|

وحید شقاقی، اقتصاددان، با اشاره به وعده پزشکیان مبنی بر تخصص‌محوری به تداوم رویکرد اقتصاد دستوری انتقاد کرد

دخالت غیرکارشناسی وزیر راه در اقتصاد

رئیس‌جمهوری در مناظرات انتخاباتی خود تأکید کرده بود که در اقتصاد کشور رویکرد کارشناسی در پیش می‌گیرد اما برخلاف این وعده مسعود پزشکیان، وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم همچون وزارت راه و شهرسازی دولت سیزدهم بنای مداخله در اقتصاد را در پیش گرفته است و برخلاف دانش اقتصاد و قانون، بر قیمت‌گذاری دستوری بلیت هواپیما اصرار می‌کند. آن هم در حالی که وضعیت وخیم صنعت هوایی و ناوگان فرسوده باعث کاهش عرضه صندلی هواپیما و کمبود بلیت شده است و اصولا بلیت هواپیما جزء اقلام ضروری خانوار نیست.

دخالت غیرکارشناسی وزیر راه در اقتصاد

شرق: رئیس‌جمهوری در مناظرات انتخاباتی خود تأکید کرده بود که در اقتصاد کشور رویکرد کارشناسی در پیش می‌گیرد اما برخلاف این وعده مسعود پزشکیان، وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم همچون وزارت راه و شهرسازی دولت سیزدهم بنای مداخله در اقتصاد را در پیش گرفته است و برخلاف دانش اقتصاد و قانون، بر قیمت‌گذاری دستوری بلیت هواپیما اصرار می‌کند. آن هم در حالی که وضعیت وخیم صنعت هوایی و ناوگان فرسوده باعث کاهش عرضه صندلی هواپیما و کمبود بلیت شده است و اصولا بلیت هواپیما جزء اقلام ضروری خانوار نیست.

 

وحید شقاقی، اقتصاددان، در گفت‌وگو با «شرق» تأکید می‌کند که دولت چهاردهم در حالی مشی دولت‌های گذشته مبنی بر دخالت در اقتصاد و قیمت‌گذاری دستوری را ادامه می‌دهد که آینه عبرت بحران آب و ناترازی انرژی را پیش چشم دارد. پدیده‌هایی که محصول دخالت گسترده دولت در بازار این صنایع بوده است. وحید شقاقی، اقتصاددان، با بیان اینکه تداوم دخالت دولت در اقتصاد ناامیدکننده است، به «شرق» توضیح می‌دهد که دولت‌های مدرن دو رویکرد مهم در اقتصاد دارند؛

 

اول اینکه تلاش می‌کنند بازار شکل بگیرد و دوم اینکه به دنبال شکل‌گیری رقابت هستند و بعد از اینکه این مأموریت خود را انجام دادند، بر بازار نظارت می‌کنند تا شکست بازار رخ ندهد و اقتصاد پویا و در جریان باشد اما در ایران دولت‌ها این وظیفه خود را انجام نداده‌ و نتوانسته‌اند بازار کارآمد بسازند یا رقابت ایجاد کنند در نتیجه در بخش‌های مختلف اقتصاد دولت به بازار ورود کرده و مداخله می‌کند. او در ادامه تأکید می‌کند که تبعات دخالت دولت در بازار تشکیل نابازارها و انحصار و شبه‌انحصار و فساد گسترده است و در نتیجه هم حقوق مصرف‌‌کننده زائل می‌شود و هم صنعتگر و تولیدکننده‌ای که متعلق به بخش خصوصی است و با رانت ادامه حیات نمی‌دهد. این اقتصاددان تأکید می‌کند که دولت چهاردهم وعده داده بود که به اقتصاد نگاه کارشناسی خواهد داشت اما همچنان شاهد هستیم که مشی دولت‌های گذشته تداوم دارد و مثلا وزیر راه و شهرسازی از قیمت‌گذاری دستوری بلیت هواپیما برخلاف قانون می‌گوید و تأکید می‌کند ایرلاین‌هایی را که پایبند نرخ‌گذاری دستوری دولت نباشند تنبیه می‌کند.

 

شقاقی ادامه می‌دهد: دخالت عیان دولت در اقتصاد در شرایطی است که امروز دولت چهاردهم بیش از پیش تبعات دخالت دولت‌های گذشته در اقتصاد و قیمت‌گذاری دستوری را پیش‌رو دارد و با چالش بزرگ ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کند اما همچنان بر طبل قیمت‌گذاری دستوری می‌کوبد و گویا بنا دارد سایر صنایع و بخش‌های اقتصاد مثل صنعت هوایی را به سرنوشت صنعت انرژی دچار کند. او همچنین می‌گوید: در صنعت انرژی شاهد هستیم که چگونه دخالت دولت در قیمت‌گذاری برق این صنعت را از مزیت سرمایه‌گذاری انداخت و تولید برق از مزیت خارج شد و امروز شاهد هستیم که شکاف بین عرضه و تقاضا روز به روز بیشتر می‌شود و سایر صنایع و رشد اقتصادی به دلیل کمبود انرژی به چالش خورده است.

 

این اقتصاددان توضیح می‌دهد: در صنعت گاز همین اتفاق افتاده است و مداخله گسترده دولت در این صنعت، طرح‌های غیرکارشناسی و روندهای نادرستی که دولت در این بخش در پیش گرفت همچنین قیمت‌گذاری دستوری چگونه به شکاف بین عرضه و تقاضا و کسری گاز دامن زده است یا در صنعت آب می‌بینیم که دخالت دولت در قیمت‌گذاری آب چگونه باعث بحران آب شده و به کشاورزی سنتی و بدون صرفه دامن زده است. شقاقی ادامه می‌دهد: تبعات دخالت گسترده دولت در سایر صنایع هم به وضوح قابل مشاهده است و مثلا می‌بینیم که دخالت دولت در قیمت‌گذاری دستوری مواد غذایی سبب شده است که تولیدکننده برای جلوگیری از ورشکستگی کیفیت مواد غذایی را کاهش دهد یا از کمیت بکاهد؛ مثلا شاهد هستیم که حجم و وزن نان کاسته می‌شود یا در بسته‌های مواد غذایی حجم هوا بیشتر شده و حجم مواد غذایی روز به روز کمتر می‌شود.