پزشکنماها و شیادی در پزشکی
محمدرضا توكلیصابری. نویسنده و مترجم كتابهای پزشكی و علمی
پزشکنماها کسانی هستند که با وانمودکردن به درمان بیمارىها و مشكلات پزشکی و بهداشتی افراد با داروهای گرانقیمت، ناشناخته و بیاثر از بیماران پول میگیرند. روشهای به کار گرفتهشده غالبا بر مبنای اطلاعات نادرست، ادعاهای دروغین و دارو و درمانهای طبی کاذب قرار دارد.
مشخصات عمومی
1- مدعیان پزشکی و پزشک و پزشکنماها معمولا به طب نوین و به قواعد و اصول مرسوم درباره اعتبار مدارک و شواهد علمی اعتنایی ندارند و هرگونه روش علمی را که بر اساس مشاهدات کنترلشده و آزمایششده است، نادیده میگیرند. به همین دلیل است که به مدارک و شواهد غیرقابل اعتماد متوسل میشوند که بنیان بسیاری از نتیجهگیریهای نادرستشان درباره طب و بهداشت است.
2- آنها پیش از آنکه «روشهای درمانی» خود را برای بررسی و تحقیق به پزشکان یا متخصصان بهداشت و درمان یا مراکز علمی و تحقیقاتی عرضه کنند، همیشه مستقیم بهسوی مردم معمولی و بیاطلاع از این موضوع میروند (که البته مردم عادى کمتر صلاحیت ارزشیابی روشهای جدید درمان بیماریها را دارند). یک روش پنهانکردن این کار عبارت است از ادعاها و اتهامهای دروغین بر این مبنا که پزشکان و دستاندركاران بهداشت و درمان و سایر گروههایی که آموزش علمی دارند، به عمد و از روی قصد از پذیرفتن و بهرسمیتشناختن کشف جدید آنان خودداری میکنند؛ زیرا میترسند دارو یا روش درمانیشان درآمد این پزشکان را کاهش دهد و بیماران دیگر بهسوی آنها نروند. پزشکنماها و مدعیان کشفیات پزشکی و تهیه روشهای جدید دارودرمانی، برخلاف دانشمندان واقعی این رشته از دانش بشری، معمولا از بررسی و آزمایش بهاصطلاح کشفیاتشان از سوی دیگران سر باز میزنند. در مواردی هم که بیمارانی در اختیار افراد گذاشته شده و نتایج بسیار بدی به دست آمده است، آنها نتیجه آزمایش را قبول نکرده و زیانبخشبودن دارو یا روش درمانیشان را نپذیرفتهاند و آن را نتیجه دشمنی و غرضورزی آزمایشگران
دانستهاند. گاهی هم صادقانه فکر میکنند معالجهشان کاملا مفید واقع شده است.
3- این افراد به علت بعضی نقایص شخصیتی یا روانی، به آنچه خود میگویند اعتقاد شدید دارند؛ حتی وقتی نادرست و غیر قابل باور است. به عبارت دیگر آنها دچار یک اختلال روانیاند که دروغگویی است.
4- این افراد تکبعدیاند و فقط به یک چیز اعتقاد دارند و نمیتوانند قبول کنند ممکن است بهتر از دارو و روش درمانیشان چیز دیگری هم وجود داشته باشد و همیشه معتقدند که درمانهایشان کاملا مؤثر است.
5- با اینکه مهمترین اشتغال ذهنیشان را همین کشف تشکیل میدهد و به هیچ چیز دیگر جز آن فکر نمیکنند، به نظر میرسد گاهی این کشف در مرحله دوم اولویت قرار میگیرد و بیشترین توجهشان معطوف به وضع بیمار و قدرت او در پرداخت پول است.
6- برای اینکه دارو و طبابت یک پزشکنما از نظر مالی موفقیتآمیز باشد، روش درمانیاش انحصاری میشود. بنابراین ترکیب تمام داروها و سایر موادی که او تجویز میکند، معمولا سری و پنهانی است و وی آن را از دیگران مخفی کرده و آشکار نمیکند.
