امیدی که باز هم رو به خاموشی است
هنوز چند روز به پایان سال مانده و ریتم حوادث امسال آنقدر تند بوده که بعید نیست در همین چند روز هم اتفاقات غیرقابل پیشبینی رخ دهد. حوادثی که بسیاری از بازیگران سیاست داخلی و خارجی را تغییر داد، روزنه امید را در دل برخی مردم گشود، و حالا البته نگرانیهایی احساس میشود. عجیب است که همه این حوادث و تغییر و تحولات داخلی و جهانی، در حال و وضع امروز ما شهروندان نسبت به یک سال گذشته چندان تغییری ایجاد نکرده است


حامد بیدی-مدیرعامل پلتفرم کارزار: هنوز چند روز به پایان سال مانده و ریتم حوادث امسال آنقدر تند بوده که بعید نیست در همین چند روز هم اتفاقات غیرقابل پیشبینی رخ دهد. حوادثی که بسیاری از بازیگران سیاست داخلی و خارجی را تغییر داد، روزنه امید را در دل برخی مردم گشود، و حالا البته نگرانیهایی احساس میشود. عجیب است که همه این حوادث و تغییر و تحولات داخلی و جهانی، در حال و وضع امروز ما شهروندان نسبت به یک سال گذشته چندان تغییری ایجاد نکرده است. هنوز کشوری جداافتاده از جهانیم، هنوز خبری از سرمایهگذاران خارجی نیست، هنوز پولمان در دنیا بیارزش است، هنوز دولت با تورم دست در جیبمان میکند، هنوز اینترنت تهدیدی امنیتی است و اغلب شبکههای اجتماعی فراگیر فیلتر است و هنوز کسانی به دنبال خودیسازی استارتآپهای بزرگ کشور با شیوههای مختلف هستند. از آن سو تعطیلی شنبهها را ضد دین میدانند و با تعطیلی پنجشنبه ما را از تعاملات تجاری احتمالی جهانی دورتر میکنند.
البته از حق نگذریم، با آمدن دولت جدید تغییراتی هم شکل گرفته است. رئیسجمهور برای اجرانکردن قانون عفاف و حجاب از شوراهای بالادستی مصوبه گرفت، دو پلتفرم مهم را در اقدامی کمسابقه در کشور رفع فیلتر کرد، در مقابل تصمیمات اشتباهی مثل ممنوعیت واردات آیفون ایستاد، برای رفع مشکلات دانشجویان و استادان دانشگاه چانهزنی کرد و بخشهای مختلف دولت اعتراضات مردم را در پلتفرم کارزار به رسمیت شناختند و در مواردی پیگیریهای قابل قبولی هم انجام دادهاند.
همین تغییرات یک سال پیش بسیار دور از ذهن بود و تصورش را هم نمیکردیم تغییر رویکردی در همین حد به وجود بیاید. بنابراین اگر معیار را وضعیت داخلی کشور در سالهای اخیر در نظر بگیریم، روند نسبتا خوبی شروع شده است. اما اگر معیار را آنچه در جهان میگذرد در نظر بگیریم، وضعیت همچنان فاجعهبار است. برای درک میزان فاجعه بهترین کار آن است که سراغ عددها و شاخصها برویم و نه مصداقهای استثنا. همچنان ما در گستردگی فیلترینگ و کیفیت اینترنت با اختلاف جزء بدترین کشورهای جهان هستیم. یعنی حتی در صورت رفع فیلترینگ کامل و حذف اختلالات ناشی از آن، از نظر زیرساخت شبکه وضعیتمان در مقایسه با کشورهای توسعهیافته اسفبار است. از طرفی در کشوری که همین 10، 15 سال پیش در حوزه استارتآپها و کسبوکارهای اینترنتی با اختلاف نسبت به همسایگان خود جلوتر بودیم، حالا تقریبا هیچ حرفی برای گفتن نداریم.
کافی است حجم سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی انجامشده توسط صندوقهای خطرپذیر را در امارات، عربستان، قطر، ترکیه و عمان با آنچه در کشورمان هست، یا بهتر بگویم نیست، مقایسه کنیم. اختلاف چنان معنادار است که باعث میشود ما اصلا به فکر مقایسه با کشورهای توسعهیافته اروپایی یا چین و آمریکا نیفتیم. این فاصله وقتی جدیتر میشود که متوجه آن باشیم که در میانه انقلاب بعدی فناوری یعنی فراگیری هوش مصنوعی در تمام ابعاد توسعه هستیم. این روزها که شرکتهای آمریکایی مغرور به پیشگامی خود در این فناوری معجزهآمیز و تحولآفرین هستند، اروپاییها در برابر این رقابت دستوپا میزنند و چین برگهای مبتکرانهای را برای برهمزدن بازی رو میکند. کشورهای توسعهیافته فهمیدهاند قواعد بازی جدید چیست و میدانند اگر دیر بجنبند و اکوسیستم نوآوری و فناوری خود را به اندازه کافی تقویت نکنند، بازی را باختهاند. بازی ما اما هنوز بازی منسوخ دوران جنگ سرد است.