ذخیره وجوه نفتی در بانک اروپایی
مرضیه امیری: دور دوم تحریمهای حداکثری یکجانبه آمریکا علیه ایران کمتر از یک هفته دیگر به اجرا گذاشته خواهد شد و نگرانیها درباره انسداد راههای ارتباط مالی ایران با دیگر کشورهای جهان را تقویت کرده است. نقطه مرکزی این تحریمها شبکه سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی) را نشانه میگیرد که به معنای قطع دسترسی ایران به سوییفت و مسدودکردن راههای ارتباطی بانکهای ایرانی به بانکهای جهان است؛ دراینصورت بانکهای ایرانی نه میتوانند پولی را به خارج کشور انتقال دهند و نه میتوانند وجوهی دریافت کنند. حالا در چنین شرایطی بانک مرکزی تصمیم دارد با همکاری اروپا، وجوه حاصل از فروش نفت را در یک بانک اروپایی متمرکز کند و از این طریق ایران مجاز خواهد بود از 28 کشور اروپایی کالا خریداری کرده و از طریق وجوه متمرکز در این بانک پول خرید کالاهای اروپایی را پرداخت کند. گرچه این مکانیسم یک روش جایگزین برای انتقال و جابهجایی پول در غیاب سوییفت است؛ اما به گفته یکی از کارشناسان اقتصادی میتواند تکرار تجربه بانک کونلون چین باشد؛ بانکی که در تحریمهای سال 90 و 91 با سرمایه ایران در چین تأسیس شد و وابسته
به وزارت نفت چین بود. قرار بود این بانک در دوران تحریم نقش واسطهای مبادلات مالی بین ایران و چین را ایفا کند؛ اما حالا با گذشت چند سال از تأسیس این بانک که سرمایه اولیهاش از آنِ ایران بوده، به تمام شرکای تجاری خود اعلام کرده است تا پایان اکتبر به همه معاملات خود با ایران پایان خواهد داد. این بانک در توجیه قطع همکاری خود با ایران دو بهانه آورده است؛ یکی تبعیت از تحریمهای آمریکا و دیگری شفافیت در مبارزه با پولشویی.
آینده رابطه ایران با سوییفت
به گزارش «شرق» شمارش معکوس اجرای دور دوم تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران شروع شده. فقط شش روز دیگر تا زمان اعلامی دونالد ترامپ برای وضع تحریمهای حداکثری علیه ایران باقی مانده است. هرچه به زمان اجرای فاز دوم تحریمها نزدیکتر میشویم، اعلام موضع آمریکاییها نیز شدت مییابد. استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز گفته است آمریکا در حال رایزنی با سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی) است تا دسترسی ایران به این سیستم قطع شود؛ اتفاقی که در دور گذشته تحریمها نیز عملی شد و آمریکا سوییفت را مجبور به قطع ارتباط با ایران کرد. مقر این سازمان در بلژیک است و در دور قبلی تحریمها، اتحادیه اروپا نیز همپای آمریکا تحریمهایی علیه ایران وضع کرده بود؛ اما حالا اروپا و سازمان ملل در تحریم ایران کنار آمریکا نایستادهاند و بارها اعلام کردهاند با آمریکا همکاری نخواهند کرد. اما آیا با تهدید آمریکا و تحت فشار قراردادن سوییفت و قطع ارتباط اطلاعاتی بانکهای ایرانی با بانکهای جهانی میتوان به ادامه ارتباط مالی و تجاری با دیگر کشورهای جهان امیدوار بود؟
هرچند آمریکا اکثریت هیئتمدیره سوییفت را در اختیار ندارد، میتواند با تهدید به تحریم این نهاد بینالمللی، رابطه آن با ایران را قطع کند. دولت و بانک مرکزی ایران هم این تهدید را جدی تلقی کرده و در حال بهکارگیری روشهایی برای جایگزینی سوییفت هستند. براساس اطلاعاتی که «شرق» به دست آورده است، بانک مرکزی به دنبال ایجاد مکانیسمی است که البته نمونه آن را در تحریمهای اوایل دهه 90 نیز تجربه کرده بودیم. قرار است مکانیسمی به اجرا دربیاید که با خرید نفت ایران از سوی اروپا، وجوه فروش نفت در یک بانک خاص متمرکز شود و ایران مجاز خواهد بود از 28 کشور اروپایی اگر کالایی خریداری کند، پرداخت آن از محل فروش نفت انجام شود. اینطور استدلال میشود که این کانال مالی دو حسن خواهد داشت؛ مزیت اول تضمین خرید نفت ایران است و دومین حسن آن حذف نیاز دلاری از مبادلات مالی ایران است. براساس برآوردهای اولیه حداقل 30 درصد نیاز ارزی کشور در اروپا هزینه میشود؛ بنابراین این کانال مالی با همکاری اتحادیه اروپا از دو وجهی که اشاره شد، به نفع اقتصاد ایران است.
