در نامه ای مشترک میان سفیر صلح سازمان ملل (خانم جین گودال)، خانم هدیه تهرانی و دانشمندان مختلف از 14 کشورِ دنیا موضوعات زیر مطرح گردید

 خواستار رفع تحریم‌‌های ایران برای حفاظت از پلنگ ایرانی هستیم/دانشمندان محیط زیست ایران را آزاد کنید/نشست استراتژی حفاظت از پلنگ ایرانی سپتامبر ۲۰۲۲ در تفلیس، گرجستان برگزار می‌شود.

جین گودال سفیر صلح سازمان ملل در بیانیه‌ای خواستار حفاظت از پلنگ‌های ایرانی و مدافعان آنها در روز جهانی محیط زیست شد و این نامه به امضای فعالان حیطه حفاظت از حیات‌وحش و محیط زیست ۱۴ کشور رسید.

 

جین گودال سفیر صلح سازمان ملل متحد در حفاظت از طبیعت و حیات‌وحش، در نامه ای سرگشاده خواستار حفاظت از پلنگ ایرانی و محافظان در بند آنها شد. تا کنون فعالان محیط زیست و حیات وحش از ۱۴ کشور جهان شامل ایران، ترکیه، روسیه، عراق، ارمنستان، گرجستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان، آلمان، هلند، مکزیک، کانادا و ایالات متحده این نامه را امضاء کردند.

در این بیانیه اظهار امیدواری شده  که جامعه جهانی متوجه ضرورت حفاظت از پلنگ ایرانی و جان مدافعان آنها شود چرا که حفظ هر دوی آنها در هم تنیده شده و امید بر تشویق کشورهای منطقه، درسایه ی تلاش و پشتکار بر این حفاظت نهفته است.

 

خواسته های مطرح شده در این بیانیه به شرح زیر است:

• رفع تحریم های اقتصادی و تسهیل اقدامات بین المللی فراتر از شرایط سیاسی کشور هایی مانند ایران است تا موانع همکاری بین المللی حفاظت و توسعه از سر راه  برداشته شود.
• تبیین و توسعه ی معیارهای مشخص در زمینه ی  تامین مالی و همکاری های فنی برای اطمینان از اینکه حافظان محیط زیست به دلیل همکاری با کارشناسان و سازمان های بین المللی هرگز به طور نادرست مورد آزار قرار نگیرند.
• مشارکت مستمر از طریق حمایت فنی و مالی مانند افغانستان به منظور اطمینان از شرایط پایدارحفاظت و در نهایت...
• آزادی نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، امیرحسین خالقی، طاهر قدیریان، سام رجبی، هومن جوکار و مراد طاهباز که ادامه بازداشت آنها بر دوش همه ما سنگینی می‌کند. این نگرانی وجود دارد که سرنوشت پلنگ تا زمانیکه محافظان آن در ایران در زندان هستند با خطر جدی مواجه باشد.

 

متن نامه به این شرح است:

 

در زمان ناراحتی و سردرگمی به طبیعت روی می‌آوریم تا ذهن را آرام کرده و شفا پیدا کنیم. ما به بقای معجزه آسای حیات وحش و اکوسیستم‌ها تکیه می کنیم تا بتوانیم در برابر مواجهه با ناملایماتی که کنترلی روی آن‌ها نداریم واغلب موجب درماندگی و ناامیدیمان می شوند ایستادگی کنیم.

برای ما یکی از آن معجزات گربه سانی زیبا است، پلنگ ایرانی (Panthera pardus tulliana)، که درکوهستان ها و بیابان‌های زمستانی سرد آسیای مرکزی و خاورمیانه زیست می کند. محدوده ی پراکنش پلنگ ایرانی در ۱۱ کشور ایران، عراق، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان، افغانستان و پاکستان می باشد. در گذشته تاجیکستان و ازبکستان  نیز بخشی از این محدوده به حساب می آمدند اما اکنون پلنگ ایرانی در این مناطق منقرض شده‌ است. تقریبا ۸۰ درصد جمعیت این پلنگ‌ در ایران و پس از آن  در ترکمنستان یافت می‌شود. در قفقاز، تلاش‌های طولانی مدت حفاظتی منجر به بازیابی منحصر به فرد جمعیت کوچکی در منطقه زنگزور، شامل جنوب ارمنستان و جنوب شرقی جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان گردیده است. (پیش نویس، طرح استراتژی گسترده در زمینه ی حفاظت از پلنگ ایرانی Panthera pardus tulliana   توسط گروه فعال پلنگ ایرانی (۲۰۲۲)) 

