40 روز بعد از حادثه
از روزی که حادثه معدن طبس اتفاق افتاد، تا امروز که چهلمین روز حادثه معدن طبس است، اخبار زیادی درباره این موضوع منتشر شده است و همین چند روز پیش هم دوباره خبر آمد که یکی دیگر از مصدومان این حادثه درگذشته است. حادثه‌ای که گویا افکار عمومی به اندازه‌ای درباره این فاجعه حساس شده که مسئولان هنوز که هنوز است خود را موظف می‌دانند درباره بخش‌های مختلف موضوع اقداماتی انجام دهند.
زهره قلیچی: از روزی که حادثه معدن طبس اتفاق افتاد، تا امروز که چهلمین روز حادثه معدن طبس است، اخبار زیادی درباره این موضوع منتشر شده است و همین چند روز پیش هم دوباره خبر آمد که یکی دیگر از مصدومان این حادثه درگذشته است. حادثه‌ای که گویا افکار عمومی به اندازه‌ای درباره این فاجعه حساس شده که مسئولان هنوز که هنوز است خود را موظف می‌دانند درباره بخش‌های مختلف موضوع اقداماتی انجام دهند.
از جمله اینکه دیروز فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در پایان جلسه هیئت دولت درباره اقداماتی که تاکنون در این زمینه انجام شده، توضیحاتی داد. او گفت: با توجه به اینکه فردا چهلمین روز حادثه معدن طبس است و تعدادی از اعضای هیئت دولت برای بزرگداشت این عزیزان فردا به طبس می‌روند، اقداماتی را که تا الان انجام شده، به شما عرض می‌کنم. پس از اتفاق انفجار معدن بلافاصله چند وزیر به دستور رئیس‌جمهور در آنجا حضور پیدا کردند و وزیر کار، صمت و کشور در آنجا حضور پیدا کردند و وزیر بهداشت در پوشش درمان این عزیزان و یک قسمت‌هایی در راستای انتقال برخی از جان‌باختگان کمک‌هایی کردند. او افزود: با پیگیری‌های انجام‌شده، در ابتدا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان به صورت علی‌الحساب برای هزینه‌های اولیه به خانواده جان‌باختگان اهدا شد. بعد از آن نیز با پیگیری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبلغ ۱.۲ میلیارد تومان به خانواده‌ها پس از انحصار وراثت پرداخت خواهد شد. وزارت راه و شهرسازی یک واحد مسکونی برای همسر و فرزندان جان‌باختگان حادثه معدن طبس تأمین کرد. قیمت تمام‌شده این واحدها مطابق با ملاک محاسبه‌شده و تخفیف‌هایی نیز شامل حال این عزیزان شده است. از کل مبلغ، نصفی رایگان و نصف دیگر به صورت اقساط ۱۸ساله پس از سال سوم از خانواده‌ها دریافت می‌شود.
آنچه خانم سخنگو گفته است، بی‌هیچ تردیدی لازم و ضروری بوده اما آنچه به نظر می‌رسد جای خالی سخنان اوست، تصمیماتی است که باید برای امنیت بیشتر معادن کشور گرفته می‌شده تا در آینده از چنین وقایعی جلوگیری شود؛ زیرا تمام کارشناسان بر این گزاره تأکید دارند که امنیت محیط کار موضوعی حیاتی است که نیازمند توجه جدی از سوی همه اعضای یک سازمان است. رویکردی که باید از سوی تمام ارکان، از ارکان قانون‌گذاری تا اجرائی و حاضران در سازمان اتخاذ شود و شیوه‌های مناسب به کار گرفته شود تا با اجرای راهکارهای مؤثر، بتوانیم یک محیط کاری امن‌تر و سالم‌تر ایجاد کنیم که نه‌تنها به‌نفع کارکنان، بلکه به‌نفع کل سازمان باشد. حفظ امنیت در محیط کار وظیفه‌ای مشترک است که نیازمند همکاری و هم‌فکری همه ارکان در جامعه است.
