تالابی که مسیر رفتوآمد شترها شد
پرآبی تالاب جازموریان مایه نشاط مردم بود. هرکس قایقی در دل این آب میانداخت و خودش را به مسیر باد میسپرد. اما حالا قایقهای زنگزده هرکدام در گوشهای افتاده و کسی از آن استفاده نمیکند.
![تالابی که مسیر رفتوآمد شترها شد](https://cdn.sharghdaily.com/thumbnail/pkvZunURNUWA/f3RIJfgnyU4T0Uu3o7ve-VbT9FKRjpcKI1vgfm4pfv__5FnUbUVuHI1x6a9YMGSvC-4UOxG1c-sX_Np2WV4AG9c54qCsllJjWoO2vfSlzgh7Zk5lGDR61FKfZAWRG6vKvREzLRqMIWwaoue-UkcPFw,,/Jazmoorian-Aboozar+Ahmadizade-IRNA.jpg)
![روزنامه شرق](/images/Logo-newspaper.jpg)
پرآبی تالاب جازموریان مایه نشاط مردم بود. هرکس قایقی در دل این آب میانداخت و خودش را به مسیر باد میسپرد. اما حالا قایقهای زنگزده هرکدام در گوشهای افتاده و کسی از آن استفاده نمیکند.
سالهای بسیاری است که این تالاب خشک شده، حتی سال قبل هم خبرگزاری مهر در گزارشی اعلام کرده بود باتلاق جازموریان بیابان شده و خشکسالی مطلق در جنوب کرمان رخ داده است. در این مطلب آمده بود باتلاق جازموریان در جنوب کرمان ماههاست بیآب مانده و بستر این حوضه آبریز به بیابانی بیآبوعلف تبدیل شده است.
جازموریان در جنوب استان کرمان قرار گرفته است و بزرگترین حوضه آبریز در استان کرمان محسوب میشود. این باتلاق بین دو استان کرمان و سیستانوبلوچستان قرار دارد که در گذشته از بمپور در سیستانوبلوچستان و هلیلرود در استان کرمان تغذیه میشده است. اما ماههاست از این دو رودخانه آبی به سمت جازموریان جاری نشده، بستر باتلاق جازموریان به کلی خشکیده است و به بیابانی تبدیل شده که در آن شترهای عشایر چرا میکنند. هزارو ۳۹۰ کیلومترمربع وسعت این باتلاق است که در این وسعت هماکنون حتی یک مترمربع نیز آب وجود ندارد.
خشکسالی بیسابقه در استان کرمان و سیستانوبلوچستان موجب شده در اکثر شهرستانهای جنوبی استان که هر سال یک یا دو سیلاب را تجربه میکردند، در سال آبی جاری حتی ۱۰ میلیمتر نیز بارندگی روی ندهد. این مسئله موجب شده بسیاری از گونههای جانوری و گیاهی نیز از بین بروند و نمیتوان دورنمایی برای باتلاق جازموریان در نظر گرفت. هرچند قرار بود از طرحهای احیای سایر حوضههای آبریز ازجمله دریاچه ارومیه برای احیای باتلاق استفاده شود، اما عملا دیگر حوضههای آبریز نیز روزگار بهتری ندارند.
در باتلاق جاموریان هیچ کار عملی برای احیا صورت نگرفته است و تنها طرحهای مطالعاتی بیثمری انجام شد که هیچگاه به مرحله ایده برای عملیاتیشدن نیز نرسیدند. یکی از مهمترین عواملی که موجب خشکیدهشدن این باتلاق شده، سدسازی بر روی هلیلرود در جیرفت و بمپور در استان سیستانوبلوچستان است. عدم رهاییسازی حقابه این باتلاق در حالی روی میدهد که به دلیل فاصله زیاد سدها تا باتلاق و خشکشدن بستر رودخانهها حتی در صورت رهاسازی حقابه، آب جذب زمین میشود و به باتلاق نمیرسد.
از سوی دیگر برداشتهای بیرویه آب از سفرههای آب زیرزمینی در اطراف باتلاق موجب شده سطح آب در دشتهای اطراف این باتلاق نیز بهشدت کاهش یابد و همین امر در شهرستانهای جنوبی کرمان و در روستاهای اطراف باتلاق موجب ترکخوردگیهای بزرگ زمین شده است؛ بهطوریکه برخی از خانههای مردم نیز دیگر قابل سکونت نیستند.
همچنین ساختوسازهای کوچک آبخیزداری بر روی رودخانهها فصلی در اطراف باتلاق نیز مزید بر علت شده است و هیچ آبی از این رودخانهها نیز وارد باتلاق نمیشود و سطح رطوبت منطقه به پایینترین سطح خود رسیده است. مشکل دیگر عدم بارندگی در جنوب کرمان است؛ بهطوریکه در بسیاری از شهرستانهای اطراف باتلاق حتی یک میلیمتر باران نیز بر زمین نباریده است.