تجربه بانک کونلون تکرار خواهد شد؟
محمد اربابافضلی، عضو پژوهشکده پولی و بانکی، در گفتوگو با «شرق» میگوید با توجه به تجربه تحریمهای اوایل دهه 90 لازم است ایران با احتیاط بیشتری حرکت کند. او توضیح داد: تدابیری که ما اکنون در حال اندیشیدن به آن هستیم، راهکارهایی مقطعی است که در سالهای 90 و 91 هم در پیش گرفتیم. وجه متفاوت آن دوره تحریم با تحریمهای فعلی این بود که اروپا و سازمان ملل هم با وضع تحریم علیه ایران همسو بودند.
راهکار ایران در سال 2012 برای مقابله با تحریمها و حفظ ارتباط مالی با برخی کشورها، تأسیس یک بانک چینی بود. بانک «کونلون» با سرمایه ایران بهعنوان یک مؤسسه مالیاعتباری و وابسته به وزارت نفت چین تأسیس شد تا مبادلات مالی بین ایران و چین را انجام دهد. این ارتباط در قالب فروش مستقیم نفت یا کالاهای ارسالی بود.
او ادامه داد: حالا بانک کونلون که اتفاقا با سرمایه خود ایران تأسیس شد، به همه شرکای تجاری خود اعلام کرده است تا آخر اکتبر معاملات با ایران را پایان دهند. دلیل قطع ارتباط با ایران از سوی این بانک تبعیت تحریم آمریکا و همچنین شفافیت و مبارزه با پولشویی اعلام شده است. بنابراین این بانک اعلام کرده میخواهد همکاری با ایران را به حالت معلق دربیاورد و به زبان آورده است که میخواهد با تحریمهای آمریکا علیه ایران همراهی کند. حالا ما میخواهیم همین ابزار را مجددا به کار بگیریم. هرچند گفته میشود اروپا عضو اثرگذارتری است، اما به نظر میرسد تمرکز بر یک بانک اروپایی نیز سرنوشتی مثل همان بانک چینی پیدا کند.
این کار شاید بهصورت مقطعی بتواند پاسخگوی نیاز ایران در روزهای تحریم باشد، اما هیچگاه نمیتواند جایگزین مناسبی برای سوییفت شود.
اما ماجرای بانک کونلون چیست؟ بهتازگی چهار منبع مطلع به خبرگزاری رویترز گفتهاند بانک کونلون، مجرای اصلی نقلوانتقال پول بین ایران و چین، تحت فشار تحریمهای آمریکا قرار است بهزودی این خدمات را متوقف کند. همچنان که بانک کونلون بهطور شفاهی به مشتریان خود گفته است که از روز اول نوامبر نقلوانتقال پرداختهای ایران به چین در شکل یوان را متوقف خواهد کرد.
آنچنان که رویترز نوشته است این بانک که از طریق بخش مالی شرکت ملی نفت چین کنترل میشود، از اواخر ماه آگوست بدون علنیکردن این تصمیم، نقلوانتقال ارز با ایران در شکل یورو را نيز متوقف کرده است. هنوز مشخص نیست که قطع خدمات ارزی چه مدتی طول خواهد کشید و تحت تأثیر این تصمیم، فروشندگان چینی کالا و خدمات به ایران چگونه پول خود را دریافت خواهند کرد. درعینحال مشخص نیست که این تصمیم روی پرداخت پول نفت وارداتی از ایران چه تأثیری خواهد گذاشت.
یکی از این منابع که بین بانک کونلون و شرکتهای چینی نقش دلال را ایفا میکند، به خبرگزاری رویترز گفته است: «یکی از مدیران بانک کونلون به ما گفت بعد این تاریخ تمامی پرداختهایی که از ایران صورت میگیرد، لغو و بازگردانده خواهند شد».
