اصرار واشنگتن و مسکو برای برگزاری انتخابات در اوکراین تا پایان سال جاری
فشار به زلنسکی با کارت «انتخابات»
با توجه به اینکه اوکراین در بحبوحه جنگ ادامه‌دار خود با روسیه در شرایط حکومت نظامی قرار دارد، چرخه انتخابات این کشور به حالت تعلیق درآمده است. به گفته فرستاده ویژه آمریکا در امور اوکراین و روسیه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از اوکراین می‌خواهد که انتخابات جدید را تا پایان سال جاری برگزار کند. کیت کلوگ، فرمانده بازنشسته ارتش آمریکا، در مصاحبه با رویترز گفت که اوکراین باید انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس را از سر بگیرد.
با توجه به اینکه اوکراین در بحبوحه جنگ ادامه‌دار خود با روسیه در شرایط حکومت نظامی قرار دارد، چرخه انتخابات این کشور به حالت تعلیق درآمده است. به گفته فرستاده ویژه آمریکا در امور اوکراین و روسیه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از اوکراین می‌خواهد که انتخابات جدید را تا پایان سال جاری برگزار کند. کیت کلوگ، فرمانده بازنشسته ارتش آمریکا، در مصاحبه با رویترز گفت که اوکراین باید انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس را از سر بگیرد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور فعلی اوکراین، دوره پنج‌ساله ریاست‌جمهوری خود را از سال ۲۰۱۹ آغاز کرد. در حالت عادی، زلنسکی می‌بایست سال گذشته برای انتخاب مجدد نامزد می‌شد، اما قانون اوکراین در شرایط حکومت نظامی اجازه برگزاری انتخابات را نمی‌دهد. اوکراین در سال ۲۰۲۲ در پی تهاجم نظامی نیروهای روسی به این کشور، اعلام حکومت نظامی کرد. حالا دولت ترامپ به اوکراین فشار می‌آورد که انتخابات دوره‌ای خود را طبق برنامه برگزار کند. کلوگ گفت: «اکثر کشورهای دموکراتیک در دوران جنگ انتخابات برگزار می‌کنند. به نظرم آنها نیز باید همین کار را بکنند».
ترامپ در جریان انتخابات بارها از تمایل خود به مذاکره بر سر پایان‌دادن به جنگ گفته بود. ترامپ در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در کاخ سفید، با این سؤال مواجه شد که اخیرا چه تلاشی برای گفت‌و‌گو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، انجام داده است؟ ترامپ گفت: «به گفت‌و‌گو ادامه می‌دهیم و به نظرم کار بزرگی انجام خواهد شد. ما خواهان پایان جنگ هستیم». زلنسکی گفته است در صورت توقف جنگ و ارائه ضمانت‌های امنیتی جدی، آمادگی دارد که فرایند انتخابات اوکراین را از سر بگیرد.
اینکه دولت ترامپ توافق آتش‌بس را به ازسرگیری انتخابات اوکراین گره می‌زند یا خیر، مشخص نیست. برخی از حامیان بین‌المللی اوکراین، پیش‌تر این کشور را تشویق کردند به روال انتخابات پایبند بماند. کنوانسیون اروپایی حقوق بشر گفته است اعضای شورای اروپا، گروهی که اوکراین هم در آن عضویت دارد، تعهد می‌دهند که انتخابات آزاد را در فواصل زمانی معقول و با رأی‌گیری مخفی برگزار کنند. رئیس وقت مجمع پارلمانی شورای اروپا، در مصاحبه می ۲۰۲۳ خود با روزنامه یوروپین پراودا گفت که اوکراین باید در قالب تعهدات خود به‌عنوان عضو شورای اروپا، انتخابات برگزار کند.
