تونل وحشت!

متین کاکویى- نگرانی از وضعیت بازار اجاره مسکن این روزها فقیر و غنی نمی‌شناسد، هر مستاجری از هرطبقه اجتماعی این روزها اگر موعد پایان قراردادش نزدیک باشد، خواب راحتی نخواهد داشت. 

باید برای مستاجران گریست!

" کمر مستاجران شکسته، نمی‌گویم خم شده، می‌گویم شکسته! مردم مراجعه می‌کنند می‌گویند نمی‌توانیم از پس افزایش اجاره‌ها بر بیاییم، مگر حقوق ما چقدر اضافه شده که بتوانیم این مبالغ را تامین کنیم... کاری به مسئولان دولت ندارم، این‌ها تا کارهایشان را بکنند وقت گذشته؛‌ از مردم خواهش می‌کنم، التماس می‌کنم، هیچ کار خیری امروز از این بالاتر نیست که یک نفر به مستاجرش رحم کند."

این گوشه‌ای از صحبت‌های همراه با بغض کارشناس مذهبی برنامه سمت خدا از شبکه سوم صدا و سیمای ایران است. وقتی پای اعتراض به بازارعجیب اجاره به یک برنامه مذهبی باز شود که به خنثی‌بودن شهره است، یعنی باید بپذیریم که وضعیت این بازار بحرانی است. 

روزهای شلوغ و عجیب بنگاه‌های املاک

یکی نگران چک تخلیه‌ای است که به صاحب خانه تحویل داده، دیگری به متصدی بنگاه التماس می‌کند پادرمیانی کند و مبلغ رهن را پایین بیاورد و به اجاره تبدیل کند و دیگری مدام دفتر فایل‌های بنگاه املاک را زیر و رو می‌کند به دنبال یک خانه ارزان، حتی بدون آسانسور، انباری و امکانات است...  برعکس بسیاری از واحدهای صنفی که این روزها رکود به کارشان سایه انداخته و کسی در مغازه‌شان پر نمی‌زند، بنگاه‌‌های مشاور املاک سرشان حسابی شلوغ است و مملو از مردمی هستند که دربه‌در به‌دنبال خانه‌ای با قیمت ارزان‌تر یا حداقل قابل پرداخت می‌گردند و این چهاردیواری‌های معاملات املاک این روزها چه چیزهایی که به چشم نمی‌بینند!

تونل وحشت! 

نگرانی از وضعیت بازار اجاره مسکن این روزها فقیر و غنی نمی‌شناسد، هر مستاجری از هرطبقه اجتماعی این روزها اگر موعد پایان قراردادش نزدیک باشد، خواب راحتی نخواهد داشت. اگر برای فقیرترها جابجایی خانه با بودجه محدودی که دارند و قیمت‌هایی که دستشان به آن نمی‌رسد حکم مرگ و زندگی را دارد، برای طبقه متوسط هم که توان تمدید قرارداد با مالک قبلی و شرایط جدید را ندارند و باید به دنبال خانه‌ای کوچک تر در محله‌ای با امکانات کمتر بگردند، حضور در بنگاه‌های مشاور املاک و بازدید از ملک‌های موجود در بازار و دیدن قیمت‌های پیشنهادی مالکان حکم حضور در تونل وحشت را دارد! 

مالکان مقصرند یا...؟

بازار اجاره این روزها از هیچ قانونی پیروی نمی‌کند؛ صاحبخانه‌ها که ملکشان را به عنوان منبع درآمد می‌بینند، برای جا نماندن از بازاری که قیمت‌هایش در سبقت از همدیگر عجله دارند، سعی می‌کنند نرخ اجاره را جوری تعیین کنند که از پس هزینه‌های زندگی بر بیایند، این یعنی سعی می‌کنند منبع درآمدشان را همتراز هزینه‌هایشان ارتقا دهند تا کمتر تحت فشار قرار بگیرند. در چنین بازاری که دولت قیمت کالاها را بالا می‌برد و مالکان برای تامین هزینه‌هایشان، نرخ اجاره بها را بالا می‌برند، کسی که زیر این چرخ‌دنده‌های بی‌رحم بازار له می‌شود کسی جز مستاجر نیست.