در تابستان ۲۰۲۱، تصویر یک پلنگ ایرانی پس از ۱۲ سال غیبت در مناطق حفاظت شده ی توشتی در گرجستان توسط دوربین‌های تله‌ای ثبت شد. اندکی پس از آن نیز پلنگ‌های ایرانی (غیر مرتبط با برنامه ی معرفی مجدد در قفقاز روسیه) در کاباردینو-بالکاریای روسیه، چچن و داغستان مشاهده شدند. در قزاقستان، پلنگ ایرانی در سال ۲۰۱۸ کشف مجدد شد، گرچه  متاسفانه مدتی بعد و در سال ۲۰۲۱ تنها حیوان شناسایی شده در آن منطقه از بین رفت. اخیرا در ترکیه، وجود  پلنگ در چهار منطقه ی مختلف ثبت شده است که برخی از آنها  نر های پراکنده شده از جمعیت‌های اصلی در قفقاز کوچک هستند. در عراق، از زمان تثبیت شرایط در سال ۲۰۱۱، جمعیت های پراکنده شده پلنگ  شامل حدود ۹ نر و ۱ ماده در هشت مکان مختلف در اقلیم کردستان شناسایی شده‌اند. در پنج سال گذشته حداقل سه پلنگ در این منطقه کشته شده‌اند.

تحقیقات و فعالیت‌های صورت گرفته در مورد پلنگ ایرانی، نه نتها موجب بیداری و تلاش در حمایت از این گربه‌سانان بزرگ و توجه به عوامل تهدید آن مانند (شکار غیرقانونی، از دست دادن زیستگاه و طعمه، تعارض میان انسان و حیات وحش) گردید بلکه درافزایش سطح آگاهی در کشورهای زیستگاه پلنگ ایرانی و اهمیت حفظ ارتباط میان این کشور ها نه فقط از دیدگاه اکولوژیکی نیز نقش مهمی ایفا نمود. چرا که برخی از کشورهای محدوده زیستگاه پلنگ ایرانی در حال حاضر با چالش‌های سیاسی متفاوتی روبرو هستند.

 

در قفقاز، بین آذربایجان و ارمنستان، پلنگ‌ها در مناطق مین گذاری شده در معرض آسیب و تنش‌های ناشی از مناقشه ی ادامه دار ناگورنو-قره باغ قرار دارند. عملیات نظامی در امتداد مرزهای عراق - ایران و عراق-ترکیه همچنان موجب آوارگی مردم و سوزاندن معدود جنگل‌های طبیعی باقی مانده درعراق می گردد. از زمان ظهور داعش در سال ۲۰۱۴، تنش‌های سیاسی و رکود اقتصادی، تنوع زیستی و حفاظت از گونه‌ها را به انتهای فهرست اولویت‌ها در کشور رسانده است، بدون اینکه بودجه محلی برای حمایت از پروژه‌های حفاظت محلی در نظر گرفته شده باشد. تغییرات در رهبری ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ به خروج ایالات متحده از برنامه جامع عملی (توافق هسته ای ایران) و تحریم های فشار "حداکثری" منجر گردید. این اقدام نه تنها موجب آسیب و انزوای مردم ایران شد، بلکه به طور غیرمستقیم به ابتکار عمل های حفاظتی در حوزه ی محیط زیست و بسیاری از افراد فعال هدایت کننده ی این پروژه‌های حفاظتی، لطمه وارد کرد.

در ژانویه ۲۰۱۸، ۹ فعال محیط زیست مرتبط با بنیاد میراث حیات وحش پارس دستگیر شدند، از جمله کاووس سید امامی، که در فوریه ۲۰۱۸ پس از دستگیری در زندان درگذشت.آنها به دلیل استفاده از دوربین های تله ای که در آن زمان  درک جامعی از ضرورت بکارگیری آن به عنوان ابزاری مهم درامر حفاظت وجود نداشت، به جاسوسی متهم شدند

کمکان پس از گذشت چهار سال و چهار ماه این هفت نفر از محافظان پلنگ ایرانی هنوز در زندان هستند.