تینی کاکس، رئیس وقت مجمع پارلمانی شورای اروپا نیز گفت: «اگر اوضاع عالی نباشد، هیچ‌کس اوکراین را سرزنش نخواهد کرد، اما اگر انتخاباتی برگزار نشود، همه اوکراین را سرزنش خواهند کرد». زلنسکی در سخنانی در آگوست ۲۰۲۳ گفته بود اوکراین با حمایت مالی کافی غرب می‌تواند روال منظم انتخابات را از سر بگیرد. سناتور لیندسی گراهام (جمهوری‌خواه، کارولینای جنوبی) در آن مقطع گفت که از شنیدن خبر آمادگی زلنسکی برای ازسرگیری روال انتخابات خوشحال است. گراهام گفت: «نمادی بهتر از این به ذهنم خطور نمی‌کند که اوکراین در بحبوحه جنگ یک انتخابات آزاد و عادلانه برگزار کند». مذاکره بر سر انتخابات بهنگام، نافرجام مانده است. با توجه به وضعیت حکومت نظامی، زلنسکی به‌رغم پایان دوره ریاست‌جمهوری خود در می ۲۰۲۴، همچنان به‌عنوان رئیس‌جمهور اوکراین به کار خود ادامه می‌دهد.
استمداد زلنسکی
در شرایطی که آمریکا خواستار برگزاری انتخابات سراسری در اوکراین پس از برقراری آتش‌بس است، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در مصاحبه با آسوشیتدپرس درباره کنار‌گذاشتن اوکراین از مذاکرات آمریکا و روسیه درباره جنگ هشدار داد. زلنسکی گفت کنار‌گذاشتن کشورش از مذاکرات بین آمریکا و روسیه درباره جنگ اوکراین «بسیار خطرناک» خواهد بود و خواستار گفت‌و‌گوهای بیشتر بین کی‌یف و واشنگتن برای تدوین طرح آتش‌بس شد.
این سخنان زلنسکی پس از آن مطرح شد که دونالد ترامپ اعلام کرد مقام‌های آمریکا و روسیه «در حال گفت‌و‌گو» بر سر پایان جنگ هستند و افزود دولتش «مذاکرات بسیار جدی» با روسیه داشته است. زلنسکی تأکید کرد: «ممکن است آنها روابط خودشان را داشته باشند، اما صحبت درباره اوکراین بدون حضور ما، این برای همه خطرناک است». او گفت تیمش با دولت ترامپ در تماس بوده است، اما این گفت‌و‌گوها در سطح کلی بوده و احتمالا به‌زودی نشست‌های حضوری برای تدوین توافق‌های دقیق‌تر برگزار خواهد شد.
ترامپ وعده داده است در شش ماه اول دوره ریاست‌جمهوری‌اش به جنگ اوکراین پایان می‌دهد؛ بااینحال، دو طرف جنگ اختلاف‌های زیادی دارند و هنوز مشخص نیست توافق آتش‌بس چگونه شکل خواهد گرفت. در همین حال، روسیه همچنان به پیشروی آهسته اما مداوم در خاک اوکراین ادامه می‌دهد و ارتش اوکراین با کمبود شدید نیرو مواجه است. بیشتر اوکراینی‌ها خواستار وقفه در جنگ‌اند تا بتوانند زندگی‌شان را بازسازی کنند. بخش‌های وسیعی از شرق اوکراین به ویرانه تبدیل شده و حملات روسیه به شبکه برق‌رسانی و زیرساخت‌ها، شهرها را در تاریکی فرو برده است.
اکنون نزدیک به یک‌پنجم اوکراین تحت اشغال روسیه قرار دارد. زلنسکی با تأکید بر ضرورت وجود «چشم‌انداز مشترک برای پایان سریع جنگ» گفت که در نبود تضمین‌های امنیتی از جانب متحدان اوکراین، هرگونه توافق با روسیه فقط مقدمه‌ای برای تجاوزهای آینده خواهد بود. عضویت در ناتو که مدت‌ها‌ست یکی از خواسته‌های کلیدی کی‌یف محسوب می‌شود و روسیه قاطعانه با آن مخالفت کرده، همچنان اولویت اصلی زلنسکی است. او گفت عضویت اوکراین در ناتو ارزان‌ترین تضمین امنیتی است که اوکراین می‌تواند دریافت کند و همچنین ارزان‌ترین گزینه برای همه است.
