پاریس؛ یک فرصت تاریخی

محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بین‌الملل: بازی‌های المپیک 2024 در پاریس که در فاصله زمانی پنجم تا بیست‌ویکم مرداد 1403 برگزار می‌شود، یکی از امنیتی‌‎ترین مسابقات المپیک بوده و تأمین امنیت این بازی‌ها به‌‎عنوان یک «چالش بزرگ» برای مقامات فرانسه است. مرخصی نیروهای امنیتی در این دوره کاهش یافته یا محدود شده تا تمام توان سازمانی نهادهای ذی‌ربط در خدمت این رویداد مهم در فرانسه باشد. برای اجرای بهتر این اهداف، از نیروهای خارجی نیز استفاده می‌شود. در طول برگزاری بازی‌های المپیک پاریس، هر روز بین 35 تا 45 هزار پلیس و 18 هزار نیروی نظامی، تأمین امنیت المپیک را بر عهده دارند.

نظارت‌‎های امنیتی در فرانسه عملا از آوریل 2024 به اجرا درآمده‎‌اند. این نظارت‎‌ها با توجه به «فهرست‎‌های امنیتی» که حداقل نام پنج‌هزارو 200 نفر در آن ثبت شده و همچنین کنترل‌‎های انجام‌شده در منازل بیش از 600 نفر از افرادی که می‌توانند عامل ایجاد تهدید بالقوه باشند، ادامه دارند. برای این منظور مناطقی تحت عنوان «مناطق حساس» تعیین شده‎‌اند.

رسانه‎‌های فرانسه مدعی هستند ورزشکاران اسرائیل، آمریکا و ایران پرمحافظت‌شده‎‌ترین تیم‌های حاضر در بازی‌های المپیک 2024 پاریس هستند. اسرائیل با 88 ورزشکار در بازی‌های المپیک پاریس حضور دارد، ولی تدابیر ویژه‌‎ای برای این بازیکنان از سوی وزارت کشور فرانسه با همکاری خود اسرائیل‌ در نظر گرفته شده است. ورزشکاران اسرائیلی در 16 رشته با رقبای خود مسابقه خواهند داد که 15 رشته آن از حساسیت بالایی برخوردار است. مراقبت‎‌های اعمال‌شده روی این ورزشکاران و همچنین داورهای اسرائیلی به‌‎صورت 24‌ساعته است. اظهار‌نظرهای برخی از نمایندگان مجلس ملی و همچنین ادامه تجمعات انتقادی در پاریس و دیگر شهرهای فرانسه در چند ماه گذشته و فراخوان‌های بایکوت اسرائیل بر حساسیت‎‌های برگزارکنندگان المپیک برای جلوگیری از حوادث احتمالی، در تصمیم مقامات فرانسوی بسیار مؤثر بوده است. طرفداران فلسطین با تجمع در برابر ساختمان کمیته بین‌‎المللی المپیک، صحنه‌هایی از کشتار فلسطینی‌ها توسط نظامیان اسرائیلی را به ‎نمایش عمومی ‌گذاشتند. منابع دیپلماتیک اطمینان می‌‎دهند‌ ورزشکاران اسرائیلی ‌مانند بقیه ورزشکاران در دهکده المپیک حضور خواهند داشت.

بازی‌های المپیک که پرمخاطب‌ترین رویداد ورزشی جهان است، هیچ‌‎گاه از تأثیرات جغرافیای سیاسی کنار نمانده است. المپیک ۲٠۲۴ پاریس نیز نمی‌تواند در برابر جنگ اوکراین، حکومت طالبان در افغانستان یا جنگ اسرائیل و حماس بی‌تفاوت باشد. به‌‌جز جنگ اوکراین، جنگ اسرائیل و حماس یکی از مسائل بسیار حساس کنونی است.