در آگوست ۲۰۲۱، طالبان در افغانستان به قدرت بازگشتند و بسیاری از حافظان محیط زیست برای گونه‌های در معرض خطر را مجبور به جلای وطن کرده و سازمان ملی حفاظت از محیط زیست را با اغتشاش روبرو کرد. توقیف مستمر بودجه‌های افغانستان بحران انسانی وخیم موجود را تشدید کرده و این موضوع باعث شده تا طبیعت و حیات وحش افغانستان نیز بهای سنگینی ‌بپردازند. بطوریکه تعداد بسیار کم پلنگ های باقیمانده در افغانستان در حال حاضر شانس کمی برای بقا دارند.

 در نهایت، در فوریه ۲۰۲۲، با تهاجم روسیه به اوکراین، اقدامات بین‌المللی را برای منزوی کردن روسیه و شهروندانش آغاز شد و عملا همکاری بین‌المللی با این کشور در زمینه ی محیط زیست را متوقف گردید. این اتفاق به شدت مایه تاسف است زیرا تداوم این تعاملات وهمکاری ‌ها می توانست برای آینده ی پلنگ ایرانی در قفقاز بزرگ در گرجستان بسیار سودمند باشد.

کنوانسیون گونه‌های مهاجر  (CMS)و آژانس فدرال آلمان برای حفاظت از طبیعت (BfN) در نظر دارند در چهارچوب برنامه ی عملی وابتکاری پستانداران آسیای مرکزی و در جهت افزایش همکاری ها، نشستی میان کشورهای منطقه به منظور اتخاذ تدابیر لازم برای حفاظت از پلنگ ایرانی ابرگزار نمایند. در این رابطه در سال گذشته، گروهی از کارشناسان از سراسر محدوده ی زیستگاه پلنگ ایرانی به رهبری روئسای مشترک کمیسیون ویژه حفظ بقا در گروه تحصصی گربه‌سانان بزرگ اتحادیه ی جهانی حفاظت (IUCN)   ، برای ایجاد پایه های لازم به فعالیت پرداختند. این نشست قرار است در سپتامبر ۲۰۲۲ در تفلیس گرجستان برگزار شود.

 تدابیر اندیشیده شده ی بسیار مهمی در دستور کار قرار دارد و موفقیت در اجرای آن به درک این موضوع وابسته است که حفاظت از طبیعت نتها در سایه ی همکاری و تامین بودجه های بین‌المللی و نیز حفظ امنیت جامعه ی حافظان محیط زیست برای حفاظت از پلنگ ایرانی میسر است. بکار گیری دوربین‌های تله‌ای نیز برای نظارت بر حیات وحش ضروری است: گرچه ممکن است در  پنج سال گذشته این دوربین ها به خوبی شناخته نشده بودند، اما از آن زمان تاکنون مشخص شده که استفاده از دوربین های تله ای روشی فوق‌العاده مهم برای مطالعه برروی حیوانات منزوی و گریزانی چون پلنگ ایرانی است و  ادامه تحقیقات گسترده بدون آن امکان پذیر نخواهد بود.

 

در این راستا درخواست ما به شرح زیرمی باشد:

• رفع تحریم های اقتصادی و تسهیل اقدامات بین المللی فراتر از شرایط سیاسی کشور هایی مانند ایران است تا موانع همکاری بین المللی حفاظت و توسعه از سر راه  برداشته شود.
• تبیین و توسعه ی معیارهای مشخص در زمینه ی  تامین مالی و همکاری های فنی برای اطمینان از اینکه حافظان محیط زیست به دلیل همکاری با کارشناسان و سازمان های بین المللی هرگز به طور نادرست مورد آزار قرار نگیرند.
• مشارکت مستمر از طریق حمایت فنی و مالی مانند افغانستان به منظور اطمینان از شرایط پایدارحفاظت و در نهایت...
• آزادی نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، امیرحسین خالقی، طاهر قدیریان، سام رجبی، هومن جوکار و مراد طاهباز که ادامه بازداشت آنها بر دوش همه ما سنگینی می‌کند. این نگرانی وجود دارد که سرنوشت پلنگ تا زمانیکه محافظان آن در ایران در زندان هستند با خطر جدی مواجه باشد.

