در شرایطی که نظرسنجیها از شکست لیبرالها در انتخابات پیشرو خبر میدهند، اتفاق افتاد
استعفای نخستوزیر کانادا
نخستوزیر کانادا خبر کنارهگیری از سمت خود اعلام کرد. رویترز به نقل از رسانههای کانادایی اعلام کرده بود ترودو ممکن است حداکثر تا روز چهارشنبه اعلام کند که پس از ۹ سال حضور در قدرت، از رهبری حزب لیبرال کنارهگیری میکند.
نخستوزیر کانادا خبر کنارهگیری از سمت خود اعلام کرد. رویترز به نقل از رسانههای کانادایی اعلام کرده بود ترودو ممکن است حداکثر تا روز چهارشنبه اعلام کند که پس از ۹ سال حضور در قدرت، از رهبری حزب لیبرال کنارهگیری میکند.
این منبع که نخواست نامش فاش شود، زیرا مجاز به صحبت عمومی نبود، به روزنامه گلوب اند میل گفت کنارهگیری ترودو در زمانی رخ میدهد که حزب لیبرال فاقد رهبری دائمی است. این درحالی است که نظرسنجیها نشان میدهد لیبرالها در انتخابات پیشرو که باید تا اواخر اکتبر برگزار شود، بهشدت به حزب محافظهکار خواهند باخت.
روزنامه گلوب اند میل گزارش داد هنوز زمان دقیق اعلام تصمیم ترودو مشخص نیست، اما احتمال دارد این اقدام پیش از نشست اضطراری قانونگذاران لیبرال در روز چهارشنبه انجام شود که کنارهگیری ترودو نیز روز گذشته بر این خبر صحه گذاشت.
از سوی دیگر، تعداد فزایندهای از نمایندگان لیبرال پارلمان، که از نتایج ناامیدکننده نظرسنجیها نگران شدهاند، به صورت عمومی از ترودو خواسته بودند کنارهگیری کند. گلوب اند میل همچنین افزوده بود هنوز مشخص نیست آیا ترودو بلافاصله کنارهگیری خواهد کرد یا به عنوان نخستوزیر باقی میماند تا یک رهبر جدید برای حزب لیبرال انتخاب شود.
نتایج یک نظرسنجی جدید نشان میدهد که حدود ۴۷ درصد از کاناداییها به دلیل زمان انتظار طولانی، ترجیح میدهند بهجای مراجعه به پزشک یا بیمارستان، در خانه بمانند. ترودو از زمان استعفای کریستیا فریلند، وزیر دارایی، تحت فشار فزایندهای برای کنارهگیری قرار گرفته بود.
اکنون با کنارهگیری ترودو، حزب لیبرال در شرایطی بدون رهبر خواهد بود که نظرسنجیها نشان میدهد لیبرالها در انتخابات پیشرو، که باید تا اواخر اکتبر برگزار شود، از حزب محافظهکار شکست سختی خواهند خورد.
سناریوهای پیشرو
با استعفای ترودو، حزب لیبرال یک رهبر موقت را برای جایگزینی نخستوزیر منصوب خواهد کرد تا وقتی حزب مجمعی ویژه برای انتخاب رهبر جدید برگزار کند. چالش حزب این است که برنامهریزی این نوع مجمعها معمولا ماهها طول میکشد و اگر انتخابات پیش از آن برگزار شود، لیبرالها تحت رهبری نخستوزیری خواهند بود که اعضای حزب انتخاب نکردهاند. چنین اتفاقی تاکنون در کانادا رخ نداده است.
لیبرالها میتوانند تلاش کنند مجمعی کوتاهتر از معمول برگزار کنند، اما این اقدام ممکن است اعتراضهایی از جانب نامزدهایی برانگیزد که احساس میکنند این شرایط بهضرر آنهاست. هیچ راهی وجود ندارد که کریستیا فریلند بتواند بهسرعت به عنوان نخستوزیر دائمی منصوب شود؛ زیرا طبق عرف، رهبر موقت نمیتواند برای رهبری حزب نامزد شود.
رهبر حزب لیبرال از طریق مجمع ویژه اعضا انتخاب میشود و اگر ترودو بخواهد در سمتش باقی بماند، حزب هیچ سازوکار رسمیای برای برکناریاش ندارد.
دولتهای کانادا باید نشان دهند که از اعتماد مجلس عوام برخوردارند. رأیگیری در مورد بودجه و سایر هزینهها به عنوان اقدامهای اعتمادسنجی در نظر گرفته میشود و اگر دولتی یکی از این آرا را از دست بدهد، سقوط میکند. تقریبا در همه موارد، کارزار انتخاباتی بلافاصله آغاز میشود.
مجلس عوام در ماه دسامبر تعطیل شد و تا ۲۷ ژانویه بازنمیگردد. دولت میتواند از رویه معمول برای اجتناب از سقوط بر سر لایحه بودجه استفاده کند، اما باید در هر دوره جلسه چند روز را به احزاب مخالف اختصاص دهد؛ زمانی که آنها میتوانند در هر موضوع، از جمله عدم اعتماد، لوایحی ارائه دهند. به گزارش ایندیپندنت، با فرض اینکه دولت روزهای مخالفان را به پایان دوره جلسه موکول کند، محتملترین زمان سقوط ترودو در ۱۰ روز پایانی ماه مارس تخمین زده میشد. این موضوع باعث برگزاری انتخابات در ماه مِی میشود.
قدرت نهایی قانون اساسی در کانادا در دست مری سایمون، فرماندار کل و نماینده شخصی شاه چارلز، رئیس کشور، است.
از نظر تئوری، او میتوانست ترودو را عزل کند اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداد. فیلیپ لگاسی، استاد و کارشناس قانون اساسی در دانشگاه کارلتون اتاوا، گفته بود: «فرماندار کل نخستوزیری را که هنوز از اعتماد مجلس عوام برخوردار است برکنار نخواهد کرد».
ترودو میتوانست مجلس را تعطیل کند که به طور رسمی به جلسه فعلی پایان و به ترودو فضای تنفس میداد. در این سناریو، بازگشت مجلس چند هفته به تأخیر میافتاد و به دولت اجازه میداد برنامه جدیدی برای نحوه اداره کشور ارائه کند. مزیت این کار به تأخیر انداختن هرگونه لایحه عدم اعتماد بود، اما ممکن بود قانونگذاران لیبرال را خشمگینتر کند، بهویژه اگر ترودو همچنان نخستوزیر میخواست باقی بماند.