کارآگاهان به دنبال دختران ایزدی

فرارو: روزنامه نیویورک‌تایمز گزارشی از روش‌های جدید پیداکردن دختران اسیرشده ایزدی در زمان حمله داعش به عراق منتشر  کرده است.

محقق، با دقتی وصف‌ناپذیر، به دو تصویر خیره شده است. در یکی، دختری ‌10ساله با لباسی رنگارنگ و مو‌هایی پریشان دیده می‌شود و در دیگری، زنی مسن‌تر، با چهره‌ای که گذر زمان بر آن حک شده و حجاب مشکی آن را قاب گرفته، مستقیم به دوربین نگاه می‌کند.

‎تصویر نخست، یکی از صد‌ها عکسی است که خانواده‌های سرگردان برای یافتن عزیزان گمشده خود ارسال کرده‌اند؛ افرادی که سال‌ها پیش، در دوران قدرت‌گیری داعش در عراق و سوریه ناپدید شدند. عکس‌های زنان مسن‌تر نیز از منابع مختلف جمع‌آوری شده‌اند. شخصی که این تصاویر را با دقت بررسی می‌کند، توانایی خارق‌العاده‌ای در شناسایی جزئیات حیاتی دارد؛ نشانه‌هایی که می‌توانند هویت افراد را مشخص کنند و حتی راهی برای آزادی آنان بیابند. اما او یک کارآگاه حرفه‌ای نیست؛ نام او پری ابراهیم است. روزها، مدیریت یک سازمان غیرانتفاعی در حومه مریلند را بر عهده دارد و شب‌ها، در روشنایی صفحه لپ‌تاپ خود، به دنبال زنانی می‌گردد که ممکن است نزدیک به یک دهه پیش ربوده شده باشند.

‎پری ابراهیم می‌گوید: «گاهی تا پاسی از شب مشغول بررسی هستم، به این امید که بفهمم آیا این دختر قابل شناسایی است یا نه». او در حال مقایسه این دو تصویر، به دنبال کوچک‌ترین نشانه‌ها می‌گردد؛ مثلا قوس لب‌ها یا لکه‌های کوچک بر روی پوست تا بتواند تشخیص دهد آیا این دو تصویر متعلق به یک نفر هستند یا خیر. او توضیح می‌دهد: «10سال می‌تواند ظاهر یک نفر را به شدت تغییر دهد. این کار هیچ‌وقت آسان نیست».

‎افرادی که او سعی در شناسایی آنها دارد، همگی از اقلیت دینی ایزدی هستند، گروهی که در سال ۲۰۱۴، هدف یک حمله بی‌رحمانه و سیستماتیک از سوی داعش قرار گرفتند. طبق گزارش کمیسیون سازمان ملل، در جریان این حملات، جنگجویان داعش مرتکب قتل، بردگی، تجاوز و شکنجه‌ای گسترده شدند. تخمین زده می‌شود که تنها در ماه آگوست ۲۰۱۴، نزدیک به سه‌هزارو 100 ایزدی کشته و شش هزارو 800 نفر دیگر ربوده  شده باشند.

‎بیش از نیم‌دهه از فروپاشی خلافت خودخوانده دولت اسلامی در سوریه و عراق می‌گذرد، اما هنوز نزدیک به دوهزارو 600 ایزدی ناپدید هستند. این آمار، براساس اطلاعات بنیاد آزاد ایزدیان، یک سازمان غیرانتفاعی تحت مدیریت پری ابراهیم منتشر شده است. در سال ۲۰۲۲، آژانس پناهندگان سازمان ملل این تعداد را حدود سه‌ هزار نفر برآورد کرده بود. این بنیاد به ارائه خدمات حمایتی به اعضای دیاسپورای ایزدی می‌پردازد.

‎خانم پری ابراهیم معتقد است بسیاری از این مفقودان احتمالا جان خود را از دست داده‌اند، اما احتمال می‌دهد که حدود هزار نفر از آنها همچنان در اسارت باشند یا تحت کنترل ربایندگانشان قرار دارند یا به خانواده‌های گسترده شبه‌نظامیان در مناطق مختلف خاورمیانه منتقل شده‌اند. در حال حاضر، هیچ نهاد رسمی برای پیداکردن زنان و کودکان مفقود ایزدی وجود ندارد. این مسئولیت اکنون بر دوش شبکه‌ای گسترده از فعالان، بازماندگان، اعضای خانواده، مخبران محلی و کارآگاهان غیرحرفه‌ای افتاده است.

‎این افراد از یک «راه‌آهن زیرزمینی» مدرن سخن گفتند، مسیری که اغلب با دریافت اطلاعات محدود و عکس‌هایی آغاز می‌شود که از طریق پیام‌رسان‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند. در مواردی این اطلاعات به خانواده‌های مفقودشده داده می‌شود و برخی از آنها با استخدام مخبران و قاچاقچیان انسان سعی می‌کنند عزیزانشان را بازگردانند. در دیگر موارد، این اطلاعات در اختیار مقامات محلی قرار می‌گیرد.