قاچاقچیان افغان و شی 3 میلیون دلاری

به گزارش شبکه شرق از صدای میراث، دو قاچاقچی بین المللی افغان به نام های برادران  «داوود شاه» و «احمد شاه» که در باندهای بین المللی قاچاق اشیای تاریخی به باند «برادران افغان» شهرت دارند، توانستند آثار زرین هخامنشی غارت شده از پاسارگاد را به یک سوم قیمت از قاچاقچیان ایرانی که این آثار را از ایران به دوبی قاچاق کردند، خریداری کنند.

ب قیمت گذاری اولیه این آثار که همگی از جنس طلا بودند، سه میلیون دلار بود. اما «برادران شاه» حاضر به پرداخت این مبلغ نشدند و به بهانه فروش سخت این آثار در بازار قاچاق، آن ها را به قیمت 1.1 میلیون دلار از قاچاقچیان شناخته شده آثار تاریخی ایران خریداری کردند.

آثار زرین غارت شده از پاسارگاد شامل یک عدد «آویز طلای تمام قد داریوش اول هخامنشی» همراه با زنجیر سنگین و زرین آن، «2 بازوبند نفیس طلا»، «زیورآلات زرین زنان هخامنشی» و یک «دیهیم طلا» بود که 2500 سال قبل به شکلی بسیار ظریف ساخته شده بودند و در نهایت در گالری «برادران شاه» در دوبی خریداری شدند.

براساس آنچه کارشناسان اشیای تاریخی در خارج از ایران به صدای میراث گفته اند، آثار زرین فروخته شده در دوبی مورد استفاده درباریان و شاهزادگان هخامنشی بود که ارزش بسیار زیادی در بازار جهانی اشیای تاریخی دارند. پیگیری های صدای میراث برای یافتن تصاویر بیشتر از آثار موجود در این معامله سیاه نتیجه نداد و برادران شاه نیز به گفته منابع ما اجازه تصویربرداری از تمام آثار را نیافتند. به همین دلیل صدای میراث تصاویر تنها دو شی را که پیش از خروج از ایران توسط قاچاقچیان برای خریداران ارسال شده بود را با هدف تلاش برای بازگرداندن آن ها به کشور منتشر کرده است.

قاچاقچیان آثار پاسارگاد چه کسانی بودند؟

این گزارش حاصل حدود یک ماه تحقیق تیم خبری صدای میراث از چهار منبع مطلع از این معامله سیاه در بازار بین المللی قاچاق اشیای تاریخی در ایران، دوبی، لندن و فرانسه است. منابع مورد تحقیق صدای میراث از چگونگی انتقال و فروش آثار زرین پاسارگاد به دوبی بطور کامل اطلاع داشتند.  برخی منابع این گزارش، حتی در مذاکرات فروش این آثار در دوبی حضور داشتند و تصاویر بخشی از آثار غارت شده پاسارگاد را نیز برای انتشار با هدف ردگیری این آثار در بازار بین المللی در اختیار صدای میراث قرار دادند. صدای میراث به دلیل حفظ امنیت این افراد نامی از آن ها در این گزارش نبرده است و براساس رسالت حرفه ای خود تلاش کرده است نام و نشان آن ها در این گزارش پنهان بماند تا از سوی باندهای تبهکار بین المللی قاچاق اشیای تاریخی ایران تهدید یا مورد خطر واقع نشوند.

پیگیری های صدای میراث از منابع حاضر در معامله محموله زرین پاسارگاد، مشخص کرد که چهار قاچاقچی اشیای تاریخی در ایران به نام های «ارسلان»، «بهزاد»، «حبیب» و «حسن» که به گفته آن ها از قاچاقچیان شناخته شده در بازار قاچاق اشیای تاریخی ایران هستند، اشیای زرین غارت شده از پاسارگاد را از حفارانی که حدود ۷ سال قبل و شبانه از فنس های حفاظتی یک محوطه باستانی در پاسارگاد عبور و با استفاده از دستگاه گنج‌ یاب در فاصله ای کوتاه، گنجینه زرین پاسارگاد را یافته اند، خریداری کردند. مبلغی که آن ها برای خرید این اشیء به حفاران غیرمجاز پرداختند 300 میلیون تومان بود. قاچاقچیان داخلی این آثار را از طریق دریا به دوبی منتقل و همانجا به دو تاجر بین المللی اشیای باستانی (برداران شاه) فروختند.