ما امیدواریم که جامعه جهانی به زودی به این حقیقت دست یابد که موضوع حفاظت از پلنگ ایرانی و حفظ جان مدافعان آن در هم تنیده شده و در این خصوص ما از همه کشورهای منطقه ی زیستگاه پلنگ ایرانی تقاضا داریم که در این امر مهم آنان را حمایت نمایند.

 

جین‌گودال حافظ طبیعت بریتانیا

هدیه تهرانی حافظ محیط زیست ایران

 

این نامه به امضای افراد زیر نیز رسیده است:

 

۱- عبدالولی مدقق، حافظ محیط زیست، افغانستان

۲- آبنوس صادقی، حافظ محیط زیست، ایران

۳- الکس دهگان، محیط بان، ایالات متحده

۴- على مدد رجبی، حافظ محیط زیست، افغانستان

۵- علی رنجبران، حافظ محیط زیست، ایران

۶- آذر صداقتی خیاطی، حافظ محیط زیست، ایران

۷- آرش قدوسی، محیط بان، ایران

۸- بیجان لورتکیپانیدزه، حافظ محیط زیست، گرجستان

۹- بلال مصطفى، محافظه کار، پاکستان

۱۰- کریستین رونگر، محافظه کار، آلمان

۱۱- کورینا ون کیزلی، محافظه کار، آلمان

۱۲- دانیال نیری، محیط بان، ایران

۱۳- دلارام عشایری، حافظ محیط زیست، ایران

۱۴- دنیز منگولو اوغلو، حافظ محیط زیست، ترکیه

۱۵- فرید پروتا، حافظ محیط زیست، ایران

۱۶- غلامرضا قادری، فعال محیط زیست، ایران

۱۷- گیورگی عربولی، حافظ محیط زیست، گرجستان

۱۸- جلال الدین ناصری، حافظ محیط زیست، افغانستان

۱۹- حامد ابوالقاسمی، فعال محیط زیست، ایران

۲۰- حنا رضا، حافظ محیط زیست، عراق

۲۱- هانیه غفاری، حافظ محیط زیست، ایران

۲۲- حسین یوسفی، محیط بان، ایران

۲۳- ایگور خوروزیان، حافظ محیط زیست، ارمنستان

۲۴- ایمان معماریان، دامپزشک حیات وحش، ایران

۲۵- جیران خویلو، حافظ محیط زیست، ایران

۲۶- کوئن کویتن، هلند

۲۷- کورش آرارات، محیط بان، عراق

 ۲۸- لادن سلامت، حافظ محیط زیست، ایران

۲۹- لیلی خلعتبری، حافظ محیط زیست، ایران

۳۰- ماهگل کزاری، حافظ محیط زیست، ایران

۳۱- ماریا گریتسینا، حافظ محیط زیست، ازبکستان

۳۲- مارک پستوف، متخصص حفاظت از محیط زیست

۳۳- روسیه مهران سید امامی، محیط بان، ایران

۳۴- ناهید احمدی، فعال محیط زیست، ایران

۳۵-نصرت الله جاهد، حافظ محیط زیست، افغانستان

۳۶- ناتالی اشمیت، متخصص محیط زیست، کانادا

۳۷- نیلوفر رئیسی، محیط بان، ایران

۳۸- پویا قدوسی، حافظ محیط زیست، ایران

۳۹- پوریا سپهوند، حافظ محیط زیست، ایران

۴۰- رودریگو مدلین، حافظ محیط زیست، مکزیک

۴۱- رویش هاشم، حافظ محیط زیست، افغانستان

۴۲- سمیرا فیروز، محیط بان، ایران

۴۳- شبنم وقای نگار، محیط بان، ایران

۴۴- شیدا عشایری، حافظ محیط زیست، ایران

۴۵- سیاوش قدوسی، محیط بان، ایران

۴۶- تاتیانا روزن، حافظ محیط زیست، جورجیا

۴۷- ولادیمیر ترنتیف، حافظ محیط زیست، قزاقستان

۴۸- یاسامان طالبی، حافظ محیط زیست، ایران