بانک کونلون بانکی است که در سال ۲۰۰۶ به عنوان یک بانک تجاری در شهر کارامای واقع در مناطق نفتخیز استان سینکیانگ در غرب چین تأسیس شد. براساس تازهترین گزارشهای مربوط به فعالیت این بانک، از سال ۲۰۰۹ شرکت ملی نفت چین بزرگترین سهامدار این بانک بوده و درحالحاضر مالک ۷۰ درصد سهام آن است. از چند سال پیش دولت چین با هدف حفاظت از سایر بانکهای آن کشور در برابر تحریمهای غرب علیه ایران، بانک کونلون را به عنوان مجرای اصلی نقلوانتقال پول با ایران انتخاب کرد و این تصمیم حاصل تأمین سرمایه این بانک بود که از سوی ایران انجام شد، اما حالا در روزهای تحریمی ایران، این بانک دیگر حاضر به همکاری با ایران نیست. اینکه در اوایل دهه 90 که دولت ایران و وزارت نفت چین تصمیم به نقل و انتقال پول بین طرفین از طریق این بانک در روزهای تحریم گرفتند، چطور هیچ الزام و تعهدی مبنیبر حفظ همکاری در آینده در تفاهمنامه نیامده است، خود جای سؤال دارد.
دلار برای آمریکا یک سلاح شد
اربابافضلی، عضو پژوهشکده پولی و بانکی، اما معتقد است ایران باید بهدنبال راهحلهایی ورای راهکارهای مقطعی و تجربههای شکستخورده پیشین باشد. او توضیح داد: اکنون در جهان از سوی برخی کشورها تلاشی در جریان است که سیطره دلار بر جامعه تجاری بینالمللی را کنار بزنند؛ دلاری که امروز به یک سلاح برای آمریکا تبدیل شده است. کشورهایی مانند ترکیه نیز امروز به این صرافت افتادهاند که باید هژمونی دلار شکسته شود. این کشور تلاش میکند، ارتباط با شرکای منطقهای خود را تقویت کند و پیمانهای پولی چندجانبه با ایران، هند و چین را احیا کند. تجربه نشان داده است که هند نیز بهراحتی با تحریمها همراه نمیشود و خواستار حضور پایدار در اقتصاد ایران است. هند در زمینه سرمایهگذاری در چابهار اعلام آمادگی کرده است اما به نظر میرسد باز هم اینها کافی نیست. در بلندمدت نمیتوان روی این جوانب حساب کرد. حلکردن مسائل تحریم سیاسی است و راهکار اقتصادی بهتنهایی جوابگو نیست. اربابافضلی در پاسخ به پرسشی مبنیبر اینکه آیا میتوان به قولهای اروپاییها در راهاندازی شبکه شبهسوییفت امیدوار بود، توضیح داد: مثلا در اتحادیه اروپا، قدرتهایی که در
جریان برجام تأثیرگذار بودند، کشورهای آلمان و فرانسهاند که رهبران حوزه یورو بهشمار میروند. این کشورها تلاش میکنند در برجام بمانند. آنها در روابط نصفونیمهای بعد از برجام همکاریهایی در تجهیزات پزشکی و خودرو با ما داشتند و امروز میخواهند منافعشان در این غائله محفوظ بماند. با وجود این، بعید است در بلندمدت بخواهند منافع خودشان را فدای ارتباط با ایران بکنند و بگویند تمامقد جلوی آمریکا میایستیم. با همه این اوصاف، شرایط سیاسی تا نیمه اول 2019 تا حد زیادی در این شرایط اثرگذار است. آمریکا امروز از خروج پیمان هستهای روسیه صحبت میکند و احتمال این وجود دارد که صبر قدرتهای اروپایی را به حداکثر برساند و ممکن است رهبران سیاسی جهان به این نتیجه برسند باید به رهبری اقتصادی و سیاسی دو یا چندجانبه بازگردند. آن زمان میتوان به ایجاد یک پیامرسان مالی مستقل از تراکنشهای آمریکا، اول به عنوان یک ساختار موازی و بعد کاملا مستقل امیدوار بود. اگر جمهوریخواهان بر ادامه کار با دونالد ترامپ اصرار داشته باشند، ممکن است اروپاییها در ایجاد شبهسوییفت جدیتر شوند.