به ‎گفته «میکی زوهار»، وزیر فرهنگ و ورزش در اسرائیل، هماهنگی‌های گسترده‌‎ای بین کمیته ملی المپیک اسرائیل، فرانسه، کمیته بین‎‌المللی المپیک، پلیس فرانسه، شهرداری پاریس، کمیته فرانسوی برگزاری و واحد عملیاتی 730 از «شین‌بت» (آژانس امنیت اسرائیل) انجام شده و ادامه دارد. به ‎گفته روزنامه اسرائیلی Ynet و به‎ نقل از وزیر فرهنگ اسرائیل، بودجه اختصاص‌یافته برای تأمین امنیت ورزشکاران اسرائیلی در بازی‌های پاریس یک‌میلیون‌و 700 هزار یورو خواهد بود. برای ورزشکاران اسرائیلی مقررات سخت‌گیرانه‌‎ای تدوین شده و آن‎ها حق خروج از دهکده المپیک و تردد در پاریس از طریق مترو یا دیگر وسایل نقلیه عمومی را ندارند. 88 ورزشکار اسرائیلی در بازی‌های پاریس حضور دارند و تحت حفاظت شبانه‌روزی سرویس‌‎های امنیتی فرانسه‌ و نیروهای «شین‌بت» هستند. در فضای عمومی جاری که صداهای حمایتی از فلسطین قوی است و سعی دارد این حمایت را در زمان برگزاری بازی‌های المپیک به ‎نمایش بگذارد، امانوئل مکرون، رویه‎‌ای برخلاف فراخوان‌های جاری در فرانسه، فلسطین و حتی آنهایی که از ایران آمده‌‎اند، اتخاذ کرده است. او در‌این‌باره گفت: «من همواره این را گفته‎‌ام که این کمیته بین‎‌المللی المپیک است که تصمیم خواهد گرفت و ما با این بازی‌ها برخورد سیاسی نداریم. ما با قاطعانه‎‌ترین شکل همه آنهایی را که به هر شکلی برای ورزشکاران ریسک به وجود بیاورند، محکوم خواهیم کرد».

به ‎دنبال حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه و به‌ شهادت ‌رسیدن بیش از 39 هزار نفر، «جبرئیل رجوب»، رئیس کمیته المپیک فلسطین، در نامه‌ای به توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، خواستار حذف اسرائیل از بازی‌های المپیک پاریس شد. در نامه کمیته المپیک فلسطین تأکید شده که ورزشکاران فلسطینی، به‌ویژه آنهایی که در غزه هستند، از عبور و مرور امن محروم هستند و به ‎دلیل درگیری‌های مداوم آسیب زیادی دیده‌اند. تقریبا 300 ورزشکار فلسطینی به شهادت رسیده‌اند و تخریب اماکن ورزشی وضعیت اسفناکی را برای ورزشکاران ایجاد کرده است.

رئیس کمیته المپیک فلسطین امیدوار است ‌المپیک پاریس فرصتی برای جلب توجه عمومی به جنگ غزه و اشغال کرانه باختری توسط اسرائیل باشد. از دیدگاه او «پاریس، یک فرصت تاریخی است تا از آنجا به دنیا اعلام کنیم‌ ‌دیگر بس است‌».

با وجود اینکه تلاش بر این است که ورزش و سیاست با هم مخلوط نشوند، ولی در هر تجمعی، به‌‎خصوص در دوران جنگ، صداهای صلح‌طلبی شنیده می‌‎شود. اخیرا دیوار آتش‎‌بس در دهکده المپیک افتتاح شد و ورزشکاران دهکده المپیک پاریس گرد ‌هم آمدند تا نام خود را‌ روی این دیوار بنویسند و با این کار، خواستار صلح جهانی شوند.

در عرصه داخلی فرانسه نیز تدابیر شدید امنیتی پیش‌‎بینی شده است. وزارت کشور فرانسه گزارش داد ‌تعداد خشونت‌ها و توهین‌ها به نیروهای امنیتی در اطراف سایت‌های المپیک در منطقه ایل دو فرانس در یک هفته اخیر به ‎میزان ۲۰ درصد افزایش یافته است.