آمریکا هنوز جزئیات طرح میانجیگری این کشور برای پایان جنگ اوکراین را علنی نکرده است؛ بااینحال، به گفته منابع آگاه، کلاگ و سایر مقام‌های کاخ سفید در روزهای اخیر درباره فشار بر اوکراین برای برگزاری انتخابات به‌عنوان بخشی از توافق اولیه آتش‌بس با روسیه صحبت کرده‌اند. آنها معتقدند پس از توافق آتش‌بس اولیه، برنده انتخابات اوکراین می‌تواند مسئول مذاکره برای توافقی بلندمدت با روسیه باشد. مشخص نیست چنین پیشنهادی از جانب واشنگتن با چه واکنشی در کی‌یف مواجه خواهد شد.
زلنسکی پیش‌تر گفته بود اوکراین فقط در صورتی که جنگ متوقف شود و تضمین‌های امنیتی قوی وجود داشته باشد که روسیه جنگ را از سر نگیرد، می‌تواند امسال انتخابات برگزار کند. ولادیمیر پوتین آشکارا گفته است زلنسکی را بدون حکم انتخاباتی جدید، رهبر مشروع اوکراین نمی‌داند و از نظر قانونی حق امضای اسناد الزام‌آور توافق صلح احتمالی را ندارد. یک منبع دولتی اوکراین گفت پوتین از مسئله انتخابات به‌عنوان دستاویزی برای مختل‌کردن مذاکرات استفاده می‌کند.
یک مقام سابق غربی با ابراز نگرانی از فشار برای برگزاری انتخابات در اوکراین، گفت لغو حکومت نظامی موجب خروج گسترده ارز و سربازان از کشور می‌شود و علاوه بر این، با تبدیل زلنسکی به یک رئیس‌جمهوری در آستانه ترک سمت، بی‌ثباتی سیاسی را تشدید می‌کند و قدرت و نفوذ او را کاهش می‌دهد.
به نظر می‌رسد روسیه خواهان پایان کار زلنسکی است. به‌رغم اینکه کرملین بارها اعلام کرده پوتین برای مذاکرات بدون پیش‌شرط آماده است، او هیچ نشانه‌ای از آمادگی برای مذاکرات جدی نشان نداده است.
در همین حال، جنگ همچنان ادامه دارد و به گزارش اسکای‌نیوز، در حمله موشکی بعدازظهر شنبه به یک مدرسه شبانه‌روزی در منطقه کورسک روسیه که تحت کنترل نیروهای اوکراینی قرار دارد، چهار نفر کشته شده‌اند. دو طرف انگشت اتهام را به سوی یکدیگر گرفته‌اند. کی‌یف، مسکو را عامل این حمله معرفی می‌کند و وزارت دفاع روسیه مدعی است موشک‌ها از منطقه‌‌ای در اوکراین شلیک شده‌اند.
این مدرسه در شهر سودژا در فاصله ۱۲کیلومتری مرز اوکراین به‌عنوان سرپناهی برای ساکنان محلی عمدتا مسن استفاده می‌شد و بنا بر اعلام ارتش اوکراین، هنگام حمله فقط غیرنظامیان در محل حضور داشتند و در حال تخلیه این محل بودند. ارتش اوکراین در ادامه افزود در این حمله که با بمب‌های گلاید روسی انجام شد، حدود ۸۴ نفر نجات پیدا کردند و نزدیک به صد نفر همچنان زیر آوار گرفتارند. در سایر نقاط اوکراین نیز دست‌کم ۱۲ نفر در حملات روسیه به پولتاوا، در مرکز کشور، کشته شدند.