بهانههای بیپایان تیمهای ایرانی با هر ناکامی در آسیا
رقابت «ریال» و «سوم» و زیرساخت
استقلال، پرسپولیس، تراکتور و سپاهان؛ نمایندگان آسیایی فوتبال ایران در فصل جاری که تاکنون فقط استقلال و تراکتور توانستهاند به یک موفقیت نسبی اما شکننده دست پیدا کنند. دو تیم دیگر از رقابتها حذف شده و کنار رفتند تا یک ناکامی دیگر را به ثبت برسانند. هرچند سطح رقابت هرکدام متفاوت بوده، اما طبیعتا علت ناکامی را میتوان مشترک دید.


شرق: استقلال، پرسپولیس، تراکتور و سپاهان؛ نمایندگان آسیایی فوتبال ایران در فصل جاری که تاکنون فقط استقلال و تراکتور توانستهاند به یک موفقیت نسبی اما شکننده دست پیدا کنند. دو تیم دیگر از رقابتها حذف شده و کنار رفتند تا یک ناکامی دیگر را به ثبت برسانند. هرچند سطح رقابت هرکدام متفاوت بوده، اما طبیعتا علت ناکامی را میتوان مشترک دید.
ناکامی از کسب سهمیه پلیآف
در فصل جاری، فوتبال باشگاهی آسیا تغییر فرمت داد. تیمهای سطح اول راهی لیگ نخبگان شدند که فوتبال ایران هم ۱+۲ سهمیه داشت؛ دو سهمیه مستقیم برای استقلال و پرسپولیس بهعنوان تیمهای اول و دوم لیگ و سهمیه پلیآف برای سپاهان که در جام حذفی به قهرمانی رسید. بااینحال، سپاهان با سرمربی مشهور خود و ستارههای نامی خارجی نتوانست خودش را به لیگ نخبگان برساند و به سطح دوم لیگ قهرمانان رفت؛ جایی که تراکتور بهعنوان تیم سوم لیگ برتر فصل گذشته در آنجا حضور داشت تا فوتبال ایران در هرکدام از دو سطح، دو سهمیه داشته باشد.
از پیش بازندگی و عدم خودباوری
استقلال و پرسپولیس روزهای سختتری را در لیگ نخبگان سپری کردند. جدا از اینکه میزبانی برای همه تیمهای ایرانی از دست رفت، استقلال و پرسپولیس حتی در صورت میزبانی در خانه هم ورزشگاه آزادی را در اختیار نداشتند و بازیهای لیگ داخلی آنها به قزوین، اراک و قلعهحسنخان منتقل شد. از سوی دیگر، رقابت با تیمهای پرستاره الهلال، النصر و الاهلی عربستان یک وحشت برای دو تیم ایجاد کرد و بهنوعی خود را مقابل آنها از پیش بازنده میدانستند و خودباوری را از دست دادند. شکست ۴ بر یک پرسپولیس و ۳ بر صفر استقلال مقابل الهلال نشانهای از همین عدم خودباوری بود. هرچند این موضوع نافی قدرت الهلال و هزینهای که در تیمهای باشگاهی عربستانی شده، نیست.
حذف در گروهی با حضور اردن و تاجیکستان
میتوان فضا را به این شکل دید؛ تیمی همچون سپاهان با وجود هزینه بالایی که داشته و طبق اطلاعاتی که در سامانه کدال وجود دارد، بالغ بر ۹۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ از شرکت فولاد مبارکه دریافت کرده، حتی در سطح دوم لیگ قهرمانان نتوانست از گروه خود صعود کند؛ آنهم در گروهی که هیچ تیمی از عربستان حضور نداشت و رقبای سپاهان شارجه امارات، الوحدات اردن و استقلال تاجیکستان بودند. پس نمیتوان همه چیز ازجمله ناکامیهای اخیر باشگاههای ایرانی را به عربستان و پولی که در فوتبال خرج میکند، ربط داد.
صعود شکننده پرمهرهترین تیم ایران
تراکتور بهعنوان تیمی که به یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان رسیده، در شرایطی که یکی از بهترین تیمهای چند سال اخیر خود را در اختیار دارد و یکی از پرمهرهترین تیمهای حال حاضر ایران است، تا حذفشدن در خانه مقابل الخالدیه بحرین در یکهشتم نهایی فاصله زیادی نداشت. حالا در مرحله یکچهارم نهایی هم بازی خانگی مقابل التعاون عربستان را با تساوی بدون گل پشت سر گذاشته است.
