پاسخ وزارت اقتصاد به گزارش «شرق»

وزارت اقتصاد اعلام کرد کاهش دسترسی نانوایان به آرد یارانه‌ای صرفا ناشی از عدم فروش نان به مردم و سوءاستفاده از آرد یارانه‌ای یا ثبت تراکنش‌های غیرواقعی و متقلبانه با انگیزه بهره‌مندی از یارانه بیشتر یا گران‌فروشی نان رقم می‌خورد و محدودیتی در عرضه نان برای رفع نیاز خانواده‌ها برای هیچ‌یک از نانوایان کشور وجود ندارد.

مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به گزارش مورخ 27/10/1402 روزنامه شرق با تیتر «نانوایان گرفتار یارانه» توضیحاتی برای روشنگری به شرح زیر منتشر کرد: بیش از ۲۰ ماه از استقرار کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌های کشور می‌گذرد و بیش از ۱۰ ماه است که نظام سهمیه ثابت آرد یارانه‌ای نانوایی‌ها که تبدیل به یک رانت ارزشمند برای خرید و فروش مجوزها و عرضه خارج از شبکه آرد یارانه‌ای شده بود کنار گذاشته شده و نظام اختصاص هوشمند آرد یارانه‌ای به نانوایان در سراسر کشور مستقر شده است. در واقع تراکنش‌های فروش نان نانوایان توسط یک سامانه هوش مصنوعی پردازش می‌شود، مبلغ تراکنش، الگوی ثبت تراکنش، زمان تراکنش و فواصل زمانی تراکنش‌ها، تعداد و تنوع خریداران، عرف رفتار فروش نان در یک منطقه و ده‌ها مؤلفه دیگر در این سامانه بر روی بیش از 3.5 (سه‌و‌نیم) میلیارد تراکنش ماهانه متعلق به ۸۰ هزار نانوایی در سراسر کشور پردازش می‌شود و میزان اختصاص عادلانه آرد نانوایان تعیین می‌شود.

الگوهای تحلیل در سراسر کشور همسان بوده و اکثریت نانوایان به واسطه عملکرد متعهدانه خود موفق شده‌اند به تدریج، آرد یارانه‌ای بیشتری خرید نموده و حجم فروش نان به مردم را افزایش دهند. در این میان بازی دلالان آرد و مجوزسوارانی که لباس نانوا را پوشیده بودند با مخاطره مواجه شده است و راهی جز تغییر رفتار یا رهاکردن این کسب‌و‌کار پیش‌روی خود نمی‌بینند.

در این طرح، حکمرانی مبتنی بر داده کمک کرد تا بدون آزادسازی قیمت نان یارانه‌ای (تشدید فقر و کاهش قدرت خرید مردم) و بدون سهمیه‌بندی نان یارانه‌ای، مجموعا در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، جلوی خروج حداقل 1.5 (یک‌و‌نیم) میلیون تن آرد یارانه‌ای از چرخه تولید نان گرفته شود. در واقع معادل مصرف نان سالانه حداقل ۲۰ میلیون نفر، از ورود منابع مردم به جیب دلالان و مافیای آرد و نان جلوگیری شد. در این طرح، سلیقه، خستگی و اشتباه انسانی جایگاهی ندارد و قاعده‌ها به واسطه موتور هوش مصنوعی سامانه به صورت همسان بر روی کل نانوایان کشور پیاده می‌شود. زمانی که اکثریت نانوایان به موجب اجرای طرح هوشمندسازی و به واسطه رفتار متعهدانه و قانونی خود موفق شده‌اند در مقایسه با قبل از اجرای طرح، آرد یارانه‌ای بیشتری دریافت کنند، خلأ درآمدی خود را از راه قانونی ترمیم و نقش بیشتری در تأمین و عرضه نان در کشور پیدا کنند، پس رسم درستکاری در این زیرساخت راه خود را یافته است. این افراد، مسئولیت خود را می‌شناسند و عادلانه تشویق می‌شوند. در مقابل، سامانه از اختصاص آرد یارانه‌ای به تراکنش‌های غیرواقعی و ساختگی جلوگیری می‌کند که قطعا تکدر خاطر افراد خاطی را در پی دارد.

در واقع طرح هوشمندسازی، یک الگوی فناورانه در عدالت توزیعی محسوب می‌شود. در این طرح هیچ‌گونه محدودیتی برای عرضه نان به عموم مردم وجود نداشته و ندارد و روزانه حدود ۱۲ میلیون تراکنش فروش نان به عموم مردم در کشور ثبت می‌شود. روش فروش نان برای مصارف تجاری (رستوران‌‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و...) نیز برای نانوایان روشن است و این مشتریان خاص بعد از ثبت‌نام و تأیید در سامانه، از منوی مربوطه بر روی کارتخوان هوشمند، خرید خود را انجام می‌دهند و هیچ‌گونه محدودیتی برای آنها نیز وجود ندارد. نیازهای آموزشی یا حل مشکلات احتمالی نانوایان هم از مسیر تلفن گویا ۰۲۱۲۳۷۶۲۳۷۶ مرتفع می‌شود. کارنامه عملکرد نانوایان، حاوی اعلام رفتارهای درست و هشدار درباره رفتارهای نادرست نیز در کارنامه اختصاصی نانوایان به صورت برخط برای نانوا نمایش داده می‌شود.

نکته مهم اینکه اختیارات کامل برای رفع و رجوع استثنائات غیر قابل تشخیص توسط سامانه، به کلیه کارگروه‌های آرد و نان استان‌ها داده شده است. لذا کاهش دسترسی نانوایان به آرد یارانه‌ای صرفا ناشی از عدم فروش نان به مردم و سوءاستفاده از آرد یارانه‌ای یا ثبت تراکنش‌های غیرواقعی و متقلبانه با انگیزه بهره‌مندی از یارانه بیشتر یا گران‌فروشی نان رقم می‌خورد و محدودیتی در عرضه نان برای رفع نیاز خانواده‌ها برای هیچ‌یک از نانوایان کشور وجود ندارد. تاکنون بارها و بارها در جمع افرادی که خود را نماینده قشر شریف نانوایان معرفی کرده‌اند، خواسته‌ایم تراکنشی که فروش عادی و متعارف نان به مردم داشته اما کارتخوان از انجام تراکنش جلوگیری کرده یا اینکه در ماه آینده، کاهش آرد نانوایی را در پی داشته، با شماره ملی نانوا اعلام کنند تا بررسی کنیم اما متأسفانه عموما از این امر امتناع شده و هیچ مصداقی که مؤید ادعای مذکور باشد مشاهده نشده است.