7- هنگامی که درباره کارهایشان نظرخواهی میشود، علاقه زیادی به گفتوگو و صحبت درباره خودشان نشان میدهند تا کشف شوند و توجه زیادی به شرکت در مصاحبههای رادیویی و تلویزیونی یا معرفی در مطبوعات دارند.
8- این افراد از روشهای تحقیق در پزشکی یا بیاطلاع هستند یا به آن معتقد نیستند؛ زیرا هستند داروهایی که پس از آزمایش و بررسی، خواص مفیدی نشان دادهاند، اما به علت سمیت زیاد و عوارض جانبی شدید و خاصیت سرطانزایی، مصرفشان به کنار گذاشته شده است.
شناسایی مدعیان پزشکی
اگر پاسخ هریک از پرسشهای زیر مثبت باشد، احتمال بسیار زیادی وجود دارد كه با یك پزشكنما یا پزشك قلابی روبهرو باشید.
1- آیا دارو یا خدمات درمانی فرد مدعى به شکل مخفی، مجهول و ناشناخته تهیه میشود که نمیتوان آن را از منابع دیگر تهیه کرد؟
2- آیا ارائهدهنده این خدمات پزشکی ادعا میکند با جامعه پزشکی درگیر مبارزه است؛ زیرا آنها این کشفش را قبول ندارند؟
3- آیا شهرت این پزشکنما و روش دارودرمانیاش دهن به دهن نقل شده است و مردم معمولی که هیچ تخصصی در زمینه پزشکی ندارند، آن را تعریف و تبلیغ میکنند؟
4- آیا مخاطب عمده این روشها و کشفیات پزشکی، مردم معمولیاند؟
5- آیا این روش، رژیم درمانی یا داروی معجزهآسا در مجلات غیرپزشکی و غیرتخصصی تبلیغ و معرفی میشود؟
6- آیا داروی کشفشده را گروه یا سازمانی از افراد غیرحرفهای که مرید و معتقد به پزشک هستند، تبلیغ و بازاریابی میکنند؟
7- آیا معرفیکننده به شما میگوید یا در بروشورهای تبلیغاتیاش ادعا میکند که این دارو یا طبابت خدمت بزرگ و معجزهآسایی به دیگران ارائه داده است؟ یا بیماریهای بدون علاج بسیاری با آن شفای همیشگی یافتهاند؟
8- آیا داروی مدنظر بیماریهای بسیار گوناگونی را درمان میکند؟
9- آیا این دارو، درمان بسیار خوبی برای بیماریهای درماننشدنی است؟ (و معمولا بهسرعت درمان میبخشد؟)
10- آیا تهیهکننده دارو ادعا میکند که علت بیماری را میشناسد و داروی آن بدن را از تمام سموم پاک و بدن را سالم و تندرست میکند؟
11- آیا مدعی ارائه خدمات درمانی میگوید که جراحی، استفاده از اشعه ایکس و داروهایی که پزشکان دیگر تجویز میکنند، بیهوده و غیرضروری است؟
12- آیا فروشنده دارو، جامعه پزشکی را متهم میکند که آگاهانه و از روی عمد از پیشرفت دانش پزشکی (پزشکی سنتی به تعبیر او) جلوگیری میکند و شخصا او را تحت تعقیب قرار دادهاند و میخواهند از کار او جلوگیری کنند؟
13- آیا مدعی کشف دارو و طبابت به دلایلی از دادن دارویش برای آزمایش به مراکز و پزشکی و دانشگاهی خودداری میکند؟
14- آیا ارائهدهندهاش میگوید که این روش درمانی جدید است یا احتمالا در خارج کشور به اثبات رسیده است و بهطور وسیعی مصرف میشود؟
15- آیا مهمترین تخصص او درمان سرطان، روماتیسم، چاقی، طاسی، ناتوانی و سایر بیماریهای ناعلاج است؟ و ادعا میکند که بهترین داروهای تقویتی را در اختیار دارد؟
پزشکنماها کسانی هستند که با وانمودکردن به درمان بیمارىها و مشكلات پزشکی و بهداشتی افراد با داروهای گرانقیمت، ناشناخته و بیاثر از بیماران پول میگیرند. روشهای به کار گرفتهشده غالبا بر مبنای اطلاعات نادرست، ادعاهای دروغین و دارو و درمانهای طبی کاذب قرار دارد.
