توسعه مناسبات راهبردی یا سفر توریستی

سفر دو‌روزه وزیر جهاد کشاورزی به اتفاق 180 نفر از مدیران وزارت، اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، اتاق‌های بازرگانی، بخش‌های خصوصی و... ‌به ترکیه برای شرکت در هشتمین کمیته راهبردی توسعه کشاورزی فی‌مابین، با ابهام‌های پرشماری پایان یافت. سفری که بیش از ماهیتی فنی و دستاورد همکاری،‌ به یک تور پر‌جمعیت مسافرتی شباهت داشت. اینکه بازتاب نتایج چنین سفری در ترکیه چگونه خواهد بود، باید در تحلیل‌های آتی رسانه‌های تخصصی آن کشور جست‌وجو کرد. شگفتا از وزیر محترم که چندی قبل خود از منادیان با بانگ بلند برای پویش کاهش دو درجه دما بودند، اما در این سفر نمایشی پرهزینه، از شمار بالای همسفران بی‌توجیه صرفه نکردند.

به نظر هم می‌آید با عنایت به شاخص‌های برتر ترکیه در مقایسه با کشورمان در مرتبت‌های جهانی از نظر تولیدات کشاورزی، ضریب بالاتر خودکفایی به محصولات اساسی، فقدان تنگناهای سیاسی در تبادلات مالی با سایر کشورها و... در حال حاضر اساسا فوریتی در روابط متقابل برابر هم به چشم نمی‌خورد. به خاطر داشته باشیم که بیست‌و‌نهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه، پس از سه سال وقفه، با ریاست وزیر راه و شهرسازی کشورمان و وزیر تجارت ترکیه در تاریخ ۲۱ آذرماه 1403 و با هدف گسترش روابط اقتصادی دو کشور و همکاری‌های منطقه‌ای در تهران برگزار و به تدوین و تصویب تفاهم‌نامه در زمینه‌های مختلف بین دو کشور و افزایش تبادلات تجاری از 12 میلیارد به 30 میلیارد دلار طی پنج سال آینده منجر شد. برای دستیابی به تفاهم‌نامه این همکاری، طی دو روز ۲۰۰ نفر از کارشناسان ایرانی و ترک بیش از 

۳۰ ساعت با یکدیگر برای تنظیم آن مذاکره داشتند که شامل بخش‌های تجارت، همکاری‌های منطقه‌ای، بانکداری، سرمایه‌گذاری، همکاری‌های علمی و فناوری، مناطق آزاد، همکاری‌های مناطق آزاد، بخش خصوصی، شهرسازی، محیط زیست، حمل‌ونقل، گمرک، بهداشت، رفاه، فرهنگی و انرژی بود. آیا بهتر نبود مذاکرات در این سفر دو‌روزه به ترکیه هم در حاشیه و متن اجلاس سه‌روزه تهران انجام می‌گرفت؟ اساسا در این سفر کدام تفاهم‌نامه و با چه موضوعاتی با همتای ترکیه‌ای امضا شد؟

برای مثال، در شرایطی که بانک ژن‌های ملی گیاهی کشورمان در مؤسسات تحقیقاتی اصلاح بذر و منابع طبیعی در کرج در تنگنای بودجه و عدم نوآوری به سردخانه‌هایی کم‌تحرک تبدیل شده‌اند، بازدید این خیل عظیم همراه از بانک ژن گیاهی ترکیه و در این زمان فشرده و کوتاه چه مزیتی را با خود داشته است؟ با توجه به روابط دیرینه و نهادینه‌شده تجاری بین دو کشور همسایه، اساسا چه قفلی در این دو روز جز چالش‌های خود‌ساخته در کشورمان گشوده شده است؟ از‌جمله اهداف این سفر گویا رسیدگی به مشکلات فعالان اقتصادی بخش کشاورزی و غذا بوده است؛ آیا بهتر نبود بررسی این مشکلات که ریشه در هزار‌توی بوروکراسی کشور خودمان‌ دارد، قبل از سفر صورت می‌گرفت؟ انتظار می‌رود جناب نوری‌قزلجه دستاوردها و جزئیات تفاهم‌نامه احتمالی با کشور ترکیه در این سفر و نیز تخصص‌ها و دلایل حضور همسفران پرشمار خود در این سفر را در قالب گزارشی ‌به افکار عمومی و منابع کارشناسی مستقل ارائه فرمایند. گر‌چه به سیاق مألوف، جز از نتایج نیک سفر نخواهند گفت.