حال پارلمان لبنان امروز (پنجشنبه) در انتخاب رئیسجمهور شکست خورد و هیچ نامزدی نتوانست دو سوم آرای نمایندگان را کسب کند.
در جلسه امروز هیچ یک از اسامی ارائه شده توسط نمایندگان نتوانست ۸۶ رای به دست آورد، این تعداد رای، برای هر نامزدی جهت ورود به کاخ بعبدا در مرحله اول مورد نیاز است.
در رایگیری امروز، «ژوزف عون» فرمانده ارتش ۷۱ رای و «شبلی الملاط» ۲ رای به دست آوردند. همچنین ۳۷ برگه سفید و ۴ آرای باطله به صندوق انداخته شد و ۱۴ نماینده نیز نام «حاکمیت قانون» را به صندوق انداختند.
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، جلسه انتخابات ریاست جمهوری را به مدت دو ساعت به تعویق انداخت.
جلسه امروز پارلمان لبنان به ریاست نبیه بری، رئیس پارلمان و با حضور کامل ۱۲۸ نماینده و سفرای کشورهای عربی و خارجی برگزار شد.
مهلت قانونی برای انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان از اول سپتامبر ۲۰۲۲ آغاز شد و تا ۳۱ اکتبر همین سال ادامه داشت، اما لبنان در نتیجه عدم وجود توافق سیاسی برای انتخاب رئیس جمهور قبل از پایان مهلت مقرر قانونی ، وارد مرحله خلاء ریاست جمهوری شد و این خلا تا به امروز ادامه یافت.
به موجب قانون، انتخاب رئیس جمهور با اکثریت دو سوم مجموع اعضای پارلمان متشکل از ۱۲۸ نماینده یعنی ۸۶ نماینده در دور نخست رایگیری و در دور دوم با اکثریت مطلق یعنی ۶۵ نماینده انجام خواهد شد.
●دلایل تاخیر در انتخاب رئیس جمهور
سیستم تقسیم قدرت فرقهای و پرتنش لبنان به دلیل دلایل سیاسی و رویهای، مستعد بنبست است. این کشور کوچک و بحرانزده مدیترانهای چندین دوره طولانی خلأ ریاستجمهوری را تجربه کرده است که طولانیترین آن تقریباً 2.5 سال بین می 2014 و اکتبر 2016 به طول انجامید. این خلأ زمانی به پایان رسید که میشل عون، رئیسجمهور پیشین، به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.حزب جریان ملی آزاد عون در آن زمان اصلیترین متحد مسیحی حزبالله بود، اگرچه این اتحاد دیگر فروپاشیده است.
پس از پایان دوره عون در اکتبر 2022، حزبالله از سلیمان فرنجیه، رهبر حزب حرکت مراده که نفوذ قوی در شمال لبنان دارد، حمایت کرد. فرنجیه همچنین ارتباط نزدیکی با بشار اسد، رئیسجمهور پیشین سوریه، داشت که اخیرا حکومتش فروپاشید.
در حالی که ژوزف عون — که هیچ نسبتی با رئیسجمهور پیشین ندارد — هرگز بهطور رسمی نامزدی خود را اعلام نکرد، او بهطور گستردهای به عنوان رقیب اصلی فرنجیه شناخته میشد. در عین حال، گروههای سیاسی مخالف حزبالله مجموعهای از نامزدها را مطرح کردند که با اقبال روبرو نشد.
آخرین رأیگیری ریاستجمهوری در پارلمان لبنان در ژوئن 2023 پس از آنکه بلوک تحت رهبری حزبالله پس از دور اول رأیگیری که فرنجیه در آن پشت سر نامزد مخالف، جهاد ازعور، قرار گرفت، از جلسه خارج شد، به بنبست رسید. این خروج باعث شکستن حد نصاب در مجلس 128 نفره لبنان شد.
مایکل یانگ، سردبیر ارشد مرکز کارنگی خاورمیانه در بیروت، به آسوشیتدپرس گفت انتظار برای انتخاب رئیس جمهور مدت زیادی طول کشیده است زیرا پارلمان، که نمایانگر واقعیت لبنان است، به شدت دچار شکاف و چنددستگی بود و در واقع به مفاد قانونی برای برگزاری جلسات انتخاباتی تا زمان انتخاب رئیسجمهور احترام گذاشته نشده است.»
یانگ گفت :«بحران سیاسی لبنان به دلیل اینکه نبیه بری، رئیس پارلمان از قوانین پارلمانی "بیشتر به عنوان ابزاری برای مسدود کردن تا ابزاری برای توافق" استفاده کرد، تشدید شد. او جلسات را هر زمان که "نمیخواست اکثریتی حول نامزدهایی که حمایت نمیکرد، شکل بگیرد" تعطیل میکرد.»
ایمد سلامه، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی لبنان در بیروت هم به این نکته اشاره کرد که "وابستگی لبنان به حمایتهای خارجی به این معنی است که توافقهای خارجی اغلب نتایج انتخابات ریاستجمهوری را تعیین میکنند."
در جریان بنبست کنونی، یک کمیته پنجنفره شامل ایالات متحده، فرانسه، مصر، عربستان سعودی و قطر مجموعهای از جلسات را به منظور مذاکره برای پایان دادن به خلأ ریاستجمهوری برگزار کردند.
در این میان ژوزف عون: ۶۰ ساله و فرمانده ارتش لبنان که بهطور گستردهای به عنوان پیشتاز نامزدهای ریاست جمهوری لبنان شناخته شد.
عون در مارس 2017 به سمت فرمانده ارتش لبنان منصوب شد و قرار بود در ژانویه 2024 بازنشسته شود، اما دورهاش بهدلیل درگیری اسرائیل و حزبالله دو بار تمدید شده است.
با وجود اینکه عون بهطور عمومی خود را نامزد نکرده و از حضور در رسانهها خودداری کرده است، اما بهعنوان نامزد مورد علاقه ایالات متحده شناخته میشد که حمایت مالی قابل توجهی از ارتش لبنان میکند.
قانون اساسی لبنان بهطور فنی مانع از آن میشود که یک فرمانده ارتش در حال خدمت، به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود. اگرچه این ممنوعیت در گذشته لغو شده است.
در شرایط عادی، یک نامزد ریاستجمهوری در لبنان میتواند در دور اول رأیگیری با اکثریت دو سوم آرای نمایندگان پارلمان انتخاب شود یا در دور دوم با اکثریتی ساده، پیروز شود، اما بهدلیل مسائل قانونی مربوط به انتخاب او، عون حتی در دور دوم نیز به اکثریت دو سوم نیاز داشت.
جهاد ازعور از سوی گروههای مخالف حزبالله حمایت میشود. او یک اقتصاددان برجسته است که از سال 2017 به عنوان مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی در صندوق بینالمللی پول فعالیت میکند. او به عنوان وزیر دارایی لبنان از سال 2005 تا 2008، برخی از اصلاحات را رهبری کرد که شامل مدرنیزه کردن سیستمهای مالیاتی و گمرکی بود.
الیاس البیسری، سرپرست فعلی سازمان عمومی امنیت لبنان است که مسئول کنترل مرزها بوده و بهطور سنتی به حزبالله نزدیک است. او کار خود را در زمینه امنیت ملی از سال 1986 با پیوستن به ارتش لبنان آغاز کرد. موقعیتهای اولیه او شامل موقعیتهای کلیدی در امنیت بندر بیروت و بخش اطلاعات ارتش بود. در سال 2005، البیسری به سازمان عمومی امنیت لبنان پیوست.