وزیر خوب برای آموزش و پرورش
موفقیت دکتر پزشکیان موجی از امید برای اصلاحات و بهبود امور در کشور را فراهم کرد و همگان در تلاش هستند با یاریرساندن به او برای انتخاب وزرایی قوی، دولت توانمندی را مستقر کند.
رحیم عبادی-عضو هیئتعلمی دانشگاه فرهنگیان: موفقیت دکتر پزشکیان موجی از امید برای اصلاحات و بهبود امور در کشور را فراهم کرد و همگان در تلاش هستند با یاریرساندن به او برای انتخاب وزرایی قوی، دولت توانمندی را مستقر کند. ویژگیهای یک وزیر خوب برای آموزش و پرورش هم از جمله دغدغههای مهم است و امید است مورد توجه جناب آقای دکتر پزشکیان، رئیسجمهور منتخب و کمیتههای تخصصی انتخاب وزرا قرار گیرد: بخش اول، ویژگیهای فردی است: وزیر خوب برای آموزش و پرورش باید از تحصیلات مرتبط با حوزه آموزش و پرورش برخوردار بوده و عضو خانواده آموزش و پرورش (استخدام) و دارای مشروعیت سازمانی، خوشنامی و مقبولیت در میان خانواده بزرگ فرهنگیان باشد. پاکدستی، صداقت و سلامت اداری و مالی، داشتن روحیه انتقادپذیری، مشارکتجویی و پاسخگویی، شجاعت در بیان نظرات، قدرت بیان و پشتکار در انجام مسئولیتها و داشتن وجهه و اعتبار ملی میتواند بخش مهمی از ویژگیهای دیگر یک وزیر خوب برای آموزش و پرورش باشد. اما آنچه مهمتر است، بخش دوم و ویژگیهای اختصاصی است که توجه به آن بسیار حائز اهمیت است؛ ازجمله:
1- سابقه مدیریت موفق و درخشان در مدیریت آموزش و پرورش: آموزش و پرورش محل تجربهآموزی و انجام آزمون و خطا نیست، همچنان که سازمانی برای تکرار مدیریتهای همیشه مدیر، بالاخص مدیران ناموفق نباید باشد. باید کسانی برای وزارت آموزش و پرورش برگزیده شوند که دارای موفقیتهای درخشان در دوره مدیریت خود در سطوح مختلف آموزش و پرورش بوده باشند.
2- آشنایی و شناخت مسائل آموزش و پرورش: آموزش و پرورش با مسائل و حتی بحرانهای اساسی همچون عدالت آموزشی، کیفیت یادگیری و... مواجه است. فرد منتخب و برگزیده باید شناخت و تحلیل درستی از مسائل اساسی آموزش و پرورش داشته باشد تا در فرصت محدود مدیریت چهارساله، قادر به برنامهریزی و مدیریت برای حل آنها باشد. افراد کماطلاع و ناتوان از درک مسائل بنیادی آموزش و پرورش، خود موجب بحرانهای جدیدی برای آموزش و پرورش خواهند بود؛ کمااینکه در دولت سیزدهم اینگونه بوده است.
3- نگاه راهبردی و بلندمدت به مسائل آموزش و پرورش: آموزش و پرورش گرچه سازمان و نهادی است مشابه سایر دستگاههای اجرائی کشور، اما آن که بهعنوان وزیر انتخاب میشود، باید بداند مسائل آموزش و پرورش، امور بنیادی است که اهتمام به آنها باید با دید بلندمدت و راهبردی انجام شود تا ضمن پاسخ به نیازهای مهم جاری، ظرفیتهای ملی و زیرساختی برای حل آنها فراهم شود. ازجمله ایرادهای اساسی به مدیریتهای گذشته در آموزش و پرورش، تمرکز بر امور جاری و اجرائی و پرهیز از نگاه کلان و راهبردی به مسائل آموزش و پرورش بوده است.
4- داشتن برنامه برای تحقق وعدههای رئیسجمهور و تکالیف قانونی: وزیر خوب برای آموزش و پرورش کسی است که از یک سو برای تحقق وعدههای رئیسجمهور جناب آقای دکتر پزشکیان برنامه ارائه کرده و راههای تحقق آن را بیان کند و از سوی دیگر برای حل مسائل اساسی آموزش و پرورش با استفاده از ظرفیتهای قانونی همچون قانون برنامه هفتم، برنامهای روشن و همراه با ضمانتهای اجرائی پیشبینی و اعلام کند.
5- توانمندی حل مسائل کلیدی آموزش و پرورش: افراد داوطلب برای وزارت آموزش و پرورش باید بدانند آیا توان و قدرت حل مسائل کلیدی آموزش و پرورش را دارند؟ مشکلات و مسائل آموزش و پرورش همچون بسیاری از مسائل کشور از حد مسئله فراتر رفته و به مرحله نگرانکننده رسیده است. مشکلات معیشتی معلمان، مصائب نیروی انسانی در آموزش و پرورش، کیفیت تحصیل و یادگیری دانشآموزان، تعطیلی امر تربیت و مناسکیشدن امور تربیتی دانشآموزان و... ازجمله این بحرانهاست.
6- استقلال آموزش و پرورش: در دهههای اخیر، آموزش و پرورش بهعنوان یک نهاد تخصصی و حرفهای جایگاه خود را از دست داده و نهادهایی از بیرون برای آموزش و پرورش تصمیمساز شدهاند و به همین دلیل تاکنون وزارت آموزش و پرورش موفق نشده سازمان نظام صنفی و حرفهای معلمان را تشکیل دهد و فعال کند. استقلال جوهر نظام تعلیم و تربیت است؛ هرگونه کوتاهی، خسارتی بزرگ در امر مهم آموزش و پرورش دانشآموزان را به دنبال خواهد داشت.
7- رویکرد اصلاحطلبانه در قبال مسائل آموزش و پرورش: اهتمام به مسائل آموزش و پرورش باید با رویکرد اصلاحطلبانه و مبتنی بر اصول اصلاحطلبی همچون پاسداشت کرامت انسانی، حفظ حقوق بنیادین کودکان، آموزش و پرورش بهمثابه رکن توسعه پایدار، بالندگی شهروند آزاد و دارای حق و مسئولیت، همبستگی ملی و تنوع فرهنگی، نگاه معطوف به آینده، یادگیری مادامالعمر و آموزش و پرورش برای زندگی بهتر باشد. وزیر مطلوب آموزش و پرورش باید خود را برای ساختن آموزش و پرورش آینده آماده کند و این امر با محافظهکاری و تداوم وضع موجود سازگار نیست، همچنان که با شیوههای سنتی و سپردن مدارس به هیئت امنای مدارس هم ناسازگار است. رویکرد مناسب و علمی که دارای پشتوانه بینالمللی و موفق است، اصلاحات همهجانبه در رویکردها، ساختارها، برنامهها و رفتارها در درون نظام آموزش و پرورش است و فراموش نکنیم جناب آقای دکتر پزشکیان با وعده اصلاحات در کشور برای بهبود و اعتلای ایران موفق به اعتماد مردم شدهاند. او را برای سربلندی ایران همراهی کنیم انشاءالله.