این موضوع نزد همه موضوعی پذیرفتنی است که معدن‌کاری یکی از مشاغل پرخطر است که به دلیل شرایط خاص محیطی و فیزیکی، نیازمند توجه ویژه به مسائل ایمنی و امنیت کارگران است. حوادث و سوانح در معادن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و حتی مرگ کارگران شود؛ بنابراین ایجاد و رعایت اصول ایمنی در معادن از اهمیت بالایی برخوردار است. به گفته کارشناسان، اصلی‌ترین هدف از رعایت اصول ایمنی، حفظ جان و سلامت کارگران است و اگر این اصول رعایت نشود، حوادث حین کار به‌ویژه آنهایی که در معادن تجربه شده، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. حوادث و سوانح می‌تواند منجر به هزینه‌های بالای درمان، غیبت از کار و دعاوی حقوقی شود، اما با ایجاد محیطی امن، این هزینه‌ها به حداقل می‌رسد. این را باید دانست، کارگرانی که در یک محیط امن کار می‌کنند، معمولا با‌انگیزه‌تر و با تمرکز بیشتری کار می‌کنند که این امر به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. به عقیده کارشناسان، احساس امنیت باعث افزایش رضایت شغلی و روحیه مثبت میان کارگران می‌شود، اما برقراری این فضا در معادن قطعا سخت است.
چهار چالش در این حوزه از نظر کارشناسان عبارت است از: 1- شرایط محیطی سخت: شرایط جغرافیایی و آب‌و‌هوایی در معادن می‌تواند خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. 2- فقدان آگاهی کافی: برخی از کارگران ممکن است اطلاعات کافی درباره اصول ایمنی نداشته باشند و این موضوع می‌تواند منجر به بروز حوادث شود. 3- استفاده از تجهیزات نامناسب: عدم استفاده یا نگهداری مناسب از تجهیزات ایمنی می‌تواند خطرات جدی ایجاد کند.
4- فشار کاری: فشار ناشی از حجم کار بالا ممکن است باعث شود کارگران از رعایت اصول ایمنی صرف‌نظر کنند.
به هر روی، حوادت مستمر در معادن کشور بر این موضوع تأکید دارد که باید با برگزاری دوره‌های آموزشی منظم درباره اصول ایمنی و بهداشت حرفه‌ای برای همه کارگران به عنوان یک ضرورت نگاه کنیم. این آموزش‌ها باید شامل نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی، شناسایی خطرات و اقدامات اضطراری باشد. مضاف بر آن، باید اطمینان حاصل شود که همه کارگران از تجهیزات ایمنی مانند کلاه، دستکش، عینک ایمنی و سیستم‌های حمایتی مناسب استفاده می‌کنند. کارشناسان معتقدند انجام ارزیابی‌های منظم برای شناسایی خطرات موجود در محیط معدن و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش این خطرات بسیار ضروری است. علاوه‌بر‌آن باید دقت کرد ایجاد سیستمی که در آن کارگران بتوانند حوادث یا خطرات را بدون ترس از تنبیه گزارش دهند، به شناسایی مشکلات کمک می‌کند. فراهم‌کردن شرایط کاری مطلوب، مانند نور کافی، تهویه مناسب و فضای کافی برای حرکت، می‌تواند به بهبود ایمنی کمک کند. همچنین ایجاد برنامه‌های اضطراری برای مواقع بحرانی، شامل شناسایی مسیرهای خروج، نقاط تجمع و آموزش‌های لازم برای واکنش به حوادث بسیار ضروری است. از همه مهم‌تر ترویج فرهنگ ایمنی میان کارکنان است که در آن، همه اعضای تیم درباره اهمیت ایمنی آگاه باشند و آن را رعایت کنند. خلاصه اینکه ایمنی در معادن یک مسئله حیاتی است که نیازمند توجه جدی و همکاری همه اعضای تیم است. با اتخاذ رویکردهای مناسب و اجرای راهکارهای مؤثر، می‌توانیم یک محیط کاری امن‌تر برای کارگران فراهم کنیم که نه‌تنها به‌نفع آنها، بلکه به‌نفع کل صنعت معدن باشد. حفظ امنیت در معدن وظیفه‌ای مشترک است که نیازمند هم‌فکری و همکاری همه افراد است.
حادثه معدن طبس اتفاق افتاده و دیگر نمی‌توان زمان را به عقب بازگرداند و از آن جلوگیری کرد، اما معادن زیادی هستند که اگر بتوانیم توصیه‌های کارشناسانه را در آن رعایت کنیم، به طور قطع حوادث کمتری را شاهد خواهیم بود.