دستور برای بالا نرفتن اجاره

در نشست اخیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا که چند روز قبل برگزار شد، مقرر شد برای مدیریت بخش مسکن، تصویب طرح دو فوریتی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار بگیرد و دولت نیز سقف افزایش سالیانه اجاره‌بها را که قبلا به تصویب رسانده، در تهران ۲۵ درصد و در سایر شهرها 20 درصد اجرایی کند. در این نشست وزیر راه و شهرسازی از وضعیت بازار مسکن گزارشی مفصل به اعضا ارائه داد. سران سه قوه هم بعد از شنیدن گزارش وزیر مقرر کردند: سیاست‌ها و اقدامات لازم برای مدیریت حوزه مسکن سریع‌تر اجرایی و طرح دو فوریتی  مجلس شورای اسلامی  در اولویت تصویب قرار بگیرد.

تفاوت آمارهای رسمی و غیر رسمی

مسئولان وزارت راه و شهرسازی می‌گویند ملاکشان آمار رسمی مرکز آمار است که نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۹ نرخ رشد سالیانه اجاره ۳۲ درصد بوده اما گزارش بانک مرکزی از افزایش ۴۶ درصد در سال ۱۴۰۰ حکایت دارد. در برخی مناطق پایتخت اوضاع خیلی متفاوت است و با رشدهای ۵۰، ۷۰ و حتی ۱۰۰ درصد مواجهیم. آنچه در این شرایط رخ می‌دهد عمدتا کوچ مستاجران به واحدهای کوچکتر، قدیمی‌تر و مناطق کم برخوردارتر است. اما درد واقعی وضعیت بازار اجاره را مستاجری درک می‌کند که صاحب خانه اسباب و اثاثیه‌اش را به داخل کوچه ریخته است.

وضعیت بازار اجاره در پایتخت 

طبق آخرین آمار متوسط اجاره هر متر مسکن در تهران ۱۲۶ هزار و ۹۰۰ تومان شده است؛ یعنی نرخ اجاره یک واحد ۵۰ متری  ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌شود. کرایه خانه مثل یک سیل، مستاجران را می‌برد و ظاهرا دولت و مجلس هم کار خاصی از دستشان برنمی‌آید.

مستاجران به چه‌کنم چه‌کنم افتاده‌اند

حجت الاسلام محمدتقی نقدعلی/ نماینده خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی:

"... جلسه‌ای درباره نرخ اجاره‌بها و وضعیت مستاجران تشکیل شد، از رئیس جمهور تقاضا دارم سریعا نتیجه اعلام شده و به داد مستاجران برسند. اشک علما در آمده، تدبیری کنید. مصوبه سران قوا درباره حداکثر افزایش اجاره‌بها بین ۱۵ تا ۲۰ درصد عملی نمی‌شود و صاحبان خانه به این مصوبه تمکین نمی‌کنند، امروز مستاجران به "چه‌کنم چه‌کنم" افتاده‌اند. از طرفی مصوبه حداکثر افزایش ۲۰ درصدی برای اجاره‌بها هم روی زمین مانده است. آقای رئیس جمهور کمر مستاجران خم شده به داد آنها برسید تا از این مرحله مردمی‌سازی یارانه عبور کنیم."

دستور به پوشیدن پالتو در تابستان

مصطفی‌قلی خسروی/ رییس اتحادیه مشاوران املاک:

تعیین سقف مجاز افزایش اجاره بها به میزان ۲۵ درصد و این‌گونه سیاست‌ها تاثیری در کنترل قیمت‌ها ندارد، اما منجر به اختلاف بین مالکان و مستاجران می‌شود؛ صاحبخانه‌ای از خوراک و پوشاک و تفریح خودش زده و یک خانه اضافه خریده، حالا او را مجبور می‌کنند نرخ اجاره را بسیار کمتر از حد تورم افزایش دهد، مثل این است که در تابستان به مردم بگوییم پالتو بپوشند! مداخله دولت در بازار مسکن که تماماً در اختیار بخش خصوصی قرار دارد اشتباه است. دستورالعمل باید سهل، آسان و لازم‌الاجرا باشد. این قوانین به فرار سرمایه‌ها می‌انجامد. صاحب خانه وقتی می‌بیند با فشار روبه روست خانه خود را می‌فروشد و به ترکیه می‌رود.