مرضیه امیری: دور دوم تحریمهای حداکثری یکجانبه آمریکا علیه ایران کمتر از یک هفته دیگر به اجرا گذاشته خواهد شد و نگرانیها درباره انسداد راههای ارتباط مالی ایران با دیگر کشورهای جهان را تقویت کرده است. نقطه مرکزی این تحریمها شبکه سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی) را نشانه میگیرد که به معنای قطع دسترسی ایران به سوییفت و مسدودکردن راههای ارتباطی بانکهای ایرانی به بانکهای جهان است؛ دراینصورت بانکهای ایرانی نه میتوانند پولی را به خارج کشور انتقال دهند و نه میتوانند وجوهی دریافت کنند. حالا در چنین شرایطی بانک مرکزی تصمیم دارد با همکاری اروپا، وجوه حاصل از فروش نفت را در یک بانک اروپایی متمرکز کند و از این طریق ایران مجاز خواهد بود از 28 کشور اروپایی کالا خریداری کرده و از طریق وجوه متمرکز در این بانک پول خرید کالاهای اروپایی را پرداخت کند. گرچه این مکانیسم یک روش جایگزین برای انتقال و جابهجایی پول در غیاب سوییفت است؛ اما به گفته یکی از کارشناسان اقتصادی میتواند تکرار تجربه بانک کونلون چین باشد؛ بانکی که در تحریمهای سال 90 و 91 با سرمایه ایران در چین تأسیس شد و وابسته
به وزارت نفت چین بود. قرار بود این بانک در دوران تحریم نقش واسطهای مبادلات مالی بین ایران و چین را ایفا کند؛ اما حالا با گذشت چند سال از تأسیس این بانک که سرمایه اولیهاش از آنِ ایران بوده، به تمام شرکای تجاری خود اعلام کرده است تا پایان اکتبر به همه معاملات خود با ایران پایان خواهد داد. این بانک در توجیه قطع همکاری خود با ایران دو بهانه آورده است؛ یکی تبعیت از تحریمهای آمریکا و دیگری شفافیت در مبارزه با پولشویی.
آینده رابطه ایران با سوییفت
به گزارش «شرق» شمارش معکوس اجرای دور دوم تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران شروع شده. فقط شش روز دیگر تا زمان اعلامی دونالد ترامپ برای وضع تحریمهای حداکثری علیه ایران باقی مانده است. هرچه به زمان اجرای فاز دوم تحریمها نزدیکتر میشویم، اعلام موضع آمریکاییها نیز شدت مییابد. استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز گفته است آمریکا در حال رایزنی با سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی) است تا دسترسی ایران به این سیستم قطع شود؛ اتفاقی که در دور گذشته تحریمها نیز عملی شد و آمریکا سوییفت را مجبور به قطع ارتباط با ایران کرد. مقر این سازمان در بلژیک است و در دور قبلی تحریمها، اتحادیه اروپا نیز همپای آمریکا تحریمهایی علیه ایران وضع کرده بود؛ اما حالا اروپا و سازمان ملل در تحریم ایران کنار آمریکا نایستادهاند و بارها اعلام کردهاند با آمریکا همکاری نخواهند کرد. اما آیا با تهدید آمریکا و تحت فشار قراردادن سوییفت و قطع ارتباط اطلاعاتی بانکهای ایرانی با بانکهای جهانی میتوان به ادامه ارتباط مالی و تجاری با دیگر کشورهای جهان امیدوار بود؟
هرچند آمریکا اکثریت هیئتمدیره سوییفت را در اختیار ندارد، میتواند با تهدید به تحریم این نهاد بینالمللی، رابطه آن با ایران را قطع کند. دولت و بانک مرکزی ایران هم این تهدید را جدی تلقی کرده و در حال بهکارگیری روشهایی برای جایگزینی سوییفت هستند. براساس اطلاعاتی که «شرق» به دست آورده است، بانک مرکزی به دنبال ایجاد مکانیسمی است که البته نمونه آن را در تحریمهای اوایل دهه 90 نیز تجربه کرده بودیم. قرار است مکانیسمی به اجرا دربیاید که با خرید نفت ایران از سوی اروپا، وجوه فروش نفت در یک بانک خاص متمرکز شود و ایران مجاز خواهد بود از 28 کشور اروپایی اگر کالایی خریداری کند، پرداخت آن از محل فروش نفت انجام شود. اینطور استدلال میشود که این کانال مالی دو حسن خواهد داشت؛ مزیت اول تضمین خرید نفت ایران است و دومین حسن آن حذف نیاز دلاری از مبادلات مالی ایران است. براساس برآوردهای اولیه حداقل 30 درصد نیاز ارزی کشور در اروپا هزینه میشود؛ بنابراین این کانال مالی با همکاری اتحادیه اروپا از دو وجهی که اشاره شد، به نفع اقتصاد ایران است.
