مزایای حضور حیوانات خانگی در کنار انسان

مطالعات بسیاری درباره تأثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان انجام شده است. این تحقیقات نشان می‌دهند که نگهداری از حیوانات خانگی می‌تواند آثار مثبتی بر سلامت روان داشته باشد. چنانکه برخی آمارها نشان می‌دهد سطح سلامت روان در 74 درصد از افرادی که از حیوان خانگی نگهداری می‌کنند، بهبود پیدا می‌کند.  شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین آثار نگهداری از  حیوانات خانگی مربوط به کاهش میزان استرس است به این معنا که محبت کردن به حیوانات، همراهی،‌بازی و لمس و نوازش آنها  سطح سروتونین و دوپاین را در بدن افزایش داده و زمینه‌‌ساز افزایش احساس آرامش در افراد می‌شود.

دکتر لارنا دیویس، مشاور و مدیر بالینی یک مرکز توان‌بخشی در نیوجرسی آمریکا، می‌گوید:«از لحاظ تاریخی، فواید درمانی حیوانات، شاید بسیار زودتر از آن چیزی که بیشتر افراد از آن آگاه هستند، تایید شده باشد؛ درست از آنجایی که یونانیان باستان دریافتند که اسب‌ها، ظاهرا می‌توانند روحیه‌ی افرادِ بسیار بیمار را بهبود بخشند.همچنین، تحقیقاتِ اولیه‌ی انسان‌شناسی نشان می‌دهد که گربه‌ها، اهلی شدن خود را از جنوب آسیا آغاز و برای یک رابطه‌ی سودمند دوجانبه، با انسان‌ها رابطه‌ای دوستانه برقرار کردند.»

تجربه بی‌نظیری از عشق

محققان می‌گویند حیوانات خانگی به ما کمک می‌کنند تا احساس کنیم «دوست‌داشتنی» هستیم. به عنوان مثال هنگامی که سگ‌ها و انسان‌ها به یکدیگر نگاه و تعامل می‌کنند، هر دو، فورانِ اکسی‌توسین یا هورمون عشق را تجربه می‌کنند. حیوانات با ایجاد این حس در افراد باعث می‌شوند که کمتر احساس تنهایی کنیم. دیویس در اینباره می‌گوید:« اهمیت ندارد که در کدام مقطع از زندگی به سر می‌برید؛ زیرا حیواناتِ خانگی همواره هیجان‌زده هستند که شما را دوست داشته باشند و در عوض، شما نیز آن‌ها را دوست داشته باشید. آن‌ها کوچکترین اهمیتی نمی‌دهند که شما چه میزان پول دارید؟ کجا زندگی می‌کنید؟ یا چه کار می‌کنید؟ حیوانات خانگی، عشق را، به میزانِ قابل‌توجهی، ابراز می‌کنند و این، با احساس استرس، تنهایی، غم و دیگر احساسات منفی مقابله می‌کند.»

همچنین، یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که «سگ‌های درمانی» به دانشجویانِ تحت استرس کمک می کنند. برای اطلاع بیشتر شاید جالب باشد که درباره سگ‌های درمانی بیشتر بدانید. این گروه از سگ‌ها با هدفِ حمایت از انسان‌ها- اغلب در محیط‌هایی مانند بیمارستان‌ها، خانه‌های سالمندان، آسایشگاه‌ها، مناطق فاجعه‌آمیز- آموزش می‌بینند. همچنین  گروه دیگری از سگ‌ها تحت عنوان سگ‌های خدمتگزار، هم  برای کمک به بیماران خاص با نیازهای فیزیکی روزانه‌شان، تحت آموزش قرار می‌گیرند.

سگ‌ها و اضطراب بعد از حادثه

سگ‌ها و به‌ویژه سگ‌های خدمتگزار همچنین همراهان خوبی برای افراد مبتلا به اختلال اضطراب بعد از حادثه هستند.نتایج یک تحقیق  در در سال ۲۰۱۸ نشان داد که سگ‌های خدمتگزار می‌توانند با کاهش افسردگی و تنهایی و البته بهبودِ انعطاف‌پذیری و سلامتِ عمومی روان، به کاهش علائمِ PTSD در جانبازان کمک کنند.