حفاران غیرمجاز چگونه به قلب پاسارگاد زدند؟

۷ سال قبل در پاییز سال ۱۳۹۶ دو حفار غیرمجاز با یک کودک از فنس حفاظتی محدوده پاسارگاد عبور کردند. آن ها بخشی از فنس را بالا کشیدند و از مانع فلزی داخل محوطه شدند و بلافاصله با روشن کردن دستگاه گنج یاب همراه خود، محموله زرین هخامنشی را یافتند. منابع صدای میراث در اینباره گفته اند، «غارتگران اشیای پاسارگاد به اندازه ای خوش شانس بودند که بلافاصله پس از روشن کردن دستگاه محل دفن آثار زرین پاسارگاد را یافتند و چنان سریع عمل کردند که اشیای پاسارگاد را با خاک داخل محوطه برداشتند و داخل کیسه ریختند و با خود بردند.»

یکی از منابع صدای میراث در دوبی، درباره شیوه انتقال آویز زرین و تمام قد داریوش اول هخامنشی توسط حفاران غیرمجاز به صدای میراث گفت: حفاران گردنبند زرین همراه با آویز تمام قد از تمثال داریوش اول هخامنشی را به گردن کودک همراهشان انداختند و او را به همراه کیسه های حاوی خاک و آثار هخامنشی روی یک راس الاغ نشاندند و به محلی که در آن زندگی می کردند انتقال دادند.

منابع صدای میراث هیچ نشانی از حفاران غیرمجاز غارتگر پاسارگاد ندارند و این روایات، نقل قول مستقیم آن ها از جلسه فروش این اشیاء است. منابع صدای میراث به دلیل حضور در مذاکرات مرتبط با معامله محموله زرین پاسارگاد، توانسته اند قاچاقچیان ایرانی فروشنده این آثار را شناسایی و نام آن ها را در اختیار صدای میراث قرار دهند.

جزئیات معامله با «برادران شاه» در دوبی

یکی از منابع صدای میراث که در فرانسه زندگی می کند و برای خرید آثار زرین پاسارگاد به دیدار برادران شاه در دوبی رفته بود، به صدای میراث گفت: «ارسلان، بهزاد، حبیب و حسن اشیاء را به دوبی آوردند و در نشست با «برداران شاه» درخواست 3 میلیون دلار کردند. اما برادران شاه دبه کردند و گفتند فروش این آثار بسیار سخت است و برای آن ها 1.1 میلیون دلار می پردازند. قاچاقچیان ایرانی هم پذیرفتند و بدین ترتیب اشیای زرین پاسارگاد به همین مبلغ، به دو برادر افغان ساکن دوبی که گالری آن ها تبدیل به محل خرید و فروش آثار تاریخی ایران شده است و از قاچاقچیان شناخته شده اشیای تاریخی در بازار بین المللی هستند فروخته شد.»

آویز زرین داریوش هخامنشی چگونه در اروپا چرخید؟

صدای میراث در تحقیقات خود از منبعی دیگر در لندن که در جریان فروش آثار غارت شده از پاسارگاد بود و این اشیا را از نزدیک مشاهده کرده است، پیگیر فروش آثار زرین پاسارگاد توسط برادران شاه در اروپا شد.  این منبع مورد تحقیق به صدای میراث گفت: «برادران شاه گردنبند و آویز تمام قد داریوش اول هخامنشی را به حسن که شریک اصلی قاچاقچیان ایرانی بود دادند و او مدتی این آویز را در اروپا به گردن خود آویزان کرد و در خیابان ها و مراسم ها با این اثر ظاهر می شد تا برای آن مشتری بیابد. او حتی با همان گردنبند در اروپا با یک قاچاقچی بزرگ بین المللی اشیای تاریخی به نام «ابوطعام» که او نیز در بازار جهانی شناخته شده و یکی از شرکا و بستگانش به دلیل تحت پیگرد بودن از سوی پلیس بین الملل قادر به خروج از سوئیس نیست و در معامله دوبی حضور داشت، عکس گرفت و «ابوطعام» این تصویر را برای یافتن خریدار به باندهای بین المللی نشان می داد. باند آن ها اما نتوانست در اروپا برای تمثال تمام قد داریوش اول هخامنشی مشتری پیدا کند. چون این اثر آنقدر حساس و نفیس بود که خریداران اروپایی از ترس جنجالی شدن این خرید، جرات اقدام برای خرید آویز و گردنبند زرین داریوش اول هخامنشی را پیدا نکردند.»

صدای میراث در پیگیری از منبع دیگر خود در دوبی که در مذاکرات فروش اشیای زرین قاچاق شده از پاسارگاد حضور داشت، دریافته است که «برادران شاه» قصد فروش بخشی از اشیای زرین غارت شده از پاسارگاد را به شیوخ قطر و کویت داشتند، اما برادر شیخ کویت پیشنهاد آن ها را رد کرد و گفت که قصد خرید آثار تاریخی ایران را ندارند.