تجربه بانک کونلون تکرار خواهد شد؟
محمد اربابافضلی، عضو پژوهشکده پولی و بانکی، در گفتوگو با «شرق» میگوید با توجه به تجربه تحریمهای اوایل دهه 90 لازم است ایران با احتیاط بیشتری حرکت کند. او توضیح داد: تدابیری که ما اکنون در حال اندیشیدن به آن هستیم، راهکارهایی مقطعی است که در سالهای 90 و 91 هم در پیش گرفتیم. وجه متفاوت آن دوره تحریم با تحریمهای فعلی این بود که اروپا و سازمان ملل هم با وضع تحریم علیه ایران همسو بودند.
راهکار ایران در سال 2012 برای مقابله با تحریمها و حفظ ارتباط مالی با برخی کشورها، تأسیس یک بانک چینی بود. بانک «کونلون» با سرمایه ایران بهعنوان یک مؤسسه مالیاعتباری و وابسته به وزارت نفت چین تأسیس شد تا مبادلات مالی بین ایران و چین را انجام دهد. این ارتباط در قالب فروش مستقیم نفت یا کالاهای ارسالی بود.
او ادامه داد: حالا بانک کونلون که اتفاقا با سرمایه خود ایران تأسیس شد، به همه شرکای تجاری خود اعلام کرده است تا آخر اکتبر معاملات با ایران را پایان دهند. دلیل قطع ارتباط با ایران از سوی این بانک تبعیت تحریم آمریکا و همچنین شفافیت و مبارزه با پولشویی اعلام شده است. بنابراین این بانک اعلام کرده میخواهد همکاری با ایران را به حالت معلق دربیاورد و به زبان آورده است که میخواهد با تحریمهای آمریکا علیه ایران همراهی کند. حالا ما میخواهیم همین ابزار را مجددا به کار بگیریم. هرچند گفته میشود اروپا عضو اثرگذارتری است، اما به نظر میرسد تمرکز بر یک بانک اروپایی نیز سرنوشتی مثل همان بانک چینی پیدا کند.
این کار شاید بهصورت مقطعی بتواند پاسخگوی نیاز ایران در روزهای تحریم باشد، اما هیچگاه نمیتواند جایگزین مناسبی برای سوییفت شود.
اما ماجرای بانک کونلون چیست؟ بهتازگی چهار منبع مطلع به خبرگزاری رویترز گفتهاند بانک کونلون، مجرای اصلی نقلوانتقال پول بین ایران و چین، تحت فشار تحریمهای آمریکا قرار است بهزودی این خدمات را متوقف کند. همچنان که بانک کونلون بهطور شفاهی به مشتریان خود گفته است که از روز اول نوامبر نقلوانتقال پرداختهای ایران به چین در شکل یوان را متوقف خواهد کرد.
آنچنان که رویترز نوشته است این بانک که از طریق بخش مالی شرکت ملی نفت چین کنترل میشود، از اواخر ماه آگوست بدون علنیکردن این تصمیم، نقلوانتقال ارز با ایران در شکل یورو را نيز متوقف کرده است. هنوز مشخص نیست که قطع خدمات ارزی چه مدتی طول خواهد کشید و تحت تأثیر این تصمیم، فروشندگان چینی کالا و خدمات به ایران چگونه پول خود را دریافت خواهند کرد. درعینحال مشخص نیست که این تصمیم روی پرداخت پول نفت وارداتی از ایران چه تأثیری خواهد گذاشت.
یکی از این منابع که بین بانک کونلون و شرکتهای چینی نقش دلال را ایفا میکند، به خبرگزاری رویترز گفته است: «یکی از مدیران بانک کونلون به ما گفت بعد این تاریخ تمامی پرداختهایی که از ایران صورت میگیرد، لغو و بازگردانده خواهند شد».
