«شرق» از اظهارات گروسی در آستانه برگزاری نشست فصلی شورای حکام و پاسخ تهران گزارش می‌دهد
گسل برای نشست پیش‌رو
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به ژاپن سفر کرده، در نشست خبری خود با رسانه‌ها در توکیو، درباره برنامه هسته‌ای ایران و برجام مدعی شد: «برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره موضوع هسته‌ای ایران قدیمی است و باید به دنبال قالب جدیدی برای توافق با ایران بود».
مهدی بازرگان: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به ژاپن سفر کرده، در نشست خبری خود با رسانه‌ها در توکیو، درباره برنامه هسته‌ای ایران و برجام مدعی شد: «برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره موضوع هسته‌ای ایران قدیمی است و باید به دنبال قالب جدیدی برای توافق با ایران بود». گروسی با ادعای اینکه «برجام به یک پوسته خالی» تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: «من فکر نمی‌کنم در حال حاضر کسی فکر کند برجام می‌تواند نقشی داشته باشد. فکر می‌کنم قبلا توافقی بود که مدتی در حال اجرا بود، اما اکنون صرف‌نظر از اینکه درباره مزیت یا نبود آنچه فکر می‌کنید، بدیهی است که از نظر فنی این توافق به طور کامل جایگزین نشده است». به گفته دیپلمات ارشد حوزه هسته‌ای: «متن توافق برجام حاوی اطلاعات قدیمی از جمله انواع سانتریفیوژهای مورد استفاده ایران است». مدیرکل آژانس این را هم بیان کرد که در دیدار با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دو طرف توافق کردند «فلسفه برجام» که مبتنی‌بر «فعالیت‌های داوطلبانه ایران در ازای دریافت مشوق‌ها» است، می‌تواند ادامه یابد. رئیس دید‌بان هسته‌ای سازمان ملل افزود: «ایران باید اثبات کند به دنبال تسلیحات هسته‌ای نیست. البته ما به همه اعتماد و اطمینان داریم ولی صحبت‌هایی را که می‌شنویم باید خودمان راستی‌آزمایی کنیم. امیدوار هستیم که به آن مرحله برسیم».
واکنش تهران
سازمان انرژی اتمی ایران روز پنجشنبه (دوم اسفند ۱۴۰۳) در پاسخ به اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه‌ای صادر کرد. در متن این بیانیه آمده است: «از مدیرکل آژانس به عنوان مسئول عالی‌رتبه یک سازمان مهم بین‌المللی انتظار می‌رود همواره بی‌طرفانه، حرفه‌ای و به دور از جانبداری سیاسی صحبت نموده و عمل نماید. متأسفانه برخی اظهارات و موضع‌گیری‌های آقای گروسی به‌ویژه موضع‌گیری‌های اخیر وی فاقد چنین ویژگی‌هایی است و این نگرانی را ایجاد نموده که این سازمان مهم بین‌المللی با خروج از جاده بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری، اعتبار خود را نیز خدشه‌دار نماید». در ادامه بیانیه قید شده است: «در شرایطی که آمریکا و برخی کشورهای غربی به دنبال سوء‌‌استفاده از این سازمان برای فشارهای غیرعادلانه خود علیه ایران هستند، این اظهارات سیاسی و غیرحرفهای می‌تواند دستاویزی برای مطامع غیرمشروع آنان شود. اظهارات اخیر آقای گروسی در کنفرانس خبری خود در ژاپن، یکی از مصادیق رفتار و گفتار غیرحرفهای است. وی در اظهارات خود خواسته است که ایران ثابت نماید که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست». سازمان انرژی اتمی در ادامه با تأکید بر اینکه هر عقل سلیمی می‌داند که بدیهی‌ترین اصل حقوقی اصل برائت است، به عبارتی «البینته علی المدعی»، ادامه می‌دهد: گروسی بهتر از هرکسی می‌داند که حدود یک‌چهارم از کل بازرسی‌های آژانس به تأسیسات اتمی ایران که کمتر از سه درصد از تأسیسات اتمی جهان است، اختصاص یافته است. ایران بارها تأکید کرده است که برنامه هسته‌ای‌اش کاملا صلح‌آمیز است. این روند صحبت‌های سیاسی تکراری مدیرکل دور از شأن و جایگاه وی بوده و می‌بایست متوقف شود.