به گفته منبع صدای میراث در دوبی، آثار زرین پاسارگاد از مسیر دریایی و با استفاده از قایق و کشتی به دوبی منتقل شده است. او نیز که از معامله اشیای زرین پاسارگاد خبر داشت، به صدای میراث گفت: «قاچاقچیان اشیای تاریخی از ایران به مقصد کشورهای حاشیه خلیج فارس تنها یک گروه نیستند و ده ها گروه دیگر که در حوزه قاچاق اشیای تاریخی فعالیت دارند، آثار تاریخی حاصل از حفاری های غیرقانونی ایران را به خریداران بین المللی از اروپا یا برخی خریداران عرب کشورهای حاشیه خلیج فارس در دوبی می فروشند.»

به گفته این منبع، «ارسلان» یکی از مهمترین قاچاقچیان ایرانی اشیای تاریخی از ایران است که در انتقال و فروش اشیای زرین پاسارگاد در دوبی نقش زیادی داشت. او توانسته است با دریافت اقامت دائم دوبی و ثبت شرکت در امارات متحده عربی مسیر انتقال و خرید و فروش آثار تاریخی ایران را برای خود و دیگر حفاران غیرمجاز تسهیل کند.»

وزارت میراث فرهنگی اقدام جدی برای مقابله با قاچاق آثار تاریخی نمی کند

منبع صدای میراث در فرانسه که بر بازار خرید و فروش آثار زیرزمینی ایران در اروپا نظارت دارد و در یک فقره با خرید اشیای تاریخی ایران در پاریس و ارسال آن ها به ایران با سرمایه شخصی خود نقش مهمی در استرداد بخشی از آثار تاریخی به کشور داشت با انتقاد به عملکرد ضعیف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور در مقابله با قاچاق سازمان یافته آثار تاریخی و برخورد جدی با حفاران غیرمجاز و قاچاقچیان داخلی به صدای میراث گفت: «متاسفانه تعلل در قاچاق اشیای تاریخی ایران و غارت محوطه های باستانی شبهه ناک است و وزارت میراث فرهنگی باید به وظیفه ذاتی خود در قبال تبهکاران حوزه میراث فرهنگی عمل کند. اما متاسفانه این وزارت خانه که بصورت قانونی  ملزم به حفاظت از محوطه های تاریخی و برخورد جدی با قاچاق اشیای تاریخی است، حتی می ترسد نام قاچاقچیان بین المللی و قاچاقچیان شناخته شده در داخل ایران را ذکر کند. به همین دلیل است که وقتی بنده یکی از قاچاقچیان داخلی را برای مقابله با جریان قاچاق توبیخ کردم با خنده و تمسخر به من گفت به هرکس دلت می خواهد شکایت کن و هیچ کاری نمی توانی کنی!»

او افزود: «دست های زیادی در قاچاق اشیای تاریخی محوطه های باستانی ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس و دوبی وجود دارد که وزارت میراث فرهنگی و مسئولین مقابله با جریان قاچاق اشیای تاریخی از وجود این جریان ها و فعالیت شان اطلاع دارند و حتی نام آن ها را را هم می دانند. اما کژاقدام جدی برای تنبیه آن ها انجام نمی شود. نتیجه برخورد ضعیف وزارت میراث فرهنگی با این جریان آن می شود که با بولدوزر و تراکتور محوطه های باستانی کشور را شخم می زنند تا بتوانند به اشیای باستانی ایران و قاچاق آن ها دسترسی پیدا کنند.»

این منبع صدای میراث در فرانسه با اشاره به حراج اخیر نیویورک که سکه های فراهخامنشی و ساسانی قاچاق شده از ایران را به قیمت های گزاف فروخت، اعلام کرد: وزارت میراث فرهنگی بگوید که چه اقدامی برای جلوگیری از حراج و فروش این سکه ها انجام داد؟ آیا فقط یک فعاتلیت نمایشی کرد یا آن که واقعا گامی برای جلوگیری از حراج و استرداد این سکه ها به کشور برداشته است. اگر این کار را انجام داده صراحتا بگوید که نتیجه کار چه شده است؟ وگرنه که حرف های نمایشی در مقابله با جریان قاچاق آثار تاریخی ایران به هیچ دردی نمی خورد. حتی به نظر می رسد درباره همین حراج نیویورک آن ها می توانستند مستقیما به موضوع تحریم ها و پولشویی در آمریکا با استفاده از آثار تاریخی قاچاق شده متعلق به ایران با  وزارت خزانه اری آمریکا مکاتبه و حراج سی ان جی را برای بازگرداندن سکه های قاچاق شده از ایران منصرف کنند. اما آیا این کارها را کرده اند؟ پس با شعار و کارهای نمایشی نمی توان با پدیده قاچاق بین المللی اشیای تاریخی ایران مقابله کرد و باید وزارت میراث فرهنگی در عمل نشان دهد که واقعا می خواهد با پدیده قاچاق آثار تاریخی مقابله کند.»

صدای میراث