«داووس» و چالش اعتبار

پنجاه‌وچهارمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) با شعار «بازسازی اعتماد» و با هدف بحث درباره «اصول اساسی اعتمادسازی» از جمله شفافیت و مسئولیت‌پذیری از ۱۵ ژانویه در داووس سوئیس آغاز به کار کرد. به نظر می‌رسد سطح شرکت‌کنندگان در نشست داووس طی سال‌های اخیر پایین آمده است. نه تنها جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در نشست‌های اخیر غایب بوده بلکه به عنوان نمونه در سال ۲۰۲۳، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان تنها رهبر کشورهای گروه هفت بود که در این رویداد جهانی شرکت کرد. فهرست سیاست‌مداران مطرحی که در نشست امسال سخنرانی خواهند داشت به افرادی همچون اسحاق هرتزوگ رئیس‌جمهوری اسرائیل، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین محدود شده است. پیتر ویلتز، استاد بازنشسته دانشگاه لندن به یورونیوز می‌گوید: «رهبران علاقه خود را به مجامعی مانند مجمع جهانی اقتصاد از دست نمی‌دهند، اما برای تصمیم‌گیری در مورد شرکت سالانه در آن حتما بررسی می‌کنند که این حضور سودمند و مفید خواهد بود یا خیر». او افزود: «انتظار می‌رود که ایالات متحده هیئتی متشکل از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و جان کری، فرستاده ویژه ریاست‌جمهوری در امور تغییرات اقلیمی را به نشست امسال اعزام کند». به گفته کارشناسان، با وجود عدم ارائه راه‌حل‌های قطعی برای مشکلات، داووس همچنان می‌تواند فرصتی برای کاهش عوامل منجر به تشدید درگیری‌های جهانی تلقی شود. چنان‌که جک کوپلی، استادیار دانشگاه دورهام، معتقد است: «اساس فعالیت مجمع جهانی اقتصاد فراهم‌کردن زمینه‌ای برای ارتباط و گفت‌وگو بین برخی از مهم‌ترین تصمیم‌گیرندگان جهان است. ازاین‌رو با ترویج «حکمرانی چندذی‌نفعی» مشکلات جهان به بهترین وجه توسط ذی‌نفعان مختلفی که تحت تأثیر آنها هستند، حل می‌شود». یان آرت شولت، استاد دانشگاه لیدن هم بر این باور است که ارزش واقعی رویداد در تمرکز بر شبکه‌سازی و انباشت دانش نهفته است، البته که شاید استانداردهای مورد ادعای برگزارکنندگان همواره حاصل نشود. او افزود: «آنچه مفید بوده، تنوع افرادی است که در آن شرکت می‌کنند، از سیاست‌مداران برجسته ملی و مقامات سازمان ملل تا رهبران تجاری و کارکنان سازمان‌های غیردولتی بزرگ. با این اوصاف، برای برخی از رهبران جهانی، گفت‌وگوهای غیررسمی و انفرادی خارج از جلسات، مفید بوده است».

بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، اطلاعات نادرست بزرگ‌ترین تهدید برای جهان طی دو سال آینده خواهد بود. در رتبه دوم و سوم هم تغییرات شدید آب و هوایی و قطبی‌شدن جوامع از نظر سیاسی. این گزارش خاطرنشان کرده که یک عامل اصلی در رواج انتشار اطلاعات نادرست، هوش مصنوعی (AI) است که می‌تواند اطلاعات نادرست متقاعدکننده‌ای را به سرعت رعد و برق تولید کند. با وجود این، به جز اتحادیه اروپا هیچ‌گونه قانون‌گذاری در مورد آن انجام نشده است. تاکنون راه‌حل‌های جهانی برای این چالش کمیاب بوده است. اتحادیه اروپا یک توافق موقت برای تنظیم هوش مصنوعی دارد، اما مقررات جهانی وجود ندارد. همچنین، تضعیف اقتصاد جهانی، تورم و رکود بالقوه نگرانی‌های اصلی در سال ۲۰۲۴ خواهد بود. تهدیدها علیه تولید و تجارت جهانی در پی تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین و جنگ اسرائیل و حماس از دیگر مسائل مهم جهانی است که مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود به آن اشاره و ابراز امیدواری کرده که در نشست امسال رهبران جهانی برای حل آنها به اجماع برسند.