مشخصات عمومی
1- مدعیان پزشکی و پزشک و پزشکنماها معمولا به طب نوین و به قواعد و اصول مرسوم درباره اعتبار مدارک و شواهد علمی اعتنایی ندارند و هرگونه روش علمی را که بر اساس مشاهدات کنترلشده و آزمایششده است، نادیده میگیرند. به همین دلیل است که به مدارک و شواهد غیرقابل اعتماد متوسل میشوند که بنیان بسیاری از نتیجهگیریهای نادرستشان درباره طب و بهداشت است.
2- آنها پیش از آنکه «روشهای درمانی» خود را برای بررسی و تحقیق به پزشکان یا متخصصان بهداشت و درمان یا مراکز علمی و تحقیقاتی عرضه کنند، همیشه مستقیم بهسوی مردم معمولی و بیاطلاع از این موضوع میروند (که البته مردم عادى کمتر صلاحیت ارزشیابی روشهای جدید درمان بیماریها را دارند). یک روش پنهانکردن این کار عبارت است از ادعاها و اتهامهای دروغین بر این مبنا که پزشکان و دستاندركاران بهداشت و درمان و سایر گروههایی که آموزش علمی دارند، به عمد و از روی قصد از پذیرفتن و بهرسمیتشناختن کشف جدید آنان خودداری میکنند؛ زیرا میترسند دارو یا روش درمانیشان درآمد این پزشکان را کاهش دهد و بیماران دیگر بهسوی آنها نروند. پزشکنماها و مدعیان کشفیات پزشکی و تهیه روشهای جدید دارودرمانی، برخلاف دانشمندان واقعی این رشته از دانش بشری، معمولا از بررسی و آزمایش بهاصطلاح کشفیاتشان از سوی دیگران سر باز میزنند. در مواردی هم که بیمارانی در اختیار افراد گذاشته شده و نتایج بسیار بدی به دست آمده است، آنها نتیجه آزمایش را قبول نکرده و زیانبخشبودن دارو یا روش درمانیشان را نپذیرفتهاند و آن را نتیجه دشمنی و غرضورزی آزمایشگران
دانستهاند. گاهی هم صادقانه فکر میکنند معالجهشان کاملا مفید واقع شده است.
3- این افراد به علت بعضی نقایص شخصیتی یا روانی، به آنچه خود میگویند اعتقاد شدید دارند؛ حتی وقتی نادرست و غیر قابل باور است. به عبارت دیگر آنها دچار یک اختلال روانیاند که دروغگویی است.
4- این افراد تکبعدیاند و فقط به یک چیز اعتقاد دارند و نمیتوانند قبول کنند ممکن است بهتر از دارو و روش درمانیشان چیز دیگری هم وجود داشته باشد و همیشه معتقدند که درمانهایشان کاملا مؤثر است.
5- با اینکه مهمترین اشتغال ذهنیشان را همین کشف تشکیل میدهد و به هیچ چیز دیگر جز آن فکر نمیکنند، به نظر میرسد گاهی این کشف در مرحله دوم اولویت قرار میگیرد و بیشترین توجهشان معطوف به وضع بیمار و قدرت او در پرداخت پول است.
6- برای اینکه دارو و طبابت یک پزشکنما از نظر مالی موفقیتآمیز باشد، روش درمانیاش انحصاری میشود. بنابراین ترکیب تمام داروها و سایر موادی که او تجویز میکند، معمولا سری و پنهانی است و وی آن را از دیگران مخفی کرده و آشکار نمیکند.
