با نزدیک شدن به آخرین روزهای سال تحصیلی اخباری از برخوردهای سفت و سخت دانشگاهها با دانشجویان به گوش میرسد؛
دانشگاه در قرق دوربینهای مداربسته
حداکثر تنبیه مربوط به «عدم رعایت پوشش اسلامی یا ضوابط پوشش ابلاغی وزارتین» در شیوهنامه پیشین «توبیخ کتبی و درج در پرونده» بود، اما در شیوهنامه جدید تا حد «محرومیت از تسهیلات رفاهی» ارتقا یافت.
ابتدای سال ۱۴۰۲، وزارتخانههای علوم و بهداشت با انتشار اطلاعیههایی به دانشجوها درباره پوشش و رعایت حجاب دانشجوها هشدار دادند:
وزارت علوم: … کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از ارائه خدمات آموزشی، رفاهی و ... به معدود دانشجویانی که قوانین و مقررات دانشگاهها در این خصوص را رعایت ننمایند، معذور خواهند بود.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت: … مراکز آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ارائه خدمات به معدود دانشجویان فاقد حجاب اسلامی معذور خواهند بود.
تغییرات شیوهنامه اجرایی آییننامه انضباطی دانشجویان درباره حجاب و پوشش
حداکثر تنبیه مربوط به «عدم رعایت پوشش اسلامی یا ضوابط پوشش ابلاغی وزارتین» در شیوهنامه پیشین «توبیخ کتبی و درج در پرونده» بود، اما در شیوهنامه جدید تا حد «محرومیت از تسهیلات رفاهی» ارتقا یافت.
در شیوهنامه قبلی، «اصرار و تکرار» در عدم رعایت «ضوابط پوشش» در بدترین حالت میتوانست منجر به یک ترم تعلیق بدون احتساب سنوات شود، اما مطابق شیوهنامه جدید، «هنجارشکنی یا عمل شبکهای یا اصرار و تکرار» بر این «تخلف» میتواند منجر به چهار ترم تعلیق با احتساب سنوات شود.
در شیوهنامه جدید، نقض احکام اسلامی به شکل مشهود از قبیل روزهخواری و... مشمول تنبیهات «توبیخ کتبی» تا «منع موقت تحصیل به مدت دو نیمسال بدون احتساب سنوات» میشود. در شیوهنامه قبلی خبری از این تنبیه نبود.
اقدامات دانشگاهها برای کنترل پوشش دانشجوها
افزایش شمار نیروهای حراست
کنترل پوشش دانشجوها در درهای ورودی
گشتزدن نیروهای حراست در سطح دانشگاه و تذکر به دانشجوها
استفاده از تصاویر دوربینهای مداربسته سطح دانشگاه برای بررسی پوشش دانشجوها،
ارسال پیامکهای هشدار و تهدید در زمینه پوشش به دانشجوها
ضبط کارت دانشجویی بهخاطر پوشش
احضار به دفتر حراست و گرفتن تعهد
تماس با خانواده دانشجوها همراه با تهدید و هشدار
ممنوعالورودکردن دانشجوها به دانشگاه و خوابگاه
ارجاع پرونده به کمیتههای انضباطی و صدور احکام مختلف (از توبیخ و تذکر تا منع موقت از تحصیل)
دانشگاه صنعتی شریف
در زمستان ۱۴۰۱، ورود به سامانه آموزش دانشگاه شریف، منوط به تعهد به اجرای آییننامه الگوهای رفتاری این دانشگاه شد.
دوربینهای پرتعداد نصبشده در سطح این دانشگاه در وقایع پاییز، بعد از آرام شدن فضای اعتراضی دانشگاه برای بررسی پوشش دانشجوها به کار میرود.
برای مدتی در یکی از سالنهای غذاخوری دانشگاه شریف، پوشش دانشجوها در زمان تحویل غذا بررسی میشد.
مأموران حراست با گشتزنی در سطح دانشگاه (پیاده یا سوار بر موتورسیکلت) با تلفن همراه از پوشش دانشجوها عکس میگیرند.
تذکرهای مأموران حراست در درهای ورودی یا در سطح دانشگاه معمولا با چاشنی لحن تند و بیاحترامی است.
گاهی پیش آمده که مأموران حراست در سطح دانشگاه به تعقیب دانشجوها پرداختهاند.
ارسال پیامکهای همراه با اخطار و تهدید براساس گزارش مأموران حراست یا تصاویر ثبتشده در دوربینها، تماس با خانواده دانشجوها، احضار به دفتر حراست و صحبت با دانشجو و اخذ تعهد از او، ممنوعالورودی و ارجاع پرونده به کمیته انضباطی و صدور احکامی مانند توبیخ شفاهی یا کتبی و درج در پرونده و منع موقت از تحصیل به صورت تعلیقی یا اجرایی قدمهای بعدی دانشگاه شریف در برخورد با پوشش دانشجوهاست.
