حسرتی که قطعا ۵۱‌ساله می‌شود

عبدالله دارابی: اشک‌هایی که پس از بازی می‌ریزیم، نتیجه عرق‌هایی است که در میدان نریخته‌ایم و حسرتی که پس از بازی می‌خوریم، انعکاس وظیفه‌ای است که به‌درستی انجام نداده‌ایم؛ شاید این لُب علت شکست ما در برابر قطری باشد که قبل از این جام با چهار گل مغلوبش کردیم و چکیده دلیل پیروزی تیم ملی قطر نیز حاصل بابرنامگی، تلاش هدفمند و انسجام تیمی‌شان بود. وقتی دقیقه چهار بازی، سردار آزمون دروازه قطر را گشود و متعاقب آن دو فرصت خوب را طارمی و قدوس از دست دادند، امید به کسب یک پیروزی قاطع و صعود به فینال در دل‌ها افزون شد ولی روند و نتیجه بازی، حکم به قطعی‌شدن حسرت ۵۱‌ساله ما در جام ملت‌های آسیا داد. تیم ملی قطر خیلی زود از شوک دریافت گل زودهنگام خارج شد و با گل دقیقه ۱۷ عبدالسلام، بازی خود را به تیم ما تحمیل کرد و از تیم ایران هم فرصت بازی‌سازی و استفاده مجدد از منفذهای دفاعی‌اش را گرفت. پس از این گل، نظم تیمی ما مختل شد و اشتباهات مکرر و به‌هم‌ریختگی تاکتیکی و تیمی ما نیز مزید بر احاطه میزبان بر بازی شد. دقیقه ۳۲ روی پاس اشتباه ابراهیمی و فرار اکرم عفیف، می‌رفت که دروازه ایران باز شود ولی بخت با ما یار بود که پس از دفع بیرانوند، ضربه دوم عفیف از بالای دروازه به بیرون رفت ولی عنابی‌پوشان دقیقه ۴۴ مزد بازی کم‌نقص و جسورانه خود را گرفتند و اکرم عفیف در‌حالی‌که چهار بازیکن باتجربه ما او را اسکورت کرده بودند، با شوتی دیدنی بیرانوند را برای دومین بار تسلیم کرد و تیمش را پیروز به رختکن فرستاد. با گل جهانبخش در دقیقه ۵۰ امیدوار شدیم که مانند نیمه دوم با ژاپن، خود را به حریف دیکته می‌کنیم و سر از فینال درآوریم ولی با کپی‌برداری غلط از آن بازی، به توپ‌های بلند روی آوردیم و باب ‌میل نقطه‌قوت خط دفاعی بلندقامت قطر بازی کردیم و خیالشان را از بازی زمینی و استفاده از عمق و حفره‌های دفاعی‌شان -‌نقطه‌ضعف دفاع قطر- آسوده کردیم و به دست خود، توانایی بازیکنی مانند محبی را که در نیمه دوم به زمین آورده بودیم، بایکوت کردیم. ایران هرچه توپ به روی دروازه برشام ریخت، راهی به دروازه‌اش نیافت ولی قطر هرگاه عزم دروازه ما کرد، خطری جدی به وجود آورد؛ چه با بازی زمینی و چه روی ارسال‌هایشان. شاگردان لوپس چنان منسجم بودند که حتی اکثر توپ‌های دوم پشت هر دو محوطه جریمه را با جای‌گیری درست، صاحب می‌شدند و در دقیقه ۸۱ روی یکی از همین توپ‌ها، معز علی را در حفره دفاعی تیم ما صاحب فرصتی عالی کردند تا او در پشت شش‌قدم با طمأنینه، توپ را کنترل و دروازه بیرانوند را برای بار سوم باز کند؛ این گل در‌ حالی به ثمر رسید که ما با حملات پردامنه و ارسال‌های متعدد اما بی‌ثمر روی دروازه قطر خیمه زده بودیم اما آنها روی حمله‌ای با برنامه به هدف خویش رسیدند. پس از این گل و در‌حالی‌که توقع می‌رفت با حضور بازیکنانی مانند قایدی و قلی‌‌زاده و حتی ترابی و استفاده از تکنیک و سرعت آنها و نیز محبی، دفاع فشرده و متراکم قطری‌ها را از هم باز کنیم و به گل تساوی برسیم، مغانلو و اسدی که تجربه و روحیه لازم برای حضور در لحظات سرنوشت‌ساز چنین بازی سخت و حساسی را نداشتند، وارد زمین شدند و با اصرار به ارسال‌های بی‌فایده از هر نقطه زمین، این فرصت را از خود گرفتیم و به حریف نیز مجال دادیم که با وجود برتری‌اش، با استفاده از توپ‌های برگشتی، چندین بار دروازه تیم ما را به‌شدت تهدید کند. در دقایق پایانی و روی معدود دفعاتی که موفق به بازکردن دفاع حریف شدیم، تیرک دروازه مانع از گل‌شدن ضربه زمینی جهانبخش شد و متعاقب آن نیز یک دفع هوشیارانه از مشعل برشام، آخرین امیدهای ما را نقش بر آب کرد تا جام به تلخی برای ما تمام شود و باز فقط تماشاگر فینال باشیم. درباره عملکرد ایران در این دوره از بازی‌ها، دو نکته را می‌توان یادآوری کرد: ۱- ضعف خط دفاعی که برای آن تدبیری درست اندیشیده نشد تا عاقبت در بزنگاهی مهم، ما را به سختی تنبیه کند. ۲- توالی یک بازی خوب و یک بازی بد تیم ملی ایران در این جام که در نیمه نهایی توأم با روز بد و جبران‌ناپذیری بود. مطلبی نیز که نباید به‌سادگی از کنارش گذشت، عملکرد مهدی طارمی است که ضعیف‌ترین بازیکن ایران در این بازی بود و عجیب‌تر اینکه چرا سرمربی تیم ملی، اصرار به حضور طولانی‌مدت او در میدان داشت؟ تعویض زودهنگام‌تر او با عنصری باانگیزه‌تر، چه‌بسا گره از کار ما باز می‌کرد. یادمان نرفته در فینال جام جهانی ۲۰۲۲ دشان -‌سرمربی فرانسه- دو ستاره تیمش را که تا قبل از فینال عملکرد درخشان و مؤثری داشتند، به خاطر بازی ضعیفشان در دقیقه ۴۰ از زمین بیرون کشید و همان باعث بهبود روند تیمی فرانسه و جبران دو گل خورده‌شان شد؛ حال چرا قلعه‌نویی باتجربه، اصرار به حفظ ستاره نامی اما ضعیف و کم‌اثر تیم ملی در این بازی مهم داشت، بسیار جای تعجب است.

باری، جام ملت‌هایی دیگر برای تیم ملی ایران با حسرت و تلخی به پایان رسید؛ چون مزد از آن کسانی است که به‌خوبی کار کنند، به‌درستی وظیفه خویش را انجام دهند و هزاران دلیل دیگر که گفتنش تکرار مکرراتی خسته‌کننده و بی‌حاصل است.