ناکامی موفقترین تیم یک دهه اخیر
پرسپولیس در شرایطی موفق به صعود از گروه ۱۲تیمی لیگ نخبگان بهعنوان یکی از هشت تیم نشد که در بازی پایانی گروهی مقابل النصر عربستان بدون در اختیار داشتن بخش زیادی از ستارههایش ازجمله رونالدو و دوران، آنهم در ورزشگاه آزادی و در حضور ۷۰ هزار تماشاگر نتوانست به پیروزی دست پیدا کند. حذفی تلخ، آنهم برای پرسپولیسی که در شش سال اخیر موفق به دو بار حضور در فینال و یک بار حضور در نیمهنهایی شده بود.
عدم ثبات نیمکت استقلال
استقلال به مرحله یکهشتم نهایی لیگ نخبگان رسیده است؛ آنهم در شرایطی که در این فصل از عدم ثبات روی نیمکت بهشدت رنج میبرد و تاکنون شش سرمربی مختلف را روی نیمکت خود دیده است. تقابل با النصر عربستان در ورزشگاه آزادی و باز هم بدون تعدادی از ستارهها ازجمله رونالدو و لاپورت، در حضور ۷۵ هزار تماشاگر برای استقلال ثمری نداشت و با وجود یک بازی سراسر هجومی از سوی دو تیم، استقلال با درخشش سیدحسین حسینی به نتیجه مساوی رسید.
شکستن هیمنه الهلال پرستاره
حالا در کنار تمام نتایجی که رقم خورده، یک نتیجه حسابی به چشم آمده است؛ همان الهلالی که تیمهای ایرانی آن را تبدیل به غول بیشاخودم کردهاند، در مرحله یکهشتم نهایی با ستارههایش مقابل پاختاکور با نتیجه یک بر صفر شکست خورده است؛ تیمی که نه بازیکن خاصی در اختیار دارد و نه بازار نقلوانتقالات را قبضه کرده است. هرچند ممکن است در بازی برگشت، الهلال در ریاض موفق به شکست پاختاکور و حذف این تیم شود، بااینحال آن هیمنهای که از این تیم ساخته شده بود، شکسته شده و دیگر نمیتوان همه ناکامیها را به پول و هزینههای سرسامآور ارتباط داد.
اقتصاد بیمار فوتبال ایران
گردش پول در فوتبال ایران آنقدرها هم پایین نیست. با وجود اقتصاد بیماری که در فوتبال ایران وجود دارد که حق پخش تلویزیونی پرداخت نمیشود و سازمان لیگ هم شفافیت مالی ندارد و تبلیغات دور زمین را به خود اختصاص داده، باز هم پولهای عجیبی در فوتبال ایران هزینه میشود. قراردادهای سنگین با بازیکنان و مربیان بیکیفیتی که خروجی خاصی هم برای باشگاههای ایرانی نداشتهاند، سندی بر این ادعاست.
دلیلی برای ناکامی فوتبال ایران مقابل ازبکستان
پاختاکور یک موضوع را بهخوبی نشان داده که فوتبال در کنار پول، نیاز به تدبیر و کار هم دارد. فوتبال نیاز به زیرساخت و پرورش استعداد هم دارد. اینجا دیگر بحث ارزش «ریال» ایران و عربستان یا «سوم» ازبکستان نیست؛ آنچه امروز در فوتبال ازبکستان اتفاق افتاده که تیم ملی فوتبال کشورمان نمیتواند ازبکها را شکست دهد و خسونوف ۲۱ساله و ستاره جوان آنها به بازیکن اصلی خط دفاع منچسترسیتی تبدیل شده و ستارههای کمفروغ فوتبال ایران از اروپا به لیگ امارات رفتهاند، یک تحول بزرگ است. تحولی که مرتبط با توسعه زیرساختها و پرورش استعدادهاست. موضوعی که عامل موفقیت تیمی همچون پاختاکور مقابل الهلال میشود و آنها با این توجیه که پول یک بازیکن الهلال به اندازه بودجه یک فصل ماست، دست از تلاش نمیکشند.