بررسی محتواهای منتشرشده از سوی دانشجوها در شبکههای اجتماعی (بهویژه توییتر) نیز اخیرا به دستور کار نیروهای حراست و کمیته انضباطی دانشگاه شریف اضافه شده است.
دانشگاه شیراز
باغ ارم محلی است که زیر نظر دانشکده گیاهشناسی دانشگاه شیراز اداره میشود و در ایام نوروز ۱۴۰۲، نیروهای حراست دانشگاه شیراز مأمور شده بودند که به بازدیدکنندگان از این باغ تذکر حجاب بدهند. تصاویری از این تذکرها در صداوسیما نیز پخش شد.
افزایش تعداد دوربینها بعد از وقایع پاییز، ارسال پیام اخطار در سامانه اتوماسیون و سامانه آموزش، ارجاع دانشجوها به مرکز مشاوره و اخذ تعهد از آنها، تماس با خانواده دانشجوها، گشتزنی نیروهای حراست در سطح دانشگاه و تذکر به دانشجوها، عکس گرفتن از کارت دانشجویی و احضار دانشجوها به حراست از جمله اقدامات دانشگاه شیراز در زمینه حجاب و پوشش بوده است.
طبق روایت دانشجوها، یک بار یکی از مأموران حراست موقع خروج دو دانشجوی دختر و پسر از دانشگاه، همراه با تذکر کیف دانشجو را از دستش کشیده و در نتیجه صدمهای به لپتاپ داخل کیف وارد شده است. این مأمور حراست چند روزی از کار تعلیق شده، اما دوباره به دانشگاه بازگشته است.
دانشگاه شهید بهشتی
در ابتدای ترم جاری دسترسی به سامانه آموزش برای انتخاب واحد، برای برخی دانشجوهای دانشگاه شهید بهشتی بهخاطر نوع پوشششان مقدور نبود. این دانشجوها بعد از دادن تعهد توانستند انتخاب واحد کنند.
در ورودی و خروجی خوابگاه دختران این دانشگاه، دستگاههای تشخیص چهره نصب شده تا پوشش دانشجوها موقع ورود و خروج از خوابگاه بررسی و در صورت نیاز دانشجوها به حراست و کمیته انضباطی احضار شوند.
در سال جدید حراست دانشگاه از ورود دانشجوهای دختر با شال و روسری به دانشگاه جلوگیری میکند. ممانعت از پوشیدن رنگهای روشن نیز اقدام عجیب دیگر حراست دانشگاه شهید بهشتی در ارتباط با دانشجویان دختر است.
افزایش شمار نیروهای حراست، گشتزنی مأموران حراست در سطح دانشگاه و تذکر به دانشجوها، ضبط کارت دانشجویی و احضار به حراست از دیگر اقدامات دانشگاه شهید بهشتی برای کنترل پوشش دانشجوها بوده است.
دانشگاه الزهرا
در ماههای اخیر علاوه بر دوربینهای پرتعدادی که برای رصد پوشش دانشجوها در دانشگاه الزهرا به کار رفته، مأموران حراست هم برخلاف گذشته که تنها در درهای ورودی و خروجی حضور داشتند، در سطح دانشگاه رفتوآمد کرده و برای رعایت حجاب به دانشجوها تذکر میدهند؛ تذکرهایی که همراه با تهدید و توهین و گاهی تعقیب دانشجو و ضبط کارت اوست.
احضار به کمیته انضباطی و ممنوعیت ورود به دانشگاه و خوابگاه بهخاطر حجاب و صدور احکام انضباطی (منع موقت از تحصیل و محرومیت از امکانات رفاهی و خوابگاه) در این دانشگاه شامل حال تعداد قابل توجهی از دانشجوها شده است.
سپیده رشنو یکی از دانشجوهای الزهراست که بهخاطر حجاب دو ترم از تحصیل محروم شده است.
دانشگاه تهران
رئیس دانشگاه تهران اواخر دیماه سال قبل گفته بود که دانشجوها در حین ورود به دانشگاه از نظر پوشش بررسی و از طریق کارت دانشجویی شناسایی و به آنها تذکر داده میشود و در مراحل بعدی ارسال پیامک تذکر، تماس با خانواده، تشکیل پرونده انضباطی، گرفتن تعهد و صدور احکام انضباطی در انتظارشان است.
نیروهای حراست دانشگاه تهران علاوه بر تذکر در درهای ورودی دانشگاه، با موتورسیکلت در سطح دانشگاه تردد میکنند و بهخاطر حجاب و پوشش به دانشجوها تذکر میدهند. این تذکرهای معمولا با لحن تند و بیادبانه و تهدیدآمیز، بعضا به درگیری فیزیکی نیروهای حراست با دانشجوها منجر شده است.
عکسگرفتن از دانشجوها در محوطه دانشگاه، ضبط کارت دانشجویی، احضار به دفتر حراست و گرفتن تعهد از دانشجوها و ممنوعالورودکردن آنها در دانشگاه تهران در موارد متعدد مشاهده شده است.