گربه‌ها و بهبود آلزایمر

در این بین نباید نقش گربه‌ها در بهبود سلامت انسان را از یاد برد. اقدام کارکنان مرکز نگهداری از بیماران مبتلا به زوال عقل موسوم به "کاتالینا" در آریزونا این مساله را به خوبی نشان داد. کارکنان این مرکز چند گربه رها شده در خیابان را پیدا کردند که هر کدام کمتر از ۲۰۰ گرام وزن داشتند. آنها نگهداری از گربه‌ها را به بیمارانی سپردند که اغلب دچار آلزایمر بودند. روند بهبود بیماری این افراد بعد از نگهداری دقیق از گربه‌ها و  بزرگ کردن آنها، تسریع شد. نکته جالب توجه آن بود که این بیماران اغلب برای انجام کارهای شخصی خود نیز دچار مشکل بودند با این حال آنها با دقت فراوانی مسئولیت شیر دادن به بچه گربه‌ها را برعهده گرفتند.

سالمندان و حیوانات خانگی

اگر چه نمی‌توان به صورت 100 درصد از بهبود بیماری‌های جسمی به دنبال نگهداری از حیوانات خانگی سخن گفت اما در سال 2019 محققان استرالیایی از به کارگیری  سگ‌ها و گربه‌های رباتیک برای کاهش آثار بیماری آلزایمر در افراد سالمند خبر دادند. «توبی» و «مارمالاد» شباهت زیادی به سگ‌ها و گربه‌های واقعی داشتند و می‌توانستند مانند آنها جست و خیز و حرکت کنند. محققان استرالیایی می‌گفتند این روبات‌ها با ایجاد حس شادی در افراد مسن، به آنها کمک می‌کنند تا اوقات خوشی را سپری کرده و از دردها و نگرانی‌های ناشی از ابتلاء به آلزایمر بکاهند. شاید به همین دلیل است که محققان نگهداری از حیوانات خانگی توسط افراد سالمند  را به شدت توصیه می‌کنند. کاهش آلام ناشی از تنهایی، ‌تقویت روحیه، احساس امنیت و افزایش تحرک جسمی از جمله مزایای نگهداری از حیوانات خانگی توسط سالمندان است. به عنوان مثال برخی از حیوانات خانگی مانند سگ‌ها نیاز به پیاده روی دارند. بر همین اساس سالمندانی که از سگ نگهداری می کنند مجبور به فعالیت و تحرک بیشتری می‌شوند.

پت تراپی چیست؟

با توجه به مزایای مثبت نگهداری از حیوانات خانگی بود که موضوع «پت‌تراپی» یا «درمان با حیوانات خانگی» به عنوان یک روش کمک‌کننده در درمان مطرح شد. در این روش  که یک ارتباط هدایت شده بین فرد و یک حیوان خانگی آموزش‌دیده است، حیوان خانگی برای بهبود مشکلات جسمی یا روحی فرد به او کمک می‌کند. همچنین بیمار یاد می‌گیرد که چگونه توسط حیوان خانگی به درمان بیماری خود کمک کند. در این روش درمانی بیشتر از سگ‌ها و گربه‌ها استفاده می‌شود. با این حال نوع حیوان به اهداف درمانی بستگی دارد. 

کودکان و حیوانات خانگی

حضور حیوانات خانگی در تربیت کودکان هم موثر است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نیز نشان داد که «رشد کردنِ همزمان با یک سگ خانگی» با «سطوح پایین‌ترِ اضطرابِ دوران کودکی» مرتبط است. نگهداری از این حیوانات و احساس مسئولیت برای برآورده کردن نیازهای عاطفی و جسمی او از جمله نوازش ملایم در هنگام غذا خوردن و خوابیدن حیوان توجه و احترام به دیگران را آموزش به کودک داده و همچنین احساس مسئولیت‌پذیری را در او پرورش می‌دهد.

از طرف دیگر عشق بی قید و شرطی که حیوان خانگی به کودک نشان می‌دهد باعث افزایش عزت نفس در او می‌شود. ضمن آنکه یادگیری مسئولیت‌پذیری را می‌توان یکی ا ز مهم‌ترین عوامل افزایش اعتماد به نفس در کودک دانست. یادگیری حس وفاداری از حیوانات، افزایش صبر برای نگهداری از آنها و افزایش مهارت‌های اجتماعی از دیگر آثار مثبت نگهداری از حیوان خانگی توسط کودکان است مساله‌ای که البته والدین باید نظارت موثر بر آن داشته و آموزش‌های لازم را به کودک بدهند.