علاالدین؛ نزدیک‌تر از همیشه به فاجعه
پاساژ علاءالدین، از ساختمان‌هایی است که در توسعه و نوسازی شهر تهران در دهه هفتاد پدید آمد و به عنوان قطب اصلی‌خرید و فروش تلفن‌همراه ثبت شد اما در این سال‌ها، نامش بیشتر به عنوان نماد خطر در بین ساختمان‌های پرتراکم و ناایمن این شهر بر سر زبان‌ها بوده است.
به گزارش شرق ؛ پاساژ علاءالدین، از ساختمان‌هایی است که در توسعه و نوسازی شهر تهران در دهه هفتاد پدید آمد و به عنوان قطب اصلی‌خرید و فروش تلفن‌همراه ثبت شد اما در این سال‌ها، نامش بیشتر به عنوان نماد خطر در بین ساختمان‌های پرتراکم و ناایمن این شهر بر سر زبان‌ها بوده است.
یکی از این سال‌ها، نمای قرمزش پشت پارچه‌هایی پنهان شد تا گمان کنیم قرار است شاهد ایمن‌سازی علاالدین باشیم اما هنوز که هنوز است چنین اتفاقی رخ نداده و رعایت‌نشدن استانداردهای ایمنی هر روز و ساعت، جان هزاران نفر از مراجعه‌کنندگان و کسبه را تهدید می‌کند. این پاساژ تنها نمونه‌ای از صدها ساختمان ناایمن تهران است که بی‌توجهی به هشدارها، آن‌ها را به بمب‌های ساعتی در قلب شهر تبدیل کرده است.
پرده‌های بزرگ و سنگینی که در مقطعی نمای علاءالدین را پوشانده بودند، با فشار شهرداری و همراهی رسانه‌ها برداشته شدند. اما این اقدام که در ظاهر قدم‌برداشتن به سوی شفافیت و حل مشکلات ایمن‌سازی این ساختمان به نظر می‌رسید، از نگاه کارشناسان و مسئولان صرفاً «یک حرکت نمایشی برای پاسخ به افکار عمومی» تعبیر شد و هیچ تغییری در شرایط خطرناک این ساختمان ایجاد نکرد.
فرداد عدالتخواه، شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۱ تهران، به صراحت اعلام کرد که برداشتن پرده‌های علاءالدین، هیچ ارتباطی به ایمن‌سازی این پاساژ ندارد و گفت: «یک سال مالک پاساژ به بهانه ایمن‌سازی نما، داربست‌هایی را بر ساختمان نصب و آن را با پرده پوشانده بود.
اما این اقدام نه‌تنها هیچ تغییری در شرایط ایمنی ایجاد نکرد، بلکه وزن اضافی داربست‌ها بر سازه قدیمی، خطرات آن را افزایش داده است.»اما این حرف او نمایشی بودن ماجرا را تقویت بخشید؛ «مالک پاساژ علاءالدین از ده روز پیش تاکنون، هیچ اقدامی برای رفع تخلفات، ایمن‌سازی، اخذ پایان کار یا ایجاد پارکینگ نکرده است. این در حالی است که این ساختمان سال‌ها به عنوان یکی از پرخطرترین بناهای تهران شناخته می‌شود.»
شنیدن موارد متعدد ناایمنی در این پاساژ از زبان او جالب‌تر بود؛ «از سیم‌های رهاشده در محیط، تا پله‌های فرار و آسانسورهای مسدود، همه نشان‌دهنده شرایط بحرانی این ساختمان هستند. حتی راهروهای باریک و غیر استاندارد، هرگونه فرار اضطراری در صورت وقوع حادثه را تقریباً غیرممکن می‌کند.»ایمن‌سازی سازه این ساختمان، رفع‌شدن مشکلات زیرساختی، ایجاد پارکینگ‌های استاندارد و کاهش تراکم جمعیتی از جمله اتفاقاتی‌ست که مدت‌هاست همه می‌دانند باید برای علاالدین رخ دهد اما...واقعیت این است که این ساختمان از سوی نهادهای مرتبط به عنوان ساختمانی ناایمن معرفی شده و حتی شرکت‌های بیمه نیز قراردادهای خود را با این ساختمان فسخ کرده‌اند.
این شرایط باعث شده که شهرداری بارها به صورت مکتوب و شفاهی به مالک، کسبه و افکار عمومی هشدار دهد.به گفته شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۱ تهران، دیگر مماشات با این وضعیت عقلانی نیست: «تشخیص وضعیت ایمنی ساختمان بر عهده کارشناسان است، نه مالک پاساژ. ما تلاش کردیم تا با اقدامات غیرقهری از ایجاد آسیب به کسبه جلوگیری کنیم، اما وضعیت کنونی نیازمند ورود جدی‌تر است.»
راستی‌آزمایی در این مقطع یکی از اقداماتی است که با حضور کارشناسان و نمایندگان افکار عمومی، شاید بتواند حقیقت ماجرا را برملا کند. همچنان که فرداد عدالتخواه، این ایده را در شرایط فعلی، یک راهکار مهم قلمداد می‌کند؛ «شاید از حیث حریق، اقدامات مختصری انجام شده باشد، اما آیا هیچ مرجعی حاضر است مکتوب اعلام کند که علاءالدین ایمن است؟ دعوت مردم به بازدید از پاساژی ناایمن درست نیست، اما رسانه‌ها می‌توانند مواردی همچون سیم‌های رها شده، پله‌های مسدود و پله‌برقی‌های غیر استاندارد را مشاهده و گزارش کنند.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که علاءالدین به‌عنوان یکی از شلوغ‌ترین مراکز تجاری تهران، روزانه میزبان هزاران خریدار و کسبه است. چند تن از فروشندگان این پاساژ در حرف‌هایی مشابه بیان کردند: «ما از همیشه بیشتر ترس داریم و نگرانیم. مشکلات این ساختمان شناسایی شده ولی هیچکدام از مشکلاتش حل نشده است. واقعا کابوس ما، تکرار حادثه پلاسکوست.»
در نگاه کارشناسان، برداشتن پرده‌های علاءالدین می‌توانست آغازگر اقدامات اساسی‌تر پیرامون این بنا باشد اما ظاهراً و در حال حاضر به یک نقطه پایان بدل شده! این پرده‌ها برداشته شده‌اند، اما حقایق تلخی که پشت آن پنهان بود، همچنان پابرجاست: این که این ساختمان ناایمن است و هر روز خطر بیشتری برای شهروندان ایجاد می‌کند. این که مدیریت شهری بهتر است دست از بازی با افکار عمومی بردارد و در عوض در جست‌وجوی سریع‌ترین راه‌های ایمن‌سازی این پاساژ و دیگر ساختمان‌های پرخطر این شهر باشد و در غیر این صورت، فاجعه‌ای دیگر در راه خواهد بود.