غریب‌آبادی: اگر جسارت دارد بگوید... مگر همکاری‌ها بر‌مبنای سلیقه آژانس است؟
کاظم غریب‌آبادی، مدیرکل حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، نیز پنجشنبه گذشته (دوم اسفند) در حساب ایکس خود و در واکنش به سخنان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نوشت: «مدیرکل آژانس در کنفرانس مطبوعاتی خود در توکیو، اظهاراتی غیرحرفهای و با طعم کاملا سیاسی در مورد ایران کرد». او ادامه داد: «ایران اکنون اورانیوم را تا ۶۰ درصد که تقریبا درجه تسلیحاتی است، غنی می‌کند؛ ایران آن‌گونه که ما مایلیم با آژانس همکاری نمی‌کند. البته بازدید من در ماه نوامبر از ایران سازنده بود؛ آژانس آماده است خود را (برای یک توافق) در دسترس قرار دهد و ما برخی آلترناتیوهای فنی را ارائه می‌کنیم تا احتمال توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران حذف شود و از این موضوع جلوگیری کنیم و ایران نیز باید ثابت کند که به دنبال توسعه سلاح هسته‌ای نیست. دولت ایران می‌گوید چنین برنامه‌ای ندارد، البته ما به همه اعتماد داریم ولی باید این را راستی‌آزمایی کنیم». غریب‌آبادی نوشته خود را با تأکید بر چند نکته پی گرفت که مشتمل بر این چهار مورد بود:
«۱. سطح و میزان غنی‌سازی هیچ محدودیتی برابر ان‌پی‌تی ندارد و تنها تعهد کشورهای غیردارنده سلاح هسته‌ای، عدم انحراف به سمت تولید سلاح هسته‌ای است. از این‌رو، این اظهار آقای گروسی که غنی‌سازی ۶۰درصدی را تقریبا در سطح تسلیحاتی دانسته است، کاملا غیرحقوقی و غیر‌فنی است. در همین چارچوب، بسیار ضروری است که مدیرکل آژانس نظر شفاف و صریح خود را درباره برنامه امنیتی AUKUS بین آمریکا، استرالیا و انگلیس که زیردریایی‌های هسته‌ای با سوخت غنای تسلیحاتی را در اقیانوس آرام مستقر می‌کند و ریسک کاملا اشاعه‌ای دارد، اعلام کند.
۲. آقای مدیرکل گلایه کرده‌اند که ایران آن‌گونه که آژانس دوست (تمایل) دارد، همکاری نمی‌کند. مگر سطح همکاری‌ها بر مبنای میزان تمایل یا سلیقه آژانس است؟ کشور ما تعهداتی دارد و بر همان اساس یعنی موافقت‌نامه جامع پادمان نیز همکاری می‌کند و تاکنون (بعد از توقف تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام) نیز نقضی در آن گزارش نشده است. اگر آقای گروسی دوست دارند ایران اقدامات راستی‌آزمایی بیشتری را فراتر از تعهدات خود بپذیرد، باید به طرف‌های دیگر هم بگوید که او «دوست دارد تحریم‌ها را علیه ایران بردارند». آیا او تاکنون جسارتی به خرج داده است که چنین درخواستی از واضعان تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی کند؟ ۳. ضمن اینکه اذعان وی به سازنده‌بودن بازدیدش از ایران در ماه نوامبر را مثبت ارزیابی می‌کنیم، اما جای تعجب دارد که چرا در ادامه، به اقدام تخریبی و غیرسازنده سه کشور در پیگیری تصویب قطع‌نامه در شورای حکام، آن‌هم بدون توجه به دستاوردهای سفر خودش، اشاره‌ای نکرده است؟ ۴. برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و تغییری در ماهیت این برنامه داده نشده است. آقای گروسی از «ضرورت جلوگیری از احتمال توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران» و «ضرورت اثبات عدم توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران» صحبت می‌کند؛ واقعا جای تعجب دارد رئیس سازمان بین‌المللی که باید براساس گزارشات عینی و مستند بازرسان خود از صحنه اظهارنظر کند، از احتمالات صحبت می‌کند. آیا این چیزی جز یک کار غیرحرفهای و سیاسی است؟ برنامه هسته‌ای ایران تحت نظارت آژانس و برابر تعهدات قانونی آن انجام می‌شود و انحرافی نیز نداشته است. این، واقعیت ماجراست».