بانک کونلون بانکی است که در سال ۲۰۰۶ به عنوان یک بانک تجاری در شهر کارامای واقع در مناطق نفتخیز استان سینکیانگ در غرب چین تأسیس شد. براساس تازهترین گزارشهای مربوط به فعالیت این بانک، از سال ۲۰۰۹ شرکت ملی نفت چین بزرگترین سهامدار این بانک بوده و درحالحاضر مالک ۷۰ درصد سهام آن است. از چند سال پیش دولت چین با هدف حفاظت از سایر بانکهای آن کشور در برابر تحریمهای غرب علیه ایران، بانک کونلون را به عنوان مجرای اصلی نقلوانتقال پول با ایران انتخاب کرد و این تصمیم حاصل تأمین سرمایه این بانک بود که از سوی ایران انجام شد، اما حالا در روزهای تحریمی ایران، این بانک دیگر حاضر به همکاری با ایران نیست. اینکه در اوایل دهه 90 که دولت ایران و وزارت نفت چین تصمیم به نقل و انتقال پول بین طرفین از طریق این بانک در روزهای تحریم گرفتند، چطور هیچ الزام و تعهدی مبنیبر حفظ همکاری در آینده در تفاهمنامه نیامده است، خود جای سؤال دارد.
دلار برای آمریکا یک سلاح شد
اربابافضلی، عضو پژوهشکده پولی و بانکی، اما معتقد است ایران باید بهدنبال راهحلهایی ورای راهکارهای مقطعی و تجربههای شکستخورده پیشین باشد. او توضیح داد: اکنون در جهان از سوی برخی کشورها تلاشی در جریان است که سیطره دلار بر جامعه تجاری بینالمللی را کنار بزنند؛ دلاری که امروز به یک سلاح برای آمریکا تبدیل شده است. کشورهایی مانند ترکیه نیز امروز به این صرافت افتادهاند که باید هژمونی دلار شکسته شود. این کشور تلاش میکند، ارتباط با شرکای منطقهای خود را تقویت کند و پیمانهای پولی چندجانبه با ایران، هند و چین را احیا کند. تجربه نشان داده است که هند نیز بهراحتی با تحریمها همراه نمیشود و خواستار حضور پایدار در اقتصاد ایران است. هند در زمینه سرمایهگذاری در چابهار اعلام آمادگی کرده است اما به نظر میرسد باز هم اینها کافی نیست. در بلندمدت نمیتوان روی این جوانب حساب کرد. حلکردن مسائل تحریم سیاسی است و راهکار اقتصادی بهتنهایی جوابگو نیست. اربابافضلی در پاسخ به پرسشی مبنیبر اینکه آیا میتوان به قولهای اروپاییها در راهاندازی شبکه شبهسوییفت امیدوار بود، توضیح داد: مثلا در اتحادیه اروپا، قدرتهایی که در
جریان برجام تأثیرگذار بودند، کشورهای آلمان و فرانسهاند که رهبران حوزه یورو بهشمار میروند. این کشورها تلاش میکنند در برجام بمانند. آنها در روابط نصفونیمهای بعد از برجام همکاریهایی در تجهیزات پزشکی و خودرو با ما داشتند و امروز میخواهند منافعشان در این غائله محفوظ بماند. با وجود این، بعید است در بلندمدت بخواهند منافع خودشان را فدای ارتباط با ایران بکنند و بگویند تمامقد جلوی آمریکا میایستیم. با همه این اوصاف، شرایط سیاسی تا نیمه اول 2019 تا حد زیادی در این شرایط اثرگذار است. آمریکا امروز از خروج پیمان هستهای روسیه صحبت میکند و احتمال این وجود دارد که صبر قدرتهای اروپایی را به حداکثر برساند و ممکن است رهبران سیاسی جهان به این نتیجه برسند باید به رهبری اقتصادی و سیاسی دو یا چندجانبه بازگردند. آن زمان میتوان به ایجاد یک پیامرسان مالی مستقل از تراکنشهای آمریکا، اول به عنوان یک ساختار موازی و بعد کاملا مستقل امیدوار بود. اگر جمهوریخواهان بر ادامه کار با دونالد ترامپ اصرار داشته باشند، ممکن است اروپاییها در ایجاد شبهسوییفت جدیتر شوند.