افزایش غیرتورمی نرخ ارز شواهد بازار خودرو

شرق: با اینکه نرخ ارز در پنج ماه اخیر حدود 50 درصد افزایش پیدا کرده اما قیمت دارایی‌ها و کالاها و خدمات مورد استفاده عموم مردم بسیار کمتر افزایش داشته است.

نکته مهمی در این موضوع وجود دارد که باید در نظر گرفت: افزایش نرخ ارز هنگامی مخرب رفاه عمومی است که قیمت کالاها و خدمات مصرفی مردم را افزایش دهد، اما می‌بینیم در این پنج‌ماهه درست است که نرخ ارز بالا رفته، ولی به دلیل سیاست‌های مطلوب دولت، سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات مصرفی کمتر از 15 درصد افزایش داشته است. در بازارهای خاص مثل خودرو هم اگر آمار و ارقام قیمت‌های انواع خودرو در این پنج ماه را بررسی کنیم، می‌بینیم که رشد قیمت این‌گونه کالاهای بادوام هم بسیار کمتر از رشد نرخ ارز بوده است. بررسی‌های نشان می‌دهد قیمت خودروهای داخلی فقط حدود 15 درصد بالا رفته و قیمت بسیاری از خودروهای خارجی از این هم کمتر رشد داشته است.

این نتیجه در حالی اتفاق افتاد که دولت اجازه داد قیمت دولتی خودروهای داخلی افزایش یابد. به خاطر بیاورید هنگامی که این اجازه منتشر شد، بسیاری چنان هیاهو به پا کردند که انگار قیمت‌ها قرار است در بازار آزاد چند برابر شود. اما چنین نشد. اینکه چرا به موازات بالا‌رفتن نرخ ارز، قیمت خودرو در ایران افزایش نیافت، به دلیل اقدامات مطلوبی است که دولت در این پنج ماه انجام داد، از‌جمله اقدامات زیر: اقدام مهمی که در بازار خودرو انجام شد تا اثرات تخریبی افزایش احتمالی نرخ ارز وجود نداشته باشد، تسهیل واردات خودرو بود. ممنوعیت واردات خودرو، موضوعی بود که سال‌ها به رفاه مردم ایران آسیب زده بود تا اینکه در ماه‌های اخیر این ممنوعیت تا حدودی کنار گذاشته شد و به مدیریت قیمت در بازار خودرو کمک مستقیم کرد. اقدام دوم این بود که رانت خودرو ناشی از قیمت‌گذاری دولتی در این ماه‌های اخیر کاهش پیدا کرد و خودروسازها توانستند تولید بیشتری انجام بدهند و سفته‌بازی در بازار خودرو محدود شد، بنابراین دیدیم که ثبات خوبی به این بازار برگشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین تعداد فروش ماهانه از طرف شرکت ایران‌خودرو در پنج ماه اخیر به 47 هزار دستگاه رسیده، در‌صورتی‌که این رقم در شش‌ماهه ابتدای سال 1403 کمتر از 40 هزار دستگاه بود. نکته جالب این است که ایران‌خودرو فقط در بهمن‌ماه 1403 بیش از 60 هزار دستگاه خودرو به فروش رسانده و بنا بر فروش ماه آخر می‌توان نتیجه گرفت که این افزایش تولید و فروش ادامه خواهد داشت.

شرکت سایپا نیز چنین روندی دارد و میانگین فروش شش ماه ابتدایی سال، ماهانه 25 هزار دستگاه بوده و پنج ماه اخیر به بیش از 29 هزار دستگاه افزایش یافته است. این نتایج نشان می‌دهد که اقدامات دولت در ماه‌های اخیر به صورت عملی روی تولید در صنعت خودرو اثر مثبت گذاشته است. یک اقدام دیگر این بود که با برنامه‌هایی که در صنعت خودرو برای واگذاری مدیریت شرکت‌های شبه‌دولتی به بخش خصوصی واقعی انجام شد، دورنمای تولید خودرو در کشور بهبود پیدا کرد.

برای مثال مشاهده کردیم که مدیریت ایران‌خودرو پس از سال‌ها به بخش خصوصی حقیقی واگذار شد و دست رانت‌جویان از قیمت‌گذاری دولتی و استخدام‌های دولتی از این شرکت کوتاه شد. به‌همین‌دلیل دورنمای جذابی برای شرکت‌های خودروسازی ایران پدیدار شد و نه‌تنها عموم مردم امیدوار شدند که کیفیت خودروهای داخلی بهبود پیدا کند، بلکه سهام‌داران نیز به بازدهی آینده سهام شرکت امیدوار شدند.