7- هنگامی که درباره کارهایشان نظرخواهی میشود، علاقه زیادی به گفتوگو و صحبت درباره خودشان نشان میدهند تا کشف شوند و توجه زیادی به شرکت در مصاحبههای رادیویی و تلویزیونی یا معرفی در مطبوعات دارند.
8- این افراد از روشهای تحقیق در پزشکی یا بیاطلاع هستند یا به آن معتقد نیستند؛ زیرا هستند داروهایی که پس از آزمایش و بررسی، خواص مفیدی نشان دادهاند، اما به علت سمیت زیاد و عوارض جانبی شدید و خاصیت سرطانزایی، مصرفشان به کنار گذاشته شده است.
شناسایی مدعیان پزشکی
اگر پاسخ هریک از پرسشهای زیر مثبت باشد، احتمال بسیار زیادی وجود دارد كه با یك پزشكنما یا پزشك قلابی روبهرو باشید.
1- آیا دارو یا خدمات درمانی فرد مدعى به شکل مخفی، مجهول و ناشناخته تهیه میشود که نمیتوان آن را از منابع دیگر تهیه کرد؟
2- آیا ارائهدهنده این خدمات پزشکی ادعا میکند با جامعه پزشکی درگیر مبارزه است؛ زیرا آنها این کشفش را قبول ندارند؟
3- آیا شهرت این پزشکنما و روش دارودرمانیاش دهن به دهن نقل شده است و مردم معمولی که هیچ تخصصی در زمینه پزشکی ندارند، آن را تعریف و تبلیغ میکنند؟
4- آیا مخاطب عمده این روشها و کشفیات پزشکی، مردم معمولیاند؟
5- آیا این روش، رژیم درمانی یا داروی معجزهآسا در مجلات غیرپزشکی و غیرتخصصی تبلیغ و معرفی میشود؟
6- آیا داروی کشفشده را گروه یا سازمانی از افراد غیرحرفهای که مرید و معتقد به پزشک هستند، تبلیغ و بازاریابی میکنند؟
7- آیا معرفیکننده به شما میگوید یا در بروشورهای تبلیغاتیاش ادعا میکند که این دارو یا طبابت خدمت بزرگ و معجزهآسایی به دیگران ارائه داده است؟ یا بیماریهای بدون علاج بسیاری با آن شفای همیشگی یافتهاند؟
8- آیا داروی مدنظر بیماریهای بسیار گوناگونی را درمان میکند؟
9- آیا این دارو، درمان بسیار خوبی برای بیماریهای درماننشدنی است؟ (و معمولا بهسرعت درمان میبخشد؟)
10- آیا تهیهکننده دارو ادعا میکند که علت بیماری را میشناسد و داروی آن بدن را از تمام سموم پاک و بدن را سالم و تندرست میکند؟
11- آیا مدعی ارائه خدمات درمانی میگوید که جراحی، استفاده از اشعه ایکس و داروهایی که پزشکان دیگر تجویز میکنند، بیهوده و غیرضروری است؟
12- آیا فروشنده دارو، جامعه پزشکی را متهم میکند که آگاهانه و از روی عمد از پیشرفت دانش پزشکی (پزشکی سنتی به تعبیر او) جلوگیری میکند و شخصا او را تحت تعقیب قرار دادهاند و میخواهند از کار او جلوگیری کنند؟
13- آیا مدعی کشف دارو و طبابت به دلایلی از دادن دارویش برای آزمایش به مراکز و پزشکی و دانشگاهی خودداری میکند؟
14- آیا ارائهدهندهاش میگوید که این روش درمانی جدید است یا احتمالا در خارج کشور به اثبات رسیده است و بهطور وسیعی مصرف میشود؟
15- آیا مهمترین تخصص او درمان سرطان، روماتیسم، چاقی، طاسی، ناتوانی و سایر بیماریهای ناعلاج است؟ و ادعا میکند که بهترین داروهای تقویتی را